29Brandbare vloeistoffen - Opslag
Richtlijn voor de veilige bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks
Versie
In PGS 29:2022 versie 0.2 (november 2022) is een fout in maatregel M133 hersteld. Een aantal regels tekst was weggevallen. PGS 29:2022 versie 0.2 (november 2022) is de opvolger van PGS 29:2022 versie 0.1 (juli 2022). Deze nieuwe versie is goedgekeurd door de Programmaraad op 1 november 2022. Deze PGS moet nog worden vastgesteld door het Bestuurlijk Omgevingsberaad (BOb). Pas na vaststelling door het BOb en aanwijzing in het Bkl heeft deze PGS een juridische status.
De wijzigingen ten opzichte van PGS 29:2021 versie 1.1 (december 2021) staan weergegeven in Tabel 20 en Tabel 22 van Bijlage J.
Een PGS-richtlijn
Een PGS-richtlijn is een document over activiteiten met gevaarlijke stoffen. In de PGS-richtlijn staan de belangrijkste risico's van die activiteiten voor de veiligheid en gezondheid van werknemers, veiligheid van de omgeving en de brandveiligheid. Ook staan in een PGS-richtlijn de mogelijke gevolgen van die risico's voor het bestrijden van een ramp. Om de risico's te beheersen en de negatieve effecten voor mens en milieu te beperken zijn doelen geformuleerd. Aan deze doelen zijn maatregelen gekoppeld. Met deze maatregelen kan aan de doelen worden voldaan. Naast de in deze PGS genoemde maatregelen is het mogelijk om gelijkwaardige maatregelen te treffen voor zover de wetgeving dit toelaat.
Meer informatie over de PGS-organisatie is te vinden op: publicatiereeksgevaarlijkestoffen.nl. Daar staan ook de actuele publicaties.
PGS Nieuwe Stijl – risicobenadering als basis
PGS Nieuwe Stijl – risicobenadering als basis In 2015 is gestart met een nieuwe opzet van de PGS-richtlijnen: de PGS Nieuwe Stijl. Een PGS Nieuwe Stijl betekent dat maatregelen tot stand zijn gekomen met een risicobenadering. Dit houdt in dat is geanalyseerd welke risico's er zijn bij activiteiten met de gevaarlijke stof. De situaties waarbij het mis kan gaan en die leiden tot ongewenste, gevaarlijke gevolgen, zijn beschreven in scenario´s. Voor deze scenario's zijn doelen geformuleerd gericht op het beheersen van de risico's. Met maatregelen kan een bedrijf aan een doel voldoen.
De PGS Nieuwe Stijl kent de volgende hoofdelementen:
- de wettelijke kaders;
- de risicobenadering met de scenario's;
- de doelen;
- maatregelen om aan de doelen te voldoen.
Onderwerpen en doelstellingen PGS-richtlijn
Een PGS-richtlijn geeft invulling aan:
- Omgevingsveiligheid of Brandbestrijding Omgevingsveiligheid;
- Arbeidsveiligheid;
- Brandbestrijding en Rampenbestrijding .
Voor deze onderwerpen zijn de doelstellingen:
Omgevingsveiligheid
Het voorkomen van ongewone voorvallen en het beperken van de gevolgen daarvan voor de omgeving met het oog op het waarborgen van de veiligheid voor de omgeving.
Arbeidsveiligheid
Het voorkomen van ongevallen met gevaarlijke stoffen en het beperken van de gevolgen daarvan en het voorkomen van blootstelling van werknemers aan gevaarlijke stoffen.
Brand- en Rampenbestrijding
Het beperken van de gevolgen van een brand of ramp en het borgen van een doelmatige rampenbestrijding.
Organisatie bij het tot stand komen van deze PGS-richtlijn
Deze PGS-richtlijn is opgesteld door een team van vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de overheid. Vertegenwoordigd zijn: IPO, VNG, Nederlandse Arbeidsinspectie, Brandweer Nederland, VNO-NCW en MKB-Nederland. In Bijlage L staan de gegevens van de leden van het team dat deze PGS-richtlijn heeft opgesteld.
Het PGS-team is onderdeel van de PGS Beheerorganisatie. Daaronder vallen alle PGS-teams, het Projectbureau en de Adviesraad. De Programmaraad stuurt de PGS Beheerorganisatie aan.
Het Bestuurlijk Omgevingsberaad VTH (BOb) heeft deze richtlijn vastgesteld. Het BOb is de opdrachtgever van de PGS Beheerorganisatie. De governance van de PGS Beheerorganisatie is door het BOb vastgelegd.
Status van PGS-richtlijnen
De partijen van het BOb hebben afgesproken om op de volgende manier om te gaan met de PGS-richtlijnen:
- Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat bepaalt in overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in het Besluit activiteiten leefomgeving dat moet worden voldaan aan een PGS-richtlijn, voor zover gericht op het waarborgen van de veiligheid voor de omgeving. Dit zijn direct werkende regels.
- Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat wijst deze PGS-richtlijnen in het Besluit kwaliteit leefomgeving aan als informatiedocumenten over de beste beschikbare technieken (BBT). Dit betekent dat het bevoegd gezag verplicht is om bij het verlenen van een omgevingsvergunning voor een milieubelastende activiteit rekening te houden met PGS-richtlijnen bij het bepalen van BBT.
- Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid neemt de onderdelen van de PGS-richtlijnen die als stand van de wetenschap en professionele dienstverlening worden gezien, op in de beleidsregel PGS-richtlijnen.
- De veiligheidsregio's gebruiken de PGS-richtlijnen als richtlijn bij het adviseren over brandveiligheid in omgevingsvergunningen en bij het voorbereiden van de brand- en rampenbestrijding.
- De toezichthouders van het bevoegd gezag, de Nederlandse Arbeidsinspectie en de veiligheidsregio's beschouwen de PGS-richtlijnen als een belangrijk referentiekader bij het toezicht op de naleving van wettelijke verplichtingen, zoals de Seveso-richtlijn.
Deze PGS-richtlijn is door de Programmaraad goedgekeurd voor vaststelling door het BOb op:1 november 2022.
Waarna het BOb deze PGS-richtlijn heeft vastgesteld op: xxx.
De voorzitter van de Programmaraad
Koos van der Steenhoven
Leeswijzer
Indeling PGS-richtlijn
De PGS-richtlijn heeft een hoofdstukken en een aantal bijlagen. Bij elk hoofdstuk en bij elke bijlage staat of de inhoud informatief of normatief is. Alleen de normatieve delen zijn bindend en gelden als eis of voorschrift. Met het voldoen aan de maatregelen in deze PGS wordt voldaan aan de in deze PGS opgenomen doelen.
Inleidende onderwerpen
De eerste vier hoofdstukken zijn voor het grootste deel informatief en bevatten informatie over de (activiteiten met de) gevaarlijke stof, het toepassingsbereik en de risicobenadering met de scenario's. Alleen Paragraaf 1.2, met het toepassingsbereik van deze PGS-richtlijn, is normatief.
- Hoofdstuk 1 bevat een algemene inleiding op deze PGS-richtlijn.
- Paragraaf 1.2 beschrijft de reikwijdte en het toepassingsbereik. Dit is normatief.
- Hoofdstuk 2 bevat algemene informatie over de veilige bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks.
- Hoofdstuk 3 beschrijft het basisveiligheidsniveau en geeft algemene informatie over de risicobenadering.
- Hoofdstuk 4 bevat een beschrijving van de scenario's.
Doelen en maatregelen
Hoofdstukken 5 tot en met 7 zijn normatief. Daarin staat het wettelijk kader, de doelen en maatregelen om hoog en middelhoog risico-scenario’s te voorkomen en beperken.
- Hoofdstuk 5 bevat een richtingaanwijzer wet- en regelgeving. Deze richtingaanwijzer maakt duidelijk op grond van welke wetgeving aan welke maatregelen in deze PGS-richtlijn moet worden voldaan.
- Hoofdstuk 6 beschrijft de doelen en geeft aan welke maatregelen invulling geven aan het doel.
- Hoofdstuk 7 bevat maatregelen. Daarnaast staat bij elke maatregel voor welk scenario de maatregel relevant is en aan welke doelen de maatregel invulling geeft.
Informatie bij implementatie
De overige hoofdstukken zijn is informatief. Deze hoofdstukken zijn bedoeld voor extra informatie over het onderwerp van deze PGS-richtlijn. Het gaat om informatie die niet in de normatieve hoofdstukken thuis horen, maar die wel helpt bij het omgaan met deze PGS-richtlijn. Voorbeelden van onderwerpen zijn uitleg over geaccepteerde praktijken of een toelichting op onderwerpen die in andere wetten en regels vastliggen.
Hoofdstuk 8 van deze richtlijn bevat informatie over:
- Gelijkwaardige maatregelen (Hoofdstuk 8).
Bijlagen
Deze PGS bevat bijlagen. De teksten kunnen naar die bijlagen verwijzen. Een bijlage is informatief of normatief. Dit staat bij elke bijlage aangegeven.
De volgende bijlagen zijn normatief:
- Bijlage A: Afkortingen en begrippen;
- Bijlage B.1: Normatieve documenten en normen. Deze bijlage bevat documenten en normen waar de maatregelen in deze PGS naar verwijzen. Daar staat ook de versie van de norm bij;
- Bijlage H: Overvulbeveiliging;
- Bijlage I: Beleidskader bestrijding plasbrand in tankputten PGS 29: Uitwerking voorzieningen- en maatregelenniveau;
- Bijlage K: Implementatietermijnen in bestaande situaties.
Informatiebronnen
In deze PGS zijn wetten en andere informatiebronnen genoemd. Een overzicht hiervan staat in Bijlage B.2. Daar staat ook waar deze wetten en informatiebronnen te vinden of verkrijgen zijn.
1Inleiding
1.1Doel van de richtlijn
Het doel van deze PGS-richtlijn is om vast te leggen met welke maatregelen de risico's van de bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks te beheersen zijn. Deze maatregelen zijn gebaseerd op een risicobenadering die uitgaat van scenario's die zich voor kunnen doen. Op basis van de scenario's zijn doelen geformuleerd waarmee wordt beoogd een aanvaardbaar veiligheidsniveau te creëren. Uit de doelen zijn vervolgens maatregelen afgeleid. Deze maatregelen verkleinen de kans op een incident, of voorkomen of beperken de nadelige gevolgen van een incident. Informatie over de risicobenadering staat in Hoofdstuk 3 van deze richtlijn.
1.2Toepassingsbereik van de richtlijn
1.2.1Algemeen
Deze PGS-richtlijn is van toepassing op het opslaan van brandbare vloeistoffen in ten minste één bovengrondse verticale cilindrische houder waarvan de tankbodem op een fundering rust. Deze richtlijn is van toepassing gedurende alle levensfasen (ontwerpen, bouwen, gebruiken en slopen) van de tank en bijbehorende installaties.
Het betreft tanks onder atmosferische druk voor brandbare vloeistoffen van de PGS- klassen klasse 0, klasse 1, klasse 2 en klasse 3 en voor verwarmde stoffen van PGS- klasse 4. Stoffen die bij een temperatuur gelijk aan of hoger dan hun vlampunt worden opgeslagen, moeten worden behandeld als een stof van klasse 1.
Toelichting klasse 0:
Dit betreft een gedeelte van de vloeistoffen van PGS-klasse 0, namelijk stoffen van klasse 0 waarvan de ‘true vapour pressure’ (TVP) lager is dan 8,62 x 104N/m2 (862 mbar). Aan deze vloeistoffen van klasse 0 worden extra eisen gesteld en deze moeten worden behandeld (met name op het gebied van brandveiligheid) als een vloeistof van klasse 1.
Voor brandbare vloeistoffen die ook tot een andere gevarencategorie behoren, bijvoorbeeld instabiele, acuut toxische, carcinogene, mutagene, reproductie toxische (CMR), schadelijke, bijtende en/of verbranding bevorderende stoffen, kunnen andere of aanvullende eisen gelden die per geval in de omgevingsvergunningen moeten worden vastgelegd.
Deze richtlijn is ook van toepassing voor tanks waar handelingen of bewerkingen plaatsvinden die (kunnen) leiden tot een verandering van de samenstelling van de desbetreffende vloeistof, zoals bijvoorbeeld gebeurt bij het butaniseren of het toevoegen/mengen van additieven.
Deze richtlijn is in beginsel ook van toepassing op procestanks, bijvoorbeeld buffertanks en mengtanks. Voor procestanks zal in het algemeen maatwerk noodzakelijk zijn.
Deze PGS-richtlijn is van toepassing op tanks met een maximumdiameter van 90 m en een maximumhoogte van 23 m. Deze hoogte betreft de hoogte tot het dak, de goothoogte. Voor tanks die hoger en/of groter zijn, kunnen andere of aanvullende eisen gelden die per geval in de omgevingsvergunningen moeten worden vastgelegd.
Voor tanks met een capaciteit kleiner dan of gelijk aan 150 m3 zijn in principe de richtlijnen PGS 30 (Vloeibare brandstoffen – Bovengrondse tankinstallaties en afleverinstallaties) en PGS 31 (Overige gevaarlijke vloeistoffen – Opslag in ondergrondse en bovengrondse tankinstallaties) van toepassing. Op deze tanks is in beginsel deze richtlijn niet van toepassing.
Deze richtlijn kan in overleg met het bevoegd gezag en de desbetreffende veiligheidsregio worden toegepast op tanks met een inhoud van kleiner dan of gelijk aan 150 m3 die volgens PGS 29 zijn of worden geconstrueerd en bestemd zijn voor vloeistoffen binnen het gedefinieerde toepassingsgebied. De tankdefinitie uit PGS 29 is daarbij bepalend (bovengrondse verticale cilindrische houder waarvan de tankbodem op een fundering rust).
In het kader van het beheersbaar en bestrijdbaar zijn van branden en toxische plassen mag de maximale opslagcapaciteit van tanks in een tankput niet groter zijn dan de waarden in Tabel 1:
Tabel 1 – Maximale opslagcapaciteit in een tankput
Aantal en type tanks in een tankput | Maximale opslagcapaciteit in de tankput |
Een tank in een tankput | Geen beperking |
Twee of meer tanks met een uitwendig drijvend dak in een tankput | 120000 m3 |
Twee of meer tanks met een vast dak in een tankput | 60000 m3 |
Bestaande installaties die groter zijn dan de maximale opslagcapaciteit van Tabel 1, zijn hiervoor vergund. Nieuwbouw van grotere opslagen vereist maatwerk waarvoor een risicoanalyse moet worden uitgevoerd met betrekking tot het beheers- en bestrijdbaar zijn van branden en toxische plassen.
Deze PGS-richtlijn is niet van toepassing op:
- door druk en/of door koeling vloeibaar gemaakte gassen, bijvoorbeeld propaan en butaan;
- niet-brandbare vloeistoffen. Tanks met een drijflaag van brandbare vloeistoffen van klasse 1, klasse 2 of klasse 3 vallen dus wel onder de richtlijn. Bij beperkte drijflagen kan het bedrijf aan de overheid voorstellen dat bepaalde scenario’s niet voor kunnen komen;
- brandbare vloeistoffen met een vlampunt van meer dan 100 oC, mits de temperatuur van de vloeistof ten minste 5 oC onder het vlampunt blijft voor enkelvoudige stoffen en 15 oC onder het vlampunt blijft voor mengsels.
Van de 15 oC marge voor mengsels kan gemotiveerd worden afgeweken.
1.2.2Uitzondering voor activiteiten
Er komen veelvuldig complexe tankopslaginstallaties voor waar tevens andere activiteiten plaatsvinden dan tankopslag en de daarbij behorende overslag. Voorbeelden daarvan zijn:
- opslag in andere tanks dan die waarop deze richtlijn betrekking heeft, zoals tanks voor de opslag van tot vloeistof verdichte gassen, ondergrondse tanks, horizontale tanks en kleinere tanks;
- opslag van vaten en stukgoed;
- productieprocessen;
- activiteiten waarop andere richtlijnen van toepassing zijn.
Deze richtlijn heeft in beginsel slechts betrekking op het gedeelte van de installatie waar de opslag van vloeistoffen en de daarmee verbonden activiteiten zoals overslag en verpompen plaatsvinden. In complexe gevallen kan twijfel ontstaan welke richtlijnen of normen voor welke onderdelen van toepassing zijn. In dergelijke situaties maakt de exploitant een keuze uit de te implementeren best beschikbare technieken en overtuigt hij het bevoegd gezag van de doelmatigheid van deze best beschikbare technieken. Vervolgens stelt het bevoegd gezag de best beschikbare technieken vast in de omgevingsvergunning.
De richtlijn is tevens niet van toepassing op het transport van brandbare vloeistoffen die onder de vervoersregelgeving vallen. Als de transportleiding buiten het terrein van de installatie is, dan zijn het BAL en het Bkl van toepassing.
Deze richtlijn gaat niet in op de emissies naar bodem, water en lucht. Eisen over emissies naar bodem, water en lucht staan in de regels op grond van de Omgevingswet. Wel zijn bodem-, water- en luchtaspecten genoemd als dit consequenties heeft voor de veiligheid en gezondheid van werknemers en voor de veiligheid van de omgeving. Een voorbeeld is een plas met gevaarlijke stoffen. Dit heeft niet alleen risico’s voor de bodem. De gevaarlijke stof kan namelijk ook uitdampen of in brand raken en schadelijke effecten hebben op de veiligheid en gezondheid van werknemers of de omgeving. De maatregel van een lekbak heeft dan meerdere doelen.
1.3Relatie met wet- en regelgeving
Wettelijke basis PGS
Deze PGS-richtlijn geeft een nadere uitwerking van wettelijke voorschriften op grond van de Omgevingswet, de Arbeidsomstandighedenwet en de Wet veiligheidsregio’s.
In Hoofdstuk 5 staat een toelichting op de relatie met deze wetgeving. Ook staat in hoofdstuk 5 een richtingaanwijzer waarmee duidelijk wordt welke maatregelen een bedrijf moet treffen op grond van deze wettelijke kaders.
Direct werkende wetten en regels
Naast de eisen in deze PGS-richtlijn zijn er ook andere wetten en regels waaraan een activiteit moet voldoen. Een voorbeeld daarvan is de Warenwet met bijbehorende Warenwetbesluiten. Deze PGS-richtlijn bevat meer informatie over de wet- en regelgeving die van toepassing kan zijn op de activiteit uit deze PGS-richtlijn.
Deze PGS-richtlijn bevat naast de PGS-eisen (in blauwe kaders) ook een aantal maatregelen waaraan een bedrijf op grond van andere wetten en regels al moet voldoen. Dit is om de PGS-richtlijn beter leesbaar en toepasbaar te maken. Dit geeft voor een bepaald onderwerp een vollediger beeld van maatregelen die invulling geven aan de doelen.
De maatregelen die al zijn verankerd in direct werkende wetten en regels, hebben een aparte status binnen deze PGS-richtlijn. Een bedrijf moet op grond van deze andere wetten en regels al aan deze maatregelen voldoen. Deze maatregelen zijn in de PGS- richtlijn te herkennen aan een oranje kader.
Overige regelgeving
Stoffen moeten zodanig worden opgeslagen dat de emissies naar de lucht voldoen aan de BBT-conclusies uit de BAT reference documents (BREF) Emissions from Storage en andere van toepassing zijnde BREF’s. Dit betekent ten minste voldoen aan de minimalisatieverplichting voor ‘substances of very high concern’ en een emissiereductie voor VOS. Emissiereductie kan bijvoorbeeld worden gerealiseerd door toepassing van dampverwerking en/of drijvende daken met efficiënte ‘seals’.
1.4Implementatietermijnen
In Hoofdstuk 7 staan maatregelen. Deze maatregelen geven een invulling aan de stand van de techniek en de stand van de wetenschap en professionele dienstverlening.
Nieuwe activiteiten moeten direct voldoen. Bijlage J geeft een overzicht van maatregelen die nieuw zijn of gewijzigd in vergelijking met de vorige versie van deze PGS-richtlijn. In Bijlage K staat voor bestaande activiteiten binnen welke termijn de activiteiten moeten voldoen aan de gewijzigde of nieuwe maatregelen.
1.5Gebruik van normen
Als deze PGS-richtlijn verwijst naar een norm (zoals NEN, EN, of ISO) of een ander normdocument of een andere specificatie, gaat het om de uitgegeven publicatie, inclusief wijzigings- of correctiebladen, zoals die op het moment van de publicatie van deze PGS-richtlijn luidde. Dit staat in Bijlage B van deze PGS-richtlijn.
Normen, zoals NEN, EN of ISO of andere normdocumenten of specificaties, worden periodiek opnieuw beoordeeld en zo nodig herzien. De veranderingen zijn vaak beperkt. Wanneer alle bestaande bedrijven toch direct aan de nieuwste versie moeten voldoen, kan dat grote (financiële) gevolgen hebben. Voldoen aan de nieuwste versie hoeft niet per definitie te leiden tot een verbetering van het veiligheidsniveau.
In Bijlage B staat daarom bij de normen waar deze PGS-richtlijn naar verwijst, ook een jaartal. Het gaat om de versie van de norm met dat jaartal, inclusief wijzigings- of correctiebladen. Dat betekent dat deze versie blijft gelden zolang de PGS-richtlijn op dit punt niet is gewijzigd.
Uitzondering voor normen via andere wetten en regels
Soms zijn normen rechtstreeks van toepassing. Bijvoorbeeld omdat andere wetten en regels naar die norm verwijzen. Dat geldt bijvoorbeeld voor normen die horen bij bindende Europese regels. Voor die normen geldt dat de versie die in die wetten en regels staat, bepalend is.
1.6Bestaande versus nieuwe installaties
Wanneer het bevoegd gezag voor de Omgevingswet voornemens is om de PGS- maatregelen op te nemen in de vergunning, kan een bedrijf voor specifieke situaties aan het bevoegd gezag voor de Omgevingswet een verzoek doen af te wijken van (een) in deze PGS-richtlijn opgenomen maatregel (c.q. maatregelen). In Hoofdstuk 8 staat beschreven of maatwerk mogelijk is, onder andere in relatie tot de wettelijke grondslag, en de criteria die daaraan worden gesteld. Het bedrijf behoort dan onder andere aannemelijk te maken/onderbouwen dat er voor de specifieke situatie andere, kosteneffectievere maatregelen mogelijk zijn om de benoemde veiligheidsdoelen te kunnen realiseren. Ook kan het zijn dat voor de specifieke situatie de voorgeschreven maatregel(en) niet nodig zijn omdat het scenario waarop deze maatregel is gebaseerd, zich in de betreffende specifieke situatie in de praktijk niet voordoet.
Voorstellen voor afwijkingen van voorgeschreven maatregelen behoren te allen tijden te voldoen aan het gestelde in Hoofdstuk 8, deugdelijk worden onderbouwd en ook behoort te worden aangetoond dat de (hoge) kosten voor het treffen van de maatregel (c.q. maatregelen) niet in verhouding staan tot de te bereiken (beperkte) veiligheidswinst (kosteneffectiviteit). Ook zal behoren te worden aangetoond dat met de voorgestelde alternatieve maatregelen de beoogde veiligheidsdoelen en gelijkwaardige bescherming van het milieu kunnen worden gehaald.
Het bevoegd gezag voor de Omgevingswet beoordeelt conform Hoofdstuk 8 uiteindelijk of de door het bedrijf gedane voorstellen redelijk en deugdelijk zijn.
2Beschrijving brandbare vloeistoffen en tankopslaginstallaties
2.1Over brandbare vloeistoffen
2.1.1Algemene informatie brandbare vloeistoffen
Onder brandbare vloeistoffen wordt verstaan een vloeistof waaruit onder alle voorzienbare bedrijfsomstandigheden een brandbare damp of brandbare nevel kan vrijkomen (NPR 7910-1).
2.1.2Gevaren van brandbare vloeistoffen
Het opslaan van brandbare vloeistoffen brengt gevaren met zich mee. Incidenten met brandbare vloeistoffen kunnen grote gevolgen hebben, zowel binnen de tankopslaginstallaties (interne veiligheid) als buiten de tankopslaginstallatie (externe veiligheid).
Brandgevaar
Afhankelijk van de classificatie van de brandbare vloeistof bestaat er een kans op ontsteking van brandbare vloeistoffen zowel in de installatie als buiten de installatie. Afhankelijk van het scenario kan dit resulteren in verschillende brandscenario’s, zoals tankbrand, ‘rim seal’-brand, plasbrand in de tankput en plasbrand. Afhankelijk van de situatie kan een escalatie optreden naar naburige tanks, installaties of gebouwen.
Explosiegevaar
Naast brandgevaar bestaat er voor bepaalde type brandbare vloeistoffen onder bepaalde condities de kans op het ontstaan van een zodanig brandbare dampwolk dat bij ontsteking zich een damp/gaswolkexplosie kan voordoen. Deze zogenoemde Vapor Cloud Explosion (VCE) heeft een directe impact door de schokgolf en het vlamfront maar kan ook leiden tot een significante escalatie naar naburige tanks, installaties of gebouwen.
Effecten op het milieu
Wanneer brandbare vloeistoffen vrijkomen, kunnen ze afhankelijk van de locatie schade toebrengen aan het milieu in de vorm van verontreiniging van bodem, lucht of oppervlaktewater.
Effecten op de mens
Naast het primaire risico van brand/explosiegevaar kunnen brandbare vloeistoffen ook tot een andere gevarencategorie behoren. Brandbare vloeistoffen kunnen bijvoorbeeld ook giftig, carcinogeen, mutageen, reproductie toxisch, schadelijk en/of bijtend zijn. Blootstelling aan deze stoffen kan gevaarlijk zijn voor de mens.
2.2Over tankopslaginstallaties
2.2.1Algemene beschrijving tankopslaginstallaties
In deze paragraaf wordt een omschrijving gegeven van tankopslaginstallaties. Globaal bestaat een installatie voor tankopslag uit de volgende onderdelen:
- opslagtank;
- productleidingen voor het verpompen van het product van en naar de tank;
- laad-/losinstallatie voor verlading van en naar zee- en binnenvaartschepen, tankwagens en spoorketelwagens.
In Afbeelding 1 is een schematische weergave gegeven van eentankopslaginstallatie en de bijbehorende installatieonderdelen.
Afbeelding 1 – Schematische weergave voorbeeld tankopslaginstallatie
Ter bepaling en beoordeling van de relevante risico’s zijn voor de tankopslaginstallaties ‘typicals’ gedefinieerd. Een ‘typical’ is een vereenvoudigde weergave van een activiteit, installatie of een onderdeel van een installatie.
Het doel van de typicals is om de meest voorkomende tankopslaginstallaties te beschrijven en voor deze installaties de risico’s en daarbij behorende doelen en maatregelen te bepalen.
Hierbij is onderscheid gemaakt tussen de verschillende tank-typicals, zoals beschreven in Paragraaf 2.2.2, en de typicals voor overige installatieonderdelen, zoals beschreven in Paragraaf 2.2.3.
Voor opslagtanks die niet vallen onder één van de tank-typicals maar die wel vallen binnen het toepassingsbereik van de richtlijn zoals beschreven in Paragraaf 1.2, is maatwerk vereist.
2.2.2Tank-typicals
Tanks hebben de functie om in opslagcapaciteit te voorzien voor transport, aflevering of handelsdoeleinden, of als tussenopslag binnen een productieproces. In de tanks worden geen nieuwe stoffen geproduceerd met hulp van chemische reacties.
Wel kunnen in tanks door mengen, roeren en verwarmen (mengsels van) stoffen op afleverspecificatie worden gebracht of door sedimentatie of stratificatie mengsels worden gescheiden.
In het toepassingsgebied van deze richtlijn zijn vier soorten tanks te onderscheiden.
- vastdaktank;
- vastdaktank met een inwendig drijvend dak;
- tank met een uitwendig drijvend dak;
- tank met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak.
In de praktijk komen tanktypes voor die afwijken van de opgenomen tank-typicals. Op basis van maatwerk moeten voor deze tanks maatregelen uit deze PGS gekozen worden. Afwijkingen kunnen met behulp van de achterliggende normen beschouwd worden. Bijvoorbeeld de voorwaarden uit de bouwnormen gelden voor het bepalen van de constructieve eisen aan het bouwwerk en de voorwaarden uit de brandweervoorschriften gelden voor het bepalen van repressieve maatregelen.
In het kader van de risicobenadering is de vastdaktank geselecteerd als basis-typical en de overige uitvoeringen als zogenoemde delta-typicals.
Basis-typical vastdaktank
De vastdaktank, zie Afbeelding 2, is de basis-typical die als uitgangspunt is genomen voor de risicobenadering en de bepaling van de relevante scenario’s zoals beschreven in Hoofdstuk 3.
Afbeelding 2 – Basis-typical vastdaktank
Definitie basis-typical: Tank met een vast dak (conisch of koepelvormig), al of niet met ondersteuningsconstructie voor de dakplaten en voorzien van open ‘vents’ of druk- /vacuümventielen. De wand en het dak bepalen samen de stijfheid.
Delta-typicals
De delta-typicals, zie Afbeelding 3, Afbeelding 4 en Afbeelding 5, zijn andere, veel voorkomende uitvoeringen van atmosferische verticale cilindrische tanks. In de risicobenadering zoals beschreven in Hoofdstuk 3 is per delta-typical aangegeven wat de afwijkende scenario’s zijn ten opzichte van de basis-typical.
Delta-typical vastdaktank met een inwendig drijvend dak
Afbeelding 3 – Vastdaktank met een inwendig drijvend dak
Definitie typical: Tank met een vast dak zoals bij een basis-typical en voorzien van een inwendig drijvend dak (‘internal floating roof tank’) en voorzien van open ‘vents’ of druk-/vacuümventielen.
Delta-typical tank met een uitwendig drijvend dak
Afbeelding 4 – Tank met uitwendig drijvend dak
Definitie typical: Tanks met een uitwendig drijvend dak (‘external floating roof tank’). De stijfheid van de tank wordt bepaald door de wand.
Delta-typical tank met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak
Afbeelding 5 – Tank met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak
Definitie typical: Tanks met een zelfdragend dak gebaseerd op een geodetische vormgeving, voorzien van een drijvend dak. De stijfheid van de tank wordt bepaald door de wandconstructie. Tussen tankwand en het geodetisch dak moet voldoende vrije ventilatie zijn overeenkomstig Appendix H van API 650:2014. Zonder vrije ventilatie behoort deze tank als een vastdaktank te worden beschouwd.
2.2.3typicals overige installatieonderdelen
Productleidingen
Productieleidingen betreffen alle leidingen voor het verpompen van het product van en naar de opslagtanks vanuit:
- andere tanks;
- procesinstallatie;
- waterzijdige laad-/losinstallatie (zeeschepen, binnenvaartschepen);
- landzijdige laad-/losinstallatie (tankwagen, spoorketelwagon);
- externe buisleidingen.
Onder deze typical vallen ook installatieonderdelen benodigd voor het verpompen van het product, zoals pompen (inclusief pompplaatsen en pompputten) en koppelbakken.
Laden en lossen
Laden en lossen betreft de installatieonderdelen benodigd voor het laden en lossen aan de waterzijde (zee- en binnenvaartschepen) en aan de landzijde (tankwagen en railwagon), inclusief de laad- en losplaatsen waar de verlading plaatsvindt.
3Risicobenadering
3.1Basisveiligheidsniveau
Bij het uitvoeren van de activiteiten die vallen onder het toepassingsbereik van deze PGS-richtlijn, wordt ervan uitgegaan dat een basisveiligheidsniveau aanwezig is. Dit is op te delen in vier soorten maatregelen:
- beschermende maatregelen die volgens wet- en regelgeving standaard bij de activiteiten nodig zijn;
- maatregelen die volgens bewezen en geaccepteerde goede praktijken niet weg te denken zijn. Dit zijn maatregelen voor ontwerp, constructie, in bedrijf nemen, gebruik, onderhoud of modificatie, inspectie en uit bedrijf nemen;
- good housekeeping. Dit is een begrip dat staat voor de algemene zorg bij, netheid en orde van een activiteit of een bedrijfsonderdeel. Good housekeeping is een belangrijke factor bij het voorkomen van gevaarlijke situaties. Er wordt vanuit gegaan dat een bedrijf deze zaken op orde heeft, zoals ook is beschreven in de zorgplichtartikelen van de Omgevingswet en de Arbeidsomstandighedenwet;
- maatregelen goed vakmanschap. Dit staat voor vaardigheden van werknemers om kwalitatief goed werk te leveren, en daarbij veilig en gezond te werken.
Uitgangspunt is dus dat een bedrijf met bovenstaande maatregelen in werking is.
Installaties of activiteiten die onder deze PGS-richtlijn vallen, kunnen zo complex zijn, dat hiervoor een veiligheidsbeheerssysteem nodig is. Dat is in elk geval nodig als een activiteit plaatsvindt bij een Seveso-inrichting. Vaak gelden dan eisen voor de opzet en inhoud van dat systeem volgens NEN-EN-ISO 14001, ISO 45001, NTA 8620 of het Besluit activiteiten leefomgeving.
3.2Risicobenadering
Risicobenadering als basis
Deze PGS-richtlijn is gebaseerd op een risicobenadering waarbij op een systematische manier doelen en maatregelen zijn geformuleerd. Op basis van kennis en kunde van deskundigen van bedrijfsleven en overheid zijn verschillende scenario's geïdentificeerd. Een scenario is een reeks opeenvolgende gebeurtenissen die leiden tot een ongewenste (gevaarlijke) gebeurtenis.
Het risico is altijd een combinatie van de ernst van de gevolgen (effect) van een (ongewenste) gebeurtenis en de waarschijnlijkheid (kans) dat de gebeurtenis zich voordoet: risico = kans × effect.
De kans is aangeduid met de cijfers 1 voor kleine kans tot en met 5 voor de grootse kans. Het effect is aangeduid met de letters A voor klein effect tot en met E voor het grootste effect. Scenario's met de kleinste kans of met het kleinste effect worden beschouwd als scenario met een laag risico. Deze staan niet in de PGS-richtlijn. De scenario's met een middelhoog tot hoog risico zijn in deze PGS-richtlijn beschreven.
Op basis van een scenario is een doel beschreven om ervoor te zorgen dat:
- de kans op de ongewenste gebeurtenis zo veel mogelijk wordt beperkt, en
- de nadelige gevolgen van de ongewenste gebeurtenis worden voorkomen of zo veel mogelijk worden beperkt.
Soms zijn er meerdere scenario's die met hetzelfde doel kunnen worden gedekt. Per doel zijn er een of meer maatregelen uitgewerkt die er samen voor moeten zorgen dat aan het doel wordt voldaan. Een maatregel kan van belang zijn voor meerdere doelen. De risicobenadering geeft de gebruiker van de PGS-richtlijn meer inzicht in het 'waarom' van opgenomen maatregelen.
Methode
Voor de risicobenadering zijn verschillende methodes mogelijk. Vaak is de SWIFT- methode gebruikt. SWIFT staat voor Structured What If Technique. Deze methode is gebruikt in combinatie met scenario-identificatie op basis van verschillende bronoorzaken afkomstig uit de HAZOP-methode. HAZOP staat voor Hazard en Operability.
Meer informatie over de gebruikte methodes staat in de Handreiking generieke risicobenadering. Deze is terug te vinden op de PGS website: https://publicatiereeksgevaarlijkestoffen.nl/.
Scenario's met laag risico
Scenario's met een laag risico worden in de regel niet in deze PGS-richtlijn behandeld. Een uitzondering is het laag risico-scenario met betrekking tot externe belasting door wind (S11). Ook aan laag risico-scenario’s die niet in deze PGS staan beschreven, moet een bedrijf aandacht besteden. Maatregelen voor scenario's met een laag risico kunnen ook door andere wetten, regels, richtlijnen of afspraken worden geborgd.
Risicoanalyse verplicht volgens wetgeving
De scenario's in deze PGS-richtlijn horen bij de risicoanalyse die het PGS-team heeft uitgevoerd. Voor sommige activiteiten geldt ook een wettelijke plicht om een risicoanalyse uit te voeren. Bedrijven zijn bijvoorbeeld op grond van het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016 (WBDA 2016) verplicht om voor installaties die hieronder vallen een risicoanalyse uit te voeren. De risicoanalyse van het PGS-team komt niet in de plaats van deze verplichte risicoanalyse.
Toepassing PGS-scenario’s voor hogedrempelinrichtingen en ARIE-bedrijven
Voor de zogenoemde hogedrempelinrichtingen zoals gedefinieerd in het Bal en ARIE- bedrijven zoals gedefinieerd in het Arbeidsomstandighedenbesluit geldt dat de scenario’s die kunnen leiden tot het vrijkomen van een gevaarlijke stof, de installatiescenario’s, al zijn beschreven in een veiligheidsrapport volgens een vast stramien, zoals toegelicht in bijlage H van PGS 6 of in een aanvullende risico- inventarisatie en -evaluatie (ARIE). Deze bedrijven hebben de scenario’s en de beheersmaatregelen daarmee afdoende beschreven om aan de verplichtingen van het Bal en het Arbeidsomstandighedenbesluit te voldoen. Indien gewenst kunnen zij deze beschrijvingen ten grondslag leggen aan de onderbouwing van gelijkwaardige oplossingen.
Scenario's die niet zijn uitgewerkt
Scenario's gaan uit van ongewenste gebeurtenissen. Bij het identificeren van scenario's zijn niet alle ongewenste gebeurtenissen meegenomen. Terrorisme en neerstortende vliegtuigen zijn daar voorbeelden van. Scenario's die voortkomen uit natuurgeweld, zijn als dat relevant is wel benoemd, maar niet verder uitgewerkt in doelen en maatregelen. De enige uitzondering is blikseminslag. Voor natuurgeweld, zoals overstromingen en aardbevingen, geldt dat de kans hierop afhangt van de locatie van de activiteit. Bedrijven moeten zelf beoordelen of er een verhoogde kans is op aardbevingen of overstromingen en ook wat de gevolgen van zo'n gebeurtenis kunnen zijn voor de veiligheid. Aan de hand daarvan kan een bedrijf in overleg met het bevoegd gezag vaststellen welke maatregelen nodig zijn om de gevolgen te beperken.
Bedrijven die onder de Seveso-richtlijn vallen en worden beschouwd als hogedrempelinrichting, moeten in het veiligheidsrapport ingaan op natuurlijke oorzaken van zware ongevallen, zoals aardbevingen of overstromingen.
Aanpak risicobenadering PGS 29
Een toelichting op de PGS-risicobenadering en hoe de PGS-teams deze hebben aangepakt, staat in de Handreiking generieke risicobenadering.
De risicobenadering is uitgevoerd in sessies met het PGS 29-team, onder begeleiding van een externe deskundige, en is gebaseerd op een representatieve gangbare tankopslaginstallatie. De risicobenadering is niet uitputtend. Het is altijd mogelijk dat zich scenario's voordoen die niet zijn beschreven.
Voor deze PGS is de BowTie-methodiek gebruikt om onderscheid te kunnen maken tussen oorzaakscenario’s en gevolgscenario’s. De categorieën van directe oorzaken vanuit PGS 6 in combinatie met de gidswoorden vanuit de SWIFT-methode zijn toegepast voor een gestructureerde identificatie van potentiële oorzaakscenario’s.
De risicoanalyse geeft een kwalitatief inzicht in de kans en gevolgen van een scenario. Het PGS-team heeft de risico’s van de scenario’s geëvalueerd, geclassificeerd en gerangschikt. Daarbij is gebruikgemaakt van de kwalitatieve risicomatrix van de generieke risicobenadering. Hiermee is bepaald of het scenario relevant is voor de PGS. Als het scenario relevant is voor de PGS, identificeert het team maatregelen op basis van de huidige stand der techniek (bijvoorbeeld uit bestaande PGS'en, gehanteerde normen en andere referentiedocumenten). Als het om nieuwe activiteiten gaat, zal in overleg met betrokken experts worden bekeken welke maatregelen toegepast worden en/of toepasbaar zijn.
De risicomatrix is vervolgens gebruikt om te beoordelen of de maatregel:
- het risico vermindert,
- de kans op optreden van de ongewenste gebeurtenis verkleint, of
- de omvang of ernst van de gevolgen vermindert.
Voor de geïdentificeerde maatregelen is vervolgens getoetst of ze als maatregel in de PGS moeten worden opgenomen. Dit gebeurt op basis van de gezamenlijke kennis en inzichten van deskundigen in het PGS-team.
In dit deskundig oordeel worden dus meerdere aspecten meegewogen. In elk geval zijn dit wettelijke randvoorwaarden, zoals de best beschikbare techniek, de stand van de wetenschap en de arbeidshygiënische strategie. De positie van het scenario in de matrix is daarbij een hulpmiddel dat inzicht geeft. De risicomatrix kan niet worden gezien als normatief kader.
4Scenario's
4.1Inleiding
Dit hoofdstuk beschrijft de scenario's die realistisch en relevant zijn voor de veilige bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks.
De scenario's zijn per typical onderverdeeld in oorzaakscenario’s en gevolgscenario’s, waarbij de oorzaakscenario’s op hun beurt zijn onderverdeeld in categorieën van directe oorzaken (zoals benoemd in de PGS 6): corrosie, erosie, externe belasting, impact, overdruk, onderdruk, lage temperatuur, hoge temperatuur, trillingen, menselijke fouten tijdens gebruik en wijziging of onderhoud.
Voor de directe oorzaken erosie, trillingen en lage temperatuur zijn geen scenario’s geïdentificeerd die, volgens de werkwijze zoals beschreven in de Handreiking generieke risicobenadering, beoordeeld zijn als relevant voor PGS 29.
Elk scenario heeft een nummer. Het is weergegeven als S1, S2 en verder. Bij elk scenario horen doelen. Die zijn aangegeven met de nummers van de doelen, dus D1, D2 en verder. De beschrijvingen van de doelen staan in Hoofdstuk 6. Bij de maatregelen in Hoofdstuk 7 is steeds aangegeven welke scenario's daar een rol bij spelen.
De maatregelen die genoemd staan in een scenario, zijn gerelateerd aan dat scenario. Echter, een scenario kan van toepassing zijn op meerdere typicals. De diverse typicals en de bijbehorende maatregelen staan apart genoemd. De genoemde doelen zijn wel van toepassing op alle typicals. Bij de doelen zelf is wel aangegeven voor welke typical de bijbehorende maatregelen van toepassing zijn.
4.2Scenario’s basis-typical vastdaktank
4.2.1Oorzaakscenario’s
4.2.2Gevolgscenario's
4.3Scenario’s van toepassing op delta-typical vastdaktank met een inwendig drijvend dak
4.3.1Algemeen
Alle scenario’s van de basis-typical, zie Paragraaf 4.2, zijn ook van toepassing voor de typical van een vastdaktank met een inwendig drijvend dak met uitzondering van S3, S4, S7, S8 en S17.
Aanvullend zijn in Paragraaf 4.3 de scenario’s geïdentificeerd voor de typical van een vastdaktank met een inwendig drijvend dak.
4.3.2Oorzaakscenario’s
4.3.3Gevolgscenario’s
4.4Scenario’s van toepassing op delta-typical tank met een uitwendig drijvend dak
4.4.1Algemeen
De volgende scenario’s van de basis-typical vastdaktank, zie Paragraaf 4.2, zijn ook van toepassing op de typical van een tank met een uitwendig drijvend dak:
- S1 – overvullen;
- S9 – corrosie;
- S10 – externe belasting (zetting);
- S13 – menselijk handeling (open verbindingen met de buitenlucht);
- S14 – menselijk handelen (handelingen door onbevoegden);
- S15 – menselijk handelen (verkeerd oplijnen);
- S18 – dampwolk-/gaswolkexplosie;
- S20 – escalatie naar naastgelegen tanks;
- S21 – escalatie naar overige installaties/gebouwen;
- S22 – emissie naar het milieu van het vrijgekomen product.
De volgende scenario’s van de delta-typical vastdaktank met een inwendig drijvend dak, zie Paragraaf 4.3, zijn ook van toepassing op de delta-typical tank met een uitwendig drijvend dak:
- S24 – overdruk/hoge temperatuur (externe aanstraling) – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S25 – overdruk (statische oplading) – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S26 – categorie: overdruk (blikseminslag) – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S27 – omklappen seal door overdruk – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S29 – degradatie (corrosie) van drijvend dak waardoor het dak zinkt/scheef zakt – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S30 – ‘rim seal’-brand – alleen ‘rim seal’-brand, niet ‘full surface’-brand;
- S31 – escalatie ‘rim seal’-brand naar ‘full surface’-tankbrand.
Toelichting bij S25, S27, S29 en S30:
Voor tanks met een uitwendig drijvend dak met detectie in of boven de ‘rim seal’ (M135) en een stationair blussysteem dat voldoet aan NFPA 11 (M99) is S31 niet van toepassing en mag bij de genoemde scenario’s worden uitgegaan van het geldende referentiescenario van een ‘rim seal’-brand. Voor tanks die hier niet aan voldoen, is S31 wel van toepassing en wordt bij de genoemde scenario’s uitgegaan van het geldende referentiescenario van een ‘full surface’-tankbrand.
Aanvullend zijn in Paragraaf 4.4.2 de scenario’s gedefinieerd voor de delta-typical van tank met een uitwendig drijvend dak.
4.4.2Oorzaakscenario’s
4.5Scenario’s van toepassing op de delta-typical tank met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak
Alle scenario’s van de delta-typical tank met een uitwendig drijvend dak, zie Paragraaf 4.4, zijn ook van toepassing voor de delta-typical van een tank met drijvend dak voorzien van een geodetisch dak met uitzondering van de volgende scenario’s:
S26 – overdruk (blikseminslag);
S34 – externe belasting (overbelasting van het dak door water).
4.6Scenario’s van toepassing op de typical productleidingen
4.6.1Algemeen
De volgende scenario’s van de basis-typical vastdaktank, zie Paragraaf 4.2, zijn ook van toepassing op de typical productleidingen:
- S13 – menselijk handeling (open verbindingen met de buitenlucht);
- S14 – menselijk handelen (handelingen door onbevoegden);
- S15 – menselijk handelen (verkeerd oplijnen);
- S19 – acuut toxische wolk;
- S20 – escalatie naar naastgelegen tanks;
- S21 – escalatie naar andere installatiedelen of gebouwen;
- S22 – emissie naar het milieu van het vrijgekomen product.
Aanvullend zijn in Paragraaf 4.6.2 de scenario’s geïdentificeerd voor de typical productleidingen.
4.6.2Oorzaakscenario’s
4.7Scenario’s van toepassing op de typical laden en lossen (waterzijde en landzijde)
4.7.1Algemeen
De volgende scenario’s van de basis-typical vastdaktank, zie Paragraaf 4.2, zijn ook van toepassing op de typical laden en lossen:
- S13 – menselijk handeling (open verbindingen met de buitenlucht);
- S14 – menselijk handelen (handelingen door onbevoegden);
- S15 – menselijk handelen (verkeerd oplijnen);
- S19 – acuut toxische wolk;
- S20 – escalatie naar naastgelegen tanks;
- S21 – escalatie naar andere installatiedelen of gebouwen;
- S22 – emissie naar het milieu van het vrijgekomen product.
De volgende scenario’s van de typical productleidingen, zie Paragraaf 4.6, zijn ook van toepassing op de typical laden en lossen:
- S37 – menselijk handelen (beschadiging en/of falen van slangen en laad- en losarmen);
- S38 – plasbrand (terrein, leidingsleuf, pompput, pompplaats, koppelbak, laad- en losplaats).
Aanvullend zijn in 4.7.2 de scenario’s geïdentificeerd voor de typical laden en lossen:
4.7.2Oorzaakscenario’s
4.8Scenario’s van toepassing op specifieke activiteiten
4.8.1Algemeen
Aanvullend op de scenario’s voor de tank-typicals zijn scenario’s vastgesteld gerelateerd aan specifieke activiteiten die kunnen plaatsvinden in opslagtanks.
4.8.2Oorzaakscenario’s
5Richtingaanwijzer wet- en regelgeving
5.1Inleiding
Dit deel van deze PGS beschrijft de doelen en maatregelen die kunnen worden getroffen om aan de doelen te voldoen en daarmee de veiligheid te waarborgen.
Elke maatregel beoogt een risico te verminderen. Dit gaat om hoge en middelhoge risico's voor:
- Omgevingsveiligheid: Het voorkomen van ongewone voorvallen en het beperken van de gevolgen daarvan voor de omgeving met het oog op het waarborgen van de veiligheid voor de omgeving;
- Arbeidsveiligheid: Het voorkomen van ongevallen met gevaarlijke stoffen en het beperken van de gevolgen daarvan en het voorkomen van blootstelling van werknemers aan gevaarlijke stoffen;
- Rampenbestrijding: Het beperken van de gevolgen van een brand, incident met gevaarlijke stoffen of ramp en het borgen van een doelmatige rampenbestrijding.
De meeste maatregelen hebben grondslagen in meerdere wetten. Bij elke maatregel staat deze grondslag vermeld. Daarmee wordt duidelijk dat:
- maatregelen die zijn gesteld voor de omgevingsveiligheid, moeten worden nageleefd op grond van de Omgevingswet. In Hoofdstuk 7 zijn deze maatregelen aangeduid met Omgevingsveiligheid en met Brandpreventie;
- maatregelen die zijn gesteld in het belang van de arbeidsveiligheid en -gezondheid, moeten worden nageleefd op grond van de Arbeidsomstandighedenwet en Warenwet. In Hoofdstuk 7 zijn deze maatregelen aangeduid met Arbeidsveiligheid;
- maatregelen die zijn gesteld in het belang van brand- of rampenbestrijding, moeten worden nageleefd op grond van de Wet veiligheidsregio's. In Hoofdstuk 7 zijn deze maatregelen aangeduid met Rampenbestrijding.
In Hoofdstuk 6 staan de doelen en daarna maatregelen in hoofdstuk 7. De doelen zijn gekoppeld aan scenario's uit Hoofdstuk 4 en maatregelen zijn gekoppeld aan doelen uit Hoofdstuk 6.
5.2Omgevingsveiligheid
5.2.1Algemeen
De Omgevingswet gaat over de fysieke leefomgeving en activiteiten die daar gevolgen voor hebben of kunnen hebben. Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) bevat regels voor milieubelastende activiteiten. Met het oog op het waarborgen van de veiligheid staan in het Bal regels over activiteiten met gevaarlijke stoffen.
5.2.2Omgevingsvergunning milieubelastende activiteit
Artikel 3.25 van het Bal wijst het opslaan van vloeibare brandstoffen in bovengrondse opslagtanks als de opslagtank een inhoud heeft van meer dan 150 m3 aan als een milieubelastende activiteit. Voor deze milieubelastende activiteit is een omgevingsvergunning nodig. Het Bal bevat voor het opslaan van vloeibare brandstoffen in bovengrondse opslagtanks als de opslagtank een inhoud heeft van meer dan 150 m3 geen regels met het oog op het waarborgen van de veiligheid in hoofdstuk 4. Er is dan ook geen algemene regel met de verplichting om te voldoen aan deze PGS-richtlijn. De maatregelen van deze PGS-richtlijn worden opgenomen in de omgevingsvergunning milieubelastende activiteit.
Het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) wijst deze PGS-richtlijn aan als informatiedocument. Het bevoegd gezag moet bij het beoordelen van de aanvraag omgevingsvergunning milieubelastende activiteit rekening houden met de PGS als informatiedocument.
Gelijkwaardige maatregelen
De Omgevingswet en het Bal maken het mogelijk om een andere maatregel te treffen dan de voorgeschreven maatregel.
Voor de maatregelen in deze PGS-richtlijn is het nodig om vooraf toestemming van het bevoegd gezag te krijgen voor het toepassen van een gelijkwaardige maatregel. Er mag niet met de activiteit worden gestart voordat er toestemming is met een besluit van het bevoegd gezag.
Meer concreet: waar het Bal voorschrijft dat – met het oog op het waarborgen van de veiligheid – moet worden voldaan aan deze PGS-richtlijn, mag dus ook een andere gelijkwaardige maatregel worden getroffen. Het bevoegd gezag toetst de gelijkwaardigheid aan het oogmerk van de voorgeschreven maatregel. Zoals hiervoor al is aangegeven, wordt dit oogmerk ingevuld met de doelen van deze PGS-richtlijn. Het gaat er dan om dat in dezelfde mate wordt bijgedragen aan het realiseren van het gestelde doel. Bij de beoordeling van de gelijkwaardigheid spelen de scenario's en de doelen die zijn weergegeven in Hoofdstuk 4 en Hoofdstuk 6 van deze PGS-richtlijn, daarom een belangrijke rol.
Naast een beoordeling op gelijkwaardigheid in het kader van omgevingsveiligheid kan voor een bepaalde maatregel ook een beoordeling nodig zijn op gelijkwaardigheid voor arbeidsveiligheid of brand- en rampenbestrijding. Dit is het geval als naast de Omgevingswet Omgevingsveiligheid of Brandpreventie ook de Arbeidsomstandighedenwetgeving Arbeidsveiligheid of de Wet veiligheidsregio's Rampenbestrijding de wettelijke grondslag is voor de maatregel. Paragraaf 5.3 geeft uitleg over gelijkwaardigheid in het kader van de Arbeidsomstandighedenwet.
Maatwerk in Bal
| OmgevingsveiligheidOmgevingsveiligheid | |
Om aan de omgevingswet te voldoen treft degene die de activiteit verricht de volgende maatregelen: | Alle maatregelen zijn van toepassing met uitzondering van M166 |
5.2.3Externe veiligheidsafstanden
Een externe veiligheidsafstand zorgt voor bescherming van gebouwen en locaties waar mensen gedurende een periode verblijven. Het gaat om gebouwen en plekken buiten de begrenzing van de locatie van de activiteit.
Voor het opslaan van vloeibare brandstoffen in bovengrondse opslagtanks als de opslagtank een inhoud heeft van meer dan 150 m3 zijn geen veiligheidsafstanden opgenomen in het Besluit activiteiten leefomgeving.
5.2.4Omgevingsplan
Het omgevingsplan bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die de gemeente stelt binnen haar grondgebied.
De gemeente kan bijvoorbeeld regels stellen ten aanzien van bluswatervoorzieningen, bereikbaarheid van hulpdiensten en opstelplaatsen voor de brandweer. Activiteiten met gevaarlijke stoffen kunnen van invloed zijn op deze maatregelen en een PGS-richtlijn kan invulling geven aan die maatregelen.
Het gaat dan om maatregelen die in Hoofdstuk 7 zijn opgenomen met het belang van de omgevingsveiligheid als oogmerk (brandpreventie).
5.3Arbeidsveiligheid
In de Arbeidsomstandighedenwet staan verplichtingen met het oog op de veiligheid en gezondheid van werknemers. Voor bedrijven waar wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen, zijn het voorkomen van ongevallen met die stoffen en het beperken van de gevolgen daarvan voor werknemers belangrijke doelen. Een ander belangrijk doel is het voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen bij werknemers.
In het Arbeidsomstandighedenbesluit, een verdere uitwerking van de doelvoorschriften in de Arbeidsomstandighedenwet, staan nadere regels waaraan zowel werkgever als werknemer zich moet houden om arbeidsrisico's tegen te gaan. De Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit geven in sommige artikelen de minister van SZW de bevoegdheid om nadere regels te stellen. Deze zijn uitgewerkt in de Arbeidsomstandighedenregeling. Deze regeling geeft dus nadere uitleg voor bepaalde onderwerpen uit de Arbeidsomstandighedenwet en het Arbeidsomstandighedenbesluit maar behoort ook tot de reguliere wetgeving. Een bedrijf kan dus te maken hebben met de Arbeidsomstandighedenwet, het Arbeidsomstandighedenbesluit en de Arbeidsomstandighedenregeling.
De overheid geeft via de Arbeidsomstandighedenwet een wettelijk kader met zo min mogelijk regels en administratieve lasten. Werkgevers en werknemers kunnen samen afspraken maken over hoe zij kunnen voldoen aan de voorschriften die de overheid stelt. Deze afspraken kunnen worden vastgelegd in een arbocatalogus. Een arbocatalogus is van kracht voor een bedrijfstak. Deze catalogus beschrijft technieken en manieren, goede praktijken, normen en praktische handleidingen voor veilig en gezond werken.
De PGS-richtlijnen een belangrijke rol bij het bepalen of werkgevers aan hun wettelijke verplichtingen voldoen. De Nederlandse Arbeidsinspectie betrekt de maatregelen die opgenomen zijn in de beleidsregel bij het toezicht op de naleving van de wettelijke voorschriften en de handhaving daarvan. Een vanuit arbeidsomstandigheden gezien gelijkwaardige maatregel kan eveneens worden toegepast indien deze voldoet aan de criteria uit hoofdstuk 8. De Nederlandse Arbeidsinspectie maatregelen uit een PGS-richtlijn via een eis tot naleving verplicht stellen indien er geen of onvoldoende maatregelen genomen zijn door de werkgever om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen. Dit staat in artikel 27 van de Arbeidsomstandighedenwet.
Gelijkwaardige maatregelen
In Hoofdstuk 8 staat beschreven wat de criteria zijn voor gelijkwaardige maatregelen vanuit arbeidsomstandigheden gezien.
Arbeidsveiligheid | |
Om aan de Arbeidsomstandighedenwet te voldoen voor een PGS-doel wordt in elk geval voldaan aan de volgende maatregelen: | Alle maatregelen zijn van toepassing met uitzondering van M18. |
5.4Brand- en rampenbestrijding
De veiligheidsregio's hebben de taak om gemeenten te adviseren over branden, rampen en crises. Dit staat in artikel 10 van de Wet veiligheidsregio's (Wvr).
De brandweer is een onderdeel van de veiligheidsregio. De taken van de brandweer staan in artikel 25 Wvr. Dit zijn:
- het voorkomen, beperken en bestrijden van brand;
- het beperken van brandgevaar;
- het voorkomen, beperken en bestrijden van ongevallen anders dan bij brand.
Daarnaast dragen de veiligheidsregio's zorg voor:
- de voorbereiding op de bestrijding van branden, rampen en crises;
- het organiseren van de rampenbestrijding;
- het adviseren van andere overheden en organisaties op het gebied van brandpreventie, brandbestrijding en het voorkomen, beperken en bestrijden van ongevallen met gevaarlijke stoffen. Hiertoe hoort ook het adviseren van het bevoegd gezag Omgevingswet over voorschriften voor brandbestrijding en rampenbestrijding in omgevingsvergunningen.
Tot slot hebben de veiligheidsregio's een wettelijke taak tot het uitvoeren van inspecties bij Seveso-inrichtingen (artikel 13.17 van het Omgevingsbesluit en artikel 61 van de Wvr) en het opleggen van een bedrijfsbrandweeraanwijzing (artikel 31 van de Wvr).
Bij het uitvoeren van deze taken gebruiken de veiligheidsregio's PGS-richtlijnen. Brandbestrijding en rampenbestrijding omvat brandveiligheid, maar ook het ongecontroleerd vrijkomen van gevaarlijke stoffen die een bedreiging vormen voor de omgeving.
Algemene (brand)veiligheidseisen voor bouwwerken zijn geen onderdeel van PGS-richtlijnen maar volgen uit het Bbl.
6Doelen
6.1Inleiding
In dit hoofdstuk zijn de doelen beschreven die relevant zijn voor de veilige bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks. Met deze doelen is beoogd het risico zo veel mogelijk te beperken.
Bij elk doel staat met welke maatregelen aan het doel kan worden voldaan. Hierbij is het onderwerp van de maatregel vermeld. De volledige maatregel is beschreven in Hoofdstuk 7.
Elk doel heeft een uniek nummer. Bij de maatregelen in Hoofdstuk 7 staat steeds vermeld aan welke doelen de maatregel invulling geeft.
Bij elk doel is aangegeven:
- de van toepassing zijnde scenario’s uit Hoofdstuk 4 waarbij het doel hoort;
- vetgedrukt de primaire maatregelen als onderscheid ten opzichte van de secundaire maatregelen. Hierbij zijn primaire maatregelen zogenoemde sturende voorschriften (bijvoorbeeld: Aanwezig zijn van een onafhankelijke overvulbeveiliging) en zijn secundaire maatregelen ondersteunend hieraan (bijvoorbeeld: Testen van deze overvulbeveiliging);
- of de maatregel van toepassing is op een specifieke typical (bijvoorbeeld typical vastdaktank) of generiek van toepassing is voor alle typicals (bijvoorbeeld alle tank-typicals).
6.2Doelen
7Maatregelen
7.1Inleiding bij de maatregelen
Dit hoofdstuk bevat maatregelen. Het bevat de verschillende preventieve en repressieve maatregelen die invulling geven aan de doelen zoals opgenomen in Hoofdstuk 6. Dit kunnen bouwkundige, (installatie)technische en organisatorische maatregelen zijn. Als deze maatregelen zijn getroffen, wordt in elk geval aan de gestelde doelen voldaan.
Elke maatregel heeft een nummer en een onderwerp. Dit nummer en onderwerp komen overeen met de aanduiding van de maatregel bij de doelen in Hoofdstuk 6.
Bij elke maatregel is met het label Omgevingsveiligheid, Brandpreventie, Arbeidsveiligheid, Rampenbestrijding aangegeven wat de wettelijke basis is.
Omgevingsveiligheid:
Maatregel gericht op omgevingsveiligheid met een grondslag in de Omgevingswet.
Brandpreventie:
Maatregel gericht op brandpreventie en brandbestrijding met een grondslag in de Omgevingswet (adviesrol Veiligheidsregio/brandweer).
Arbeidsveiligheid:
Maatregel gericht op arbeidsveiligheid met een grondslag in de Arbeidsomstandighedenwet.
Rampenbestrijding:
Maatregel gericht op brand- of rampenbestrijding met een grondslag in de Wet veiligheidsregio's.
Maatregelen die vergelijkbaar zijn met direct geldende eisen uit andere wetgeving, zijn herkenbaar aan een oranje kader. Deze maatregelen hebben de letters 'MW' voor het nummer. Onder deze maatregelen staat een referentie naar de wettelijke bepaling bij de desbetreffende maatregel.
7.2Drukapparatuur
Europese Richtlijn Drukapparatuur (PED) Een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank is drukapparatuur. Met de term drukapparatuur wordt apparatuur bedoeld met een inwendige druk die hoger is dan de omgevingsdruk. De exacte definitie van drukapparatuur volgt uit de Europese Richtlijn Drukapparatuur (PED) en luidt als volgt:
‘drukapparatuur’ of ‘drukapparaten’: drukvaten, installatieleidingen, veiligheidsappendages en onder druk staande appendages, inclusief, voor zover van toepassing, de elementen die bevestigd zijn aan onder druk staande delen, zoals flenzen, tubulures, koppelingen, steunconstructies, hijsogen.’
Drukapparatuur wordt onderverdeeld in:
- drukvaten,
- installatieleidingen,
- veiligheidsappendages en
- onder druk staande appendages.
Een enkelvoudig drukapparaat staat nooit op zichzelf, het wordt altijd geïntegreerd in een functioneel geheel. Dit wordt een samenstel genoemd. Een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank bestaat uit verschillende componenten en is daarom ook een samenstel. De wet- en regelgeving voor het ontwerp van drukapparatuur geldt ook voor samenstellen.
Ontwerp
Drukapparatuur is een arbeidsmiddel met risico’s. De risico’s hebben niet alleen betrekking op de werknemers die ermee werken, maar ook op de omgeving en het milieu. Daarom stelt de wetgever eisen aan het op de markt aanbieden en in bedrijf stellen, het gebruiken en nadien wijzigen van drukapparatuur. Dit is in Nederland vastgelegd in het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016. Op het in de handel brengen van drukapparatuur zijn Europese productrichtlijnen van toepassing. Dat betekent dat een fabrikant alleen producten in de handel mag brengen (voor het eerst op de markt mag aanbieden) die voldoen aan deze richtlijnen.
Bij de bouw van een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank is het van groot belang om vooraf vast te stellen wie de fabrikant is:
- Wordt een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank gebouwd of gewijzigd onder verantwoordelijkheid van een derde partij (een leverancier, een installateur, enz.) die een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank in zijn geheel verhandelt aan de latere gebruiker, dan treedt deze derde partij in de rol van fabrikant. De derde partij is daarmee verantwoordelijk voor de naleving van de eisen die van toepassing zijn op dit samenstel.
- Wordt een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank gebouwd of gewijzigd onder verantwoordelijkheid van de gebruiker, dan wordt déze de fabrikant. De onderdelen worden geleverd door verschillende fabrikanten, maar de gebruiker is degene die de diverse onderdelen tot één functioneel geheel maakt. De gebruiker is ervoor verantwoordelijk dat het samenstel voldoet aan de Europese richtlijnen.
De ontwerpeisen voor een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank liggen vast in de Europese Richtlijn Drukapparatuur (PED). Deze richtlijn kent, zoals elke Europese productrichtlijn, essentiële veiligheidseisen die van toepassing zijn op alle drukapparatuur en samenstellen die in de handel worden gebracht. De fabrikant heeft de plicht om bij het ontwerp van drukapparatuur en samenstellen een analyse te maken van de risico’s en gevaren die bestaan ten gevolge van de druk. Bij het ontwerp en de bouw van drukapparatuur of het samenstel moet hij vervolgens rekening houden met deze risicoanalyse. De fabrikant kiest de meest passende maatregelen waarbij hij zich moet houden aan onderstaande beginselen:
- Gevaren worden zoveel als redelijkerwijs mogelijk is, geëlimineerd of verkleind in het ontwerp.
- Er worden passende beschermingsmaatregelen getroffen tegen gevaren die niet kunnen worden geëlimineerd.
- De gebruikers worden, indien van toepassing, geïnformeerd over nog bestaande gevaren en vermeld wordt of het nodig is dat er passende gevaarverminderende maatregelen worden genomen voor de installatie en/of het gebruik ervan. Deze maatregelen worden opgenomen in de gebruikershandleiding.
De risicoanalyse van de fabrikant is gebaseerd op scenario’s die in grote lijnen overeenkomen met de scenario’s die zijn beschreven in Hoofdstuk 4 van deze PGS.
De essentiële eisen die worden gesteld aan het ontwerp van het drukapparaat (drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank), zijn vastgelegd in bijlage I van de Richtlijn Drukapparatuur. De fabrikant moet voldoen aan deze eisen en dat betekent onder andere dat:
- een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank voldoende sterk is om de belastingen die kunnen worden verwacht (kracht, brand, hogedruk, enz.) te weerstaan;
- maatregelen zijn genomen om een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank veilig te bedienen;
- een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank zodanig is ontworpen dat deze veilig kan worden geïnspecteerd;
- een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank veilig kan worden gevuld en geleegd;
- passende beveiligingen (zoals drukontlastkleppen of veerveiligheden) zijn aangebracht om in te grijpen als de druk ontoelaatbaar stijgt. Als een beveiliging wordt aangesproken, moet deze afblazen op een zodanige plaats dat daarbij geen gevaar voor personen kan optreden.
Om te voldoen aan de essentiële eisen kan de fabrikant een geharmoniseerde norm toepassen. Dit is echter niet verplicht. Als de fabrikant geen geharmoniseerde norm toepast, zal hij moeten aantonen dat een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank wel voldoet aan de essentiële eisen van de PED. In de praktijk blijkt het overgrote deel van een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank volgens de geharmoniseerde normen te worden gebouwd.
Door middel van het doorlopen van een conformiteitsbeoordelingsprocedure laat de fabrikant zien dat hij voldoet aan de essentiële eisen van de PED. In de Europese productwetgeving is bepaald dat een EU-conformiteitsbeoordelingsinstantie (EU-CBI) toezicht moet houden op deze procedure. Een EU-CBI is geaccrediteerd door de Raad voor Accreditatie.
Met het aanbrengen van CE-markering (‘Conformité Européenne’) verklaart de fabrikant dat het apparaat voldoet aan de daarvoor geldende Europese eisen. Als de fabrikant een derde partij is (dus niet de gebruiker), moet déze CE-markering aanbrengen op een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank. Op een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank (het samenstel) hoeft slechts één CE-markering te worden aangebracht, dus niet één op elk afzonderlijk drukapparaat. Aan de andere kant behouden drukapparaten die met een eigen CE- markering in het samenstel zijn opgenomen, wél de eigen markering. Samen met de CE-markering moet algemene informatie (zoals naam en adres van de fabrikant, bouwjaar en essentiële maximaal toelaatbare grenswaarden) en specifieke gegevens die voor een veilige installatie, werking en gebruik van belang kunnen zijn (zoals afmetingen, toegepaste persdruk, insteldruk drukbeveiliging, vermogen, enz.), op de kenplaat worden aangebracht.
Nadat de conformiteitsbeoordelingsprocedure met succes is doorlopen, stelt de fabrikant een verklaring van overeenstemming op. Dit is een verklaring dat een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank voldoet aan de essentiële eisen van de van toepassing zijnde productrichtlijnen. Verder stelt hij een technisch dossier samen. Dit dossier omvat ten minste:
- een algemene beschrijving van een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank;
- ontwerp- en fabricagetekeningen en schematische voorstellingen van componenten;
- beschrijvingen en toelichtingen bij de tekeningen en schematische voorstellingen;
- een lijst van toegepaste (geharmoniseerde) normen;
- berekeningen van ontwerpen, uitgevoerde controles;
- testverslagen.
De fabrikant is niet verplicht het technisch constructiedossier te overhandigen aan de gebruiker, maar het is raadzaam om met de aanschaf van een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank te bedingen dat het technisch dossier wordt meegeleverd.
Ten slotte is de fabrikant verplicht een gebruikershandleiding mee te leveren met een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank. Hierin staan de restrisico’s beschreven en worden instructies gegeven hoe de installatie veilig kan worden bedreven.
Gebruik
De wet (het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016) stelt niet alleen eisen aan het in de handel brengen van drukapparatuur, maar ook aan de ingebruikneming en het gebruik van drukapparatuur. Het is de verantwoordelijkheid van de gebruiker van een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank om hieraan te voldoen. De gebruiker moet een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank laten keuren voordat deze in gebruik wordt genomen, bij wijzigingen of reparaties en verder zo vaak als nodig is.
De indeling van drukapparatuur bepaalt wie deze keuringen moet uitvoeren en wanneer de keuringen moeten plaatsvinden. Dit is geregeld in de Warenwetregeling drukapparatuur 2016. Verplichtingen die zijn opgenomen in een besluit, worden vaak uitgewerkt in een regeling. In de Warenwetregeling drukapparatuur 2016 is drukapparatuur ‘aangewezen’ die in de risicocategorie valt die moet worden gekeurd door een NL-conformiteitsbeoordelingsinstantie (NL-CBI). Ook een NL-CBI is door de Raad voor Accreditatie geaccrediteerd.
Drukapparatuur die niet is aangewezen, moet op grond van het Arbobesluit worden gekeurd door een deskundige.
Bij een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank zijn de vaten ‘aangewezen’ drukapparatuur als de druk P · volume V boven een bepaalde waarde is. Een leiding is ‘aangewezen’ boven een bepaalde druk en/of diameter. Een gebruiker kan op verschillende manieren vaststellen welke drukapparatuur in een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank ‘aangewezen’ drukapparatuur is:
- aan de hand van artikel 2 van de Warenwetregeling drukapparatuur 2016;
- door de fabrikant te benaderen; wellicht staat het in de handleiding van de installatie;
- door een NL-CBI te benaderen.
De ‘aangewezen’ drukapparatuur in een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank moet worden gekeurd voordat deze de eerste keer in gebruik wordt genomen. Het doel van de Keuring voor Ingebruikneming is vast te stellen of een
drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank voldoet aan de Europese richtlijnen en veilig kan worden gebruikt. Daarbij wordt onder andere beoordeeld of de installatie is opgesteld zoals is opgenomen in de handleiding. De keuring wordt uitgevoerd door een NL-CBI; deze geeft een verklaring van ingebruikneming af.
Het doel van de periodieke herkeuring is vast te stellen of de installatie nog veilig kan worden gebruikt. ‘Aangewezen’ drukapparatuur wordt elke vier jaar gekeurd door een NL-CBI. Hiervoor wordt een verklaring van herkeuring afgegeven. De keuring van niet- aangewezen drukapparatuur moet worden uitgevoerd door een deskundige en ook deze stelt hiervan een rapportage op. Dit is verplicht op basis van het Arbobesluit. De gebruiker is ervoor verantwoordelijk dat er afstemming plaatsvindt met de NL-CBI en de deskundige over hoe een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank in zijn geheel weer veilig kan worden gebruikt.
Ook het uitvoeren van reparaties en wijzigingen aan een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank is de verantwoordelijkheid van de gebruiker. Daarbij is veelal toezicht vereist door een NL-CBI. Voordat een reparatie of wijziging wordt uitgevoerd, wordt aangeraden om contact te zoeken met een NL-CBI. Bepaalde ingrijpende wijzigingen kunnen tot gevolg hebben dat de gegevens op de kenplaat niet meer kloppen. In dat geval moet een EU-CBI hierbij worden betrokken. Regulier onderhoud aan een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank moet worden uitgevoerd zoals is voorgeschreven in de handleiding van de fabrikant.
Zolang een drukhoudend verwarmingselement in een opslagtank in werking is of in werking kan worden gesteld, bewaart de gebruiker de volgende documenten:
- de EG-verklaring van overeenstemming (volgens de ‘oude’ PED 97/23/EG) of de EU-conformiteitsverklaring (volgens de ‘nieuwe’ PED 2014/68/EU);
- de gebruiksaanwijzing;
- de verklaring van ingebruikneming;
- de verklaring van herkeuring;
- het aantekenblad;
- de bij de beoordelingen en keuringen behorende rapporten.
Het aantekenblad wordt meegeleverd met de verklaring van ingebruikneming. Uitsluitend de betrokken NL-CBI is bevoegd op het aantekenblad aantekeningen te maken.
De Inspectie-SZW is toezichthouder op de naleving van de Arbowet (en het Arbobesluit) en de Warenwet (en het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016). De verplichtingen uit deze wetten worden niet als maatregel opgenomen in deze PGS. In deze informatieve tekst worden de verplichtingen van de gebruiker samengevat. De verplichtingen in de Arbowet en de Warenwet en de onderliggende besluiten kunnen evenmin worden opgenomen in een omgevingsvergunning.
7.3Explosieve atmosferen
Wanneer de kans bestaat dat er mogelijk een explosieve atmosfeer ontstaat, zijn er twee vormen van direct werkende wetgeving van toepassing. Enerzijds zijn er de verplichtingen voor de werkgever die voorvloeien uit het Arbeidsomstandighedenbesluit. Anderzijds zijn er de verplichtingen voor de fabrikant van explosieveilige apparatuur die voortvloeien uit het Warenwetbesluit explosieveilig materieel 2016.
Hieronder wordt een nadere toelichting gegeven op deze besluiten. De verplichtingen vanuit deze besluiten zijn niet in deze PGS opgenomen.
De Nederlandse Arbeidsinspectie is toezichthouder op de naleving van beide besluiten. Meer informatie is te vinden in de volgende documenten:
- ATEX 2014/34/EU guidelines, 3rd edition – May 2020;
- Niet-bindende praktijkgids met het oog op de tenuitvoerlegging van Richtlijn 1999/92/EG – april 2005;
- Richtlijn voor uitvoering van productvoorschriften van de EU (de Blauwe Gids) – 2016.
Verplichtingen werkgever
Wanneer er binnen een bedrijf brandbare stoffen (gassen, vloeistoffen en vaste stoffen) aanwezig zijn, dan bestaat het gevaar op explosie. Werknemers moeten worden beschermd tegen dit gevaar.
Het Arbeidsomstandighedenbesluit heeft daartoe verplichtingen opgenomen waar de werkgever invulling aan moet geven. Deze verplichtingen hebben tot doel:
- het ontstaan van explosieve atmosferen zo veel mogelijk voorkomen;
- de ontsteking van explosieve atmosferen vermijden;
- de schadelijke gevolgen van een explosie beperken.
De verplichtingen waar de werkgever invulling aan moet geven, staan beschreven in hoofdstuk 3 Inrichting arbeidsplaatsen, paragraaf 2a; artikel 3.5a t/m 3.5f van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Samengevat betreft dit de volgende verplichtingen:
- het beoordelen van explosierisico's (risico-inventarisatie en -evaluatie);
- het indelen van gebieden waar explosieve atmosferen kunnen voorkomen in gevarenzones;
- het nemen van zowel technische als organisatorische maatregelen in gevarenzones;
- het informeren van medewerkers;
- het vastleggen van bovenstaande in een explosieveiligheidsdocument.
Met het opnemen van deze verplichtingen in het Arbeidsomstandighedenbesluit is de Europese richtlijn 1999/92/EG in de Nederlandse wetgeving opgenomen.
Informatieve aanwijzingen voor het opstellen van een gevarenzone-indeling staan beschreven in NPR 7910-1 voor gasexplosiegevaar en NPR 7910-2 voor stofexplosiegevaar.
Aanvullende informatie over het opstellen van een explosieveiligheidsdocument en hoe een werkgever moet omgaan met explosieveiligheid, zijn te vinden via www.arboportaal.nl/onderwerpen/explosieveiligheid-atex.
Explosieveilige apparatuur
De in de voorgaande paragraaf genoemde gevarenzone-indeling kent een indeling naar zones volgens tabel 2.
Tabel 2 – Gevarenzone-indeling
Aanwezigheid van explosieve atmosfeer | |||
Voortdurend of gedurende lange periode | Af en toe | Zelden en gedurende korte periode | |
Gas (als brandbaar medium) | Zone 0 | Zone 1 | Zone 2 |
Stof (als brandbaar medium) | Zone 20 | Zone 21 | Zone 22 |
Wanneer er sprake is van een gevarenzone, dan moet de apparatuur die wordt geplaatst binnen deze zone, geschikt zijn overeenkomstig het Warenwetbesluit explosieveilig materieel 2016 volgens het volgende principe:
- Zone 0/ 20 – categorie 1-apparatuur;
- Zone 1/ 21 – categorie 1-apparatuur of categorie 2-apparatuur;
- Zone 2/ 22 – categorie 1-apparatuur of categorie 2-apparatuur of categorie 3-apparatuur.
Het is de fabrikant van de apparatuur die in zijn EU-conformiteitsverklaring aangeeft welke categorie de desbetreffende apparatuur heeft en wat het beoogde gebruik ervan is. Deze EU-conformiteitsverklaring is een verplichting voor fabrikanten en komt voort uit de Europese productrichtlijn 2014/34/EU. Deze richtlijn heeft betrekking op de technische integriteit en bevat doelvoorschriften voor apparatuur en beveiligingssystemen die worden gebruikt op plaatsen met explosiegevaar.
In Nederland is de productrichtlijn 2014/34/EU geïmplementeerd in het Warenwetbesluit explosieveilig materieel 2016.
Aandachtspunten bij installaties voor bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in verticale cilindrische tanks
Als gevolg van het vrijkomen van brandbare vloeistoffen kan er zich een explosieve atmosfeer vormen. De installatie zal zich hierdoor geheel of gedeeltelijk in zijn eigen gevarenzone bevinden. De gevarenzone zal zich waarschijnlijk uitstrekken tot buiten de installatie.
Het is voor de werkgever van belang dat hij informatie heeft over de omvang en de klasse van gevarenzone die door de installatie (of onderdelen daarvan) wordt (worden) gecreëerd. Hij moet conform het Arbeidsomstandighedenbesluit passende maatregelen nemen ter bescherming van de werknemers. Deze informatie zal moeten worden geleverd door de leverancier van de installatie. De leverancier beschikt over informatie omtrent temperaturen, drukken en technische specificaties van onderdelen die van belang zijn bij het bepalen van de gevarenzones. De vorm waarin de informatie wordt geleverd (bijvoorbeeld een complete zoneringstekening), moet worden afgestemd tussen eindgebruiker/werkgever en leverancier.
Apparaten die onderdeel zijn van de installatie, moeten door de leverancier van de installatie worden geselecteerd op geschiktheid voor toepassing in een gevarenzone.
Wanneer het samenstel op locatie wordt samengebouwd (installatie), dan valt het geheel buiten het toepassingsbereik van de Europese productrichtlijn 2014/34/EU.
Wordt het samenstel geleverd als een kant-en-klaar-product, dan valt dit product wel onder de Europese productrichtlijn 2014/34/EU en moet de fabrikant overeenstemming met deze richtlijn aantonen. De fabrikant moet instructies verstrekken voor het installeren, gebruik, onderhoud, enz. van het samenstel.
Wijzigingen aan bestaande installatie
Indien aan een bestaande installatie wijzigingen worden doorgevoerd, dan zal opnieuw moeten worden vastgesteld in hoeverre de wijzigingen van invloed zijn op het ontstaan van een explosieve atmosfeer. Indien dit het geval is, zullen maatregelen ter voorkoming van ontsteking en bescherming van werknemers opnieuw moeten worden overwogen.
Bij substantiële wijzigingen aan explosieve atmosfeer-gecertificeerde apparatuur zal opnieuw overeenstemming met de 2014/34/EU-richtlijn, volgens de daarvoor geldende procedures, moeten worden vastgesteld. Dit geldt ook wanneer de eindgebruiker wijzigingen aanbrengt. De eindgebruiker wordt in dat geval beschouwd als fabrikant.
Wijzigingen aan een bestaande installatie kunnen bestaan uit het vervangen van onderdelen (als gevolg van slijtage), reparatie of modificaties.
Interne afstanden/minimumafstanden
In de PGS kunnen minimumafstanden opgenomen zijn bedoeld om escalatie van een voorzienbaar incident in of nabij een PGS voorziening naar een ander installatieonderdeel, bouwwerken, opslagen en mensen niet zijnde werkenden (domino-effect) te voorkomen of te beperken. Deze minimumafstanden zijn niet hetzelfde als de afstanden die betrekking hebben op de gezondheid en veiligheid van werkenden in het kader van brand- en explosieveiligheid als bepaald in onder meer paragraaf 2a van het Arbeidsomstandighedenbesluit (ATEX). Die afstanden zijn onderdeel van het explosieveiligheidsdocument en zijn bijvoorbeeld afhankelijk van de zonering en mogelijke andere aanwezige stoffen. De arbeidsomstandighedenwetgeving gaat bij de berekening van de afstanden uit van worstcasescenario en -situatie waardoor de interne veiligheidsafstanden groter kunnen zijn dan diegene in de PGS-richtlijn.
7.4Basisveiligheid
7.5Terreininrichting
7.5.1Algemene Eisen
7.5.2Onderlinge afstanden bij nieuwbouw
7.5.3Tankputten
Een tankput bestaat uit diverse onderdelen, waarvan voorbeelden zijn opgenomen in Afbeelding 6.
Afbeelding 6 – Dwarsdoorsnede van een tankput (voorbeeld)
Een alternatief systeem in de vorm van een (ondergrondse) (centrale) opvangvoorziening kan worden toegepast. De opvangcapaciteit hiervan moet voldoen aan M10 (Opvangcapaciteit tankput – Volume).
De opvangvoorziening kan worden opgedeeld in een voorziening ter plaatse van de tank of tankput (secundair) en een verderop gelegen opvangvoorziening (tertiair). De inhoud van het secundaire en tertiaire opvangsysteem mag worden opgeteld bij de totale opvangcapaciteit.
De tertiaire opvangvoorziening kan worden gebruikt voor meerdere tankputten.
[vs 2.3.4, PGS 29:2016, 1.1]
Toelichting
- De tank wordt hierbij aan drie zijden omringd door een omwalling. De afstromingsrichting binnen de omwalling is zodanig dat een snelle afstroom via de niet-omwalde zijde naar een (tertiaire) opvangvoorziening is geborgd. Daarbij kan een secundaire opvang worden toegepast om het verdampingsoppervlak bij kleine lekkages te beperken. Zie figuur 7.
- Op deze opslagvoorziening kunnen meerdere tanks worden aangesloten. De afstand tussen de secundaire en tertiaire opvang is afhankelijk van de grootte van de tank(s), eigenschappen van de product(en), terreininrichting, enz. Dit geldt ook voor de dijkhoogtes, de voorzieningen bij de tertiaire opvang, enz. Voordelen van deze opstelling zijn onder andere het vermijden van het direct vlamcontact of de directe aanstraling van tanks, het delen van een centrale tankput en een klein oppervlak bij kleine lekkages.
Afbeelding 7 – Voorbeeld van een opslagtank met alternatieve opvangvoorziening
Van toepassing op
- Tanktypical: Tank met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak
- Tanktypical: Tank met een uitwendig drijvend dak
- Tanktypical: Vastdaktank
- Tanktypical: Vastdaktank met een inwendig drijvend dak
- Brandbare vloeistoffen: Alle brandbare vloeistoffen
Grondslag
Gerelateerde doelen
D19Secondaire en tertiaire opvangGerelateerde scenario’s
S16Plasbrand in de tankput met vastdaktanks met stoffen van klasse 1 en/of klasse 2S18Dampwolk/gaswolk explosie S19Acuut toxische wolkS20Escalatie naar naastgelegen tanksS21Escalatie naar andere installatiedelen of gebouwenS22Emissie naar het milieu van het vrijgekomen product.7.6Ontwerp en inspectie van tanks, leidingen en tankuitrusting
7.6.1Inleiding
In Paragraaf 7.6 worden de eisen beschreven die gedurende de gehele levensfase aan de (re)constructie en installatie van tanks en toebehoren worden gesteld. Deze paragraaf bevat tevens de eisen met betrekking tot periodieke keuring en controle, onderhoud en de benodigde registratiedocumentatie hiervan.
7.6.2Tankontwerp en reconstructie
Algemene constructie-eisen en berekeningsgrondslagen
Nieuw te bouwen tanks moeten voldoen aan het Bbl, dat verwijst naar de Eurocodes. Voor stalen tanks is onder andere NEN-EN 1993-4-2 van toepassing.
Opmerking 1:
NEN-EN 1993-4-2 wordt gebruikt in combinatie met NEN-EN 1990, NEN-EN 1991-4 en andere delen van NEN-EN 1991-reeks, in combinatie met NEN-EN 1993-1-6. Dit is terug te lezen op pagina 6 van NEN-EN 1993-4-2:2007 onder het kopje “Additional information specific to EN 1993-4-2”.
In NEN-EN 1993-4-2 wordt de aanname gedaan dat fabricage en bouw minimaal in overeenstemming gebeuren met NEN-EN 14015 en NEN-EN 1090. Voor afwijkingen is goedkeuring vereist van een onafhankelijk deskundige instantie.
Opmerking 2:
Deze aanname staat in 1.3 ‘Assumptions’ van NEN-EN 1993-4-2:2007: “In addition to the general assumptions of EN 1990 the following assumption applies: Fabrication and erection complies with EN 1090, EN 14015 and 14620 as appropriate.”
7.6.3Tankuitrusting
Overvulbeveiliging
7.6.4Beveiliging tegen elektrostatische oplading en blikseminslag in elektrische installaties
7.6.5Productleidingen en productafsluiters
7.6.6Tankinspectie
In deze paragraaf wordt beschreven aan welke eisen een tankinspectie moet voldoen. Het betreft zowel een tankinspectie van nieuwbouw als een tankinspectie voor de gebruiksfase. Uitgangspunt is onafhankelijk toezicht (door een ODI, zie Bijlage A). De overheid is van mening dat de kwaliteit van dit onafhankelijk toezicht moet worden geborgd door accreditatie/certificatie. Dit vraagt een wettelijke regeling. In dat verband is het ministerie van SZW voornemens om het WBDA 2016 uit te breiden naar PGS 29 tanks. Zolang het WBDA 2016 nog niet is aangepast accepteert de overheid dat ODI's niet zijn geaccrediteerd. In Bijlage F zijn inspectie- en onderhoudsprogramma’s op basis van TBI en RBI ter informatie verder uitgewerkt.
7.7Incidentbeheersing en -bestrijding
7.7.1Algemeen
Het benodigde niveau van brandveiligheid is afhankelijk van:
- de risico's van de tankopslaginstallatie;
- de kwetsbaarheid van haar omgeving;
- de (operationele) mogelijkheden van de veiligheidsregio/bedrijfsbrandweer.
Indien nodig kan het bestuur van de desbetreffende veiligheidsregio aanvullende maatregelen adviseren die verdergaan dan deze richtlijn.
Toelichting:
Alleen voor risico’s in en om een tankopslaginstallatie die schade kunnen veroorzaken aan personen en gebouwen buiten de desbetreffende tankopslaginstallatie, kan het bestuur van de veiligheidsregio aan het bevoegd gezag adviseren om nadere maatregelen op te leggen. Hierbij behoort de basisbrandweerzorg in acht te worden genomen, al dan niet aangevuld met de bestrijdingsmogelijkheden van de bedrijfsbrandweer.
Beleidsuitgangspunten voor de aanpak van plasbrand in de tankputscenario’s
De overheidspartijen beschouwen plasbranden in een tankput voor opslagtanks waarin brandbare vloeistoffen zijn opgeslagen, als reële en geloofwaardige scenario’s. Zowel bedrijven als overheden moeten hier rekening mee houden.
Er is een Beleidskader bestrijding plasbrand in tankputten PGS 29 (zie Bijlage I) opgesteld, waarmee invulling kan worden gegeven aan het vaststellen van het benodigde voorzieningenniveau in relatie tot de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de Wet veiligheidsregio’s.
Het beleidskader is richtinggevend voor maatwerkpakketten per bedrijf en vormt een integraal onderdeel van PGS 29. Het beleidskader is uitsluitend bedoeld voor tankopslaginstallaties die activiteiten benoemd in PGS 29 uitvoeren en gaat uitsluitend uit van plasbrandscenario’s in tankputten met tanks met een vast dak voor de opslag van klasse 1- en/of klasse 2-producten, in overeenstemming met M104 (Hoeveelheid water – Maximaal brandend oppervlak).
In het beleidskader is bepaald dat van de vijf scenario’s beschreven in de Handleiding Risicoberekeningen Bevi, scenario B (het vrijkomen van de inhoud van een tank in 10 min) het meest relevante en maatgevende scenario is. Scenario A (instantaan vrijkomen van de gehele inhoud van een tank) is een hypothetisch scenario dat relevant is voor externe veiligheidsmodellen (QRA’s). Voor de inzet van repressieve maatregelen kan dit scenario buiten beschouwing worden gelaten, aangezien noch bedrijfsleven noch overheid zich op de gevolgen hiervan kan voorbereiden. Scenario’s C t/m E bieden de mogelijkheid tot de inzet van beheersmaatregelen, zijn daarom gunstiger scenario’s dan scenario B en zijn voor het beleidskader daarom niet maatgevend. De beheers- en bestrijdingsmaatregelen voor de scenario’s C t/m E moeten wel worden opgenomen in de omgevingsvergunning en worden beoordeeld in het kader van artikel 31 Wet veiligheidsregio’s en hoofdstuk 7 van het Besluit veiligheidsregio’s (bedrijfsbrandweer).
In het beleidskader wordt uitgegaan van het aanwezig zijn van doeltreffende blusvoorzieningen, waarbij (semi-)stationaire en mobiele blusvoorzieningen in beginsel als gelijkwaardig worden beschouwd.
De volgende maatregelen hebben of kunnen een relatie hebben met plasbranden in een tankput: M4; M8; M11; M13; M14; M15; M16; M121; M123; M102; M103; M104; M105; M106; M120; M122; M124; M125; M126; M128; M129; M132; M141; M142; M143; M146; M147; M149; M151 en M154.
In samenhang met enkele van deze maatregelen bieden M157 (Samenwerking – Hoeveelheid schuimvormend middel) en M158 (Samenwerking – Schuimvormend middel logistiek plan) de mogelijkheid tot een samenwerkingsverband.
7.7.2Brandbestrijdingsvoorzieningen
Gelijkwaardigheid brandbeveiligingssystemen
In Paragraaf 7.7 worden voor het ontwerp en de aanleg van brandbeveiligingssytemen voor tanks, tankputten, laad- en losplaatsen en pompputten normatieve referentiekaders gehanteerd in onder andere NFPA-codes (wat gedaan moet worden) en standaarden (hoe het gedaan moet worden), zoals bijvoorbeeld NFPA 30 (code) en NFPA 11 (standaard).
Er kunnen in de praktijk afwijkende situaties optreden waarbij het toepassen van maatwerk voor het ontwerp en de aanleg van brandbeveiligingssystemen noodzakelijk zijn om het gewenste niveau van beveiliging te kunnen borgen. Een proces dat voor het aantonen van de gelijkwaardigheid kan worden gehanteerd, is beschreven in de publicatie SFPE Engineering Guide To Performance-Based Fire Protection. Bijlage G beschrijft het proces van Performance-Based Fire Protection in het kort.
Voor het aantonen van gelijkwaardigheid kan ook worden gebruikgemaakt van een door het bevoegd gezag in afstemming met de desbetreffende veiligheidsregio vooraf geaccordeerde methode.
M129, M130, M131en M132 moeten worden gelezen in samenhang met M156, M157 en M158, waarin eisen worden gesteld aan de samenwerking.
7.7.3Veiligheidsbeheersmaatregelen
Opmerking:
De toegelaten warmtestralingsbelasting van 1 kW/m2 voor operationeel personeel zonder beschermende brandweerkleding is nog onderwerp van discussie. Begin 2020 heeft het IFV in het kader van de herziening van PGS 29 in opdracht van het PGS-projectbureau een onderzoek uitgevoerd. Het betreft een validatie-onderzoek om te bepalen of de huidige gebruikte EN-ISO 11612 (2015) gecertificeerde procesoperatorkleding voldoende bescherming biedt om huidverbranding te voorkomen tijdens kortdurende activiteiten tot 5 minuten bij stralingsintensiteiten van 1,5 kW/m2. De resultaten van dit onderzoek zullen bij de herziening van PGS 29:2020 nader worden besproken in het PGS 29-team. Het rapport is te downloaden van de PGS-website.
7.7.4Samenwerking
7.8Veiligheidsmanagement
7.8.1Inleiding en toepassing
Het veiligheidsmanagementsysteem moet zijn afgestemd op de gevaren, industriële activiteiten en complexiteit van de organisatie van de tankopslaginstallatie, en moet op de beoordeling van de risico's zijn gebaseerd. In het veiligheidsbeheerssysteem moet dat gedeelte van het algemene managementsysteem zijn opgenomen. Hiertoe behoren de organisatorische structuur, de verantwoordelijkheden, de werkwijzen, de procedures, de processen en de hulpmiddelen die het mogelijk maken het preventiebeleid voor ongevallen te bepalen en uit te voeren.
Het veiligheidsmanagementsysteem is bij Seveso-inrichtingen vormgegeven volgens de Seveso-richtlijn (deels ook benoemd in PGS 6). De in deze paragraaf opgenomen maatregelen zijn hierdoor vaak niet van toepassing in de vorm zoals ze hier staan omschreven. Waar dat wel zo is, staat expliciet bij die maatregel vermeld ‘ook van toepassing op Seveso-inrichtingen’.
Voor niet-Seveso-inrichtingen is de vorm van een veiligheidsmanagementsysteem of veiligheidsbeheerssysteem (VBS) niet wettelijk vastgelegd. Het verdient aanbeveling voor niet-Seveso inrichtingen om zo veel mogelijk aan te sluiten bij bestaande (management)systemen of procedures, zoals bijvoorbeeld een arbomanagementsysteem (RI&E) met inachtneming van het doel van de in deze paragraaf genoemde maatregelen.
7.8.2De organisatie en de werknemers
De organisatie van het personeel betreft de taken en verantwoordelijkheden van het personeel dat op alle organisatorische niveaus bij het beheersen van de risico’s op ongevallen wordt betrokken, samen met de maatregelen die worden genomen om het bewustzijn te doen toenemen dat voortdurende verbetering nodig is. Het onderkennen van de behoeften aan opleiding van dit personeel en het organiseren van die opleiding horen hier ook bij. Net als de betrokkenheid van het personeel en eventueel van de (onder)aannemers die in de tankopslaginstallatie werken en die vanuit veiligheidsoogpunt belangrijk zijn.
7.8.3Identificatie van gevaren en beoordeling van risico’s op ongevallen
Voor de systematische identificatie van de risico's op zware ongevallen moeten procedures worden opgezet en geïmplementeerd. Het betreft hier risico's die zich bij normale of abnormale bedrijfsvoering kunnen voordoen met inbegrip van in onderaanneming verrichte activiteiten, alsook de beoordeling van de waarschijnlijkheid en de ernst van die ongevallen.
7.8.4Controle op de exploitatie
De controle op de exploitatie omvat het opzetten en implementeren van procedures en instructies voor veilige bedrijfsvoering. Dit heeft betrekking op het onderhoud van installatie, processen en apparatuur, en voor het alarmbeheer en tijdelijke onderbrekingen. Hierbij wordt rekening gehouden met de beschikbare informatie betreffende beste praktijken op het vlak van monitoring en beheersing met het oog op de vermindering van het risico op systeemfalen.
7.8.5Operationele beheersing tijdens verpompen
In deze paragraaf zijn de algemene maatregelen weergegeven die van toepassing zijn bij verpompen van product van en naar tanks en tijdens het laden en lossen van tankwagens, reservoirwagens, binnenvaarttankschepen en zeetankschepen.
7.8.6De wijze waarop wordt gehandeld bij wijzigingen
Deze paragraaf behandelt het opzetten en implementeren van procedures voor de planning van wijzigingen aan bestaande installaties, processen of opslagplaatsen, dan wel voor het ontwerpen van een nieuw proces of een nieuwe installatie of opslagplaats.
7.8.7Planning voor noodsituaties
De planning voor noodsituaties betreft het opzetten en implementeren van procedures om door een systematische analyse de voorzienbare noodsituaties te onderkennen en om de noodplannen voor dergelijke noodsituaties uit te werken, te beproeven en te beoordelen, en om een specifieke opleiding voor het betrokken personeel te verzorgen. Deze opleiding moet worden gegeven aan het gehele personeel dat in de installatie werkt, inclusief betrokken onderaannemers.
7.8.8Toezicht houden op de prestaties
Het management en de werknemers moeten zich bewust zijn van de noodzaak om veilig te werken. Naast bewustzijn is het bijvoorbeeld bij het werken met of na elkaar van groot belang dat er procedurele afspraken worden gemaakt voor opvolging van het werk. Procedures moeten geïmplementeerd, dat wil zeggen worden uitgevoerd en regelmatig gemonitord.
De wijze waarop dit kan plaatsvinden, kan per organisatie anders worden ingevuld. Dit is afhankelijk van de omvang van de tankopslaginstallatie en de organisatie. Het management moet zich regelmatig ervan vergewissen dat volgens een beheerssysteem wordt gewerkt. Het monitoren van prestaties door registratie van (bijna-)incidenten, het controleren van onderhoudsfirma’s en het uitvoeren van inspecties aan de installaties zijn voorbeelden van monitoring.
Ook de RI&E’s, verplicht volgens de Arbowet, in combinatie met bijvoorbeeld beoordelings- en functioneringsgesprekken, die ook gebruikelijk zijn voor een goede beloning van werknemers, kunnen hiervoor mede worden gebruikt.
De veiligheidsadviseur (verplicht op basis van de Wet vervoer gevaarlijke stoffen) heeft hierin bij kleinere tankopslaginstallaties een belangrijke rol.
7.8.9Controle en analyse
Een werkend beheerssysteem, goede procedures en het leren van incidenten en ongevallen zijn onderdelen die bij een audit en een managementreview moeten worden beoordeeld op functioneren. In de managementreview kan tevens worden nagegaan of de eerder geformuleerde doelen zijn behaald en kunnen nieuwe doelen worden vastgesteld.
Het toepassen van goede procedures en werkwijzen, het melden van (ongewenste) gebeurtenissen met gevaarlijke stoffen en het maken van een rapport over (ongewenste) gebeurtenissen met aanbevelingen; dit alles is van belang om de kans op ongevallen en incidenten in de toekomst te verkleinen. Het melden en rapporteren van incidenten en ongevallen is verplicht volgens de Omgevingswet en ook volgens de Wet vervoer gevaarlijke stoffen. Bedrijven waarvoor PGS 29 geldt, vallen vaak ook (deels) onder deze wetgevingen. Zo moet ook de invulling van deze paragraaf hierop aansluiten.
8Gelijkwaardige maatregelen
Criteria voor het toepassen van gelijkwaardige maatregelen
Een gelijkwaardige maatregel is een alternatief voor een in een PGS-richtlijn beschreven maatregel. Als een bedrijf voor een maatregel een alternatief wil toepassen, dan is het van belang vooraf de volgende aspecten na te gaan:
- Is een alternatief toegestaan?
- Voldoet het alternatief aan de criteria waaraan het wordt getoetst?
- Welke formele stappen zijn nodig om een alternatief toe te kunnen passen?
Ook is het van belang alle gegevens goed te documenteren, omdat het bevoegd gezag of de toezichthouder moet kunnen beoordelen of de alternatieve maatregel gelijkwaardig is. Deze aspecten zijn hieronder nader toegelicht.
Mag een alternatieve maatregel worden toegepast?
Dat hangt af van de wettelijke grondslag van de maatregel. Dit is per maatregel aangeduid met:
- Omgevingsveiligheid
- Brandpreventie
- Arbeidsveiligheid
- Rampenbestrijding
De wettelijke grondslag is Arbeidsveiligheid
Deze maatregel is beschreven vanuit de doelen van de Arbeidsomstandighedenwet. Een andere dan de beschreven maatregel is mogelijk zolang de wetgeving dit toelaat. De mogelijkheid tot het treffen van (alternatieve) gelijkwaardige maatregelen geldt alleen voor de maatregelen die een nadere uitwerking vormen van de doelvoorschriften in de arbeidsomstandighedenwetgeving. Die mogelijkheid is er in elk geval niet voor middelvoorschriften uit de arbeidsomstandighedenwetgeving en verplichtingen uit verordeningen, warenwetbesluiten en productrichtlijnen, zoals bijvoorbeeld:
- het verbod op het werken met bepaalde stoffen;
- maatregelen in paragraaf 2a ‘Explosieve atmosferen’ van het Arbobesluit;
- maatregelen/verplichtingen uit de Verordening persoonlijke beschermingsmiddelen, de Warenwetbesluiten drukapparatuur 2016, explosieveilig materieel 2016, Warenwetbesluit machines, enz.
In de PGS-reeks/deze PGS worden de maatregelen waarvan niet kan worden afgeweken geplaatst in een oranje blok met oranje tekst (DWW-maatregel).
Gelijkwaardigheid wil zeggen dat de alternatieve maatregel de gezondheid en veiligheid van de werknemers op minimaal hetzelfde niveau beschermt. Zie hiervoor ook onderstaand kader met criteria voor toetsing van de gelijkwaardigheid. De verantwoordelijkheid voor het onderbouwd aantonen van de gelijkwaardigheid van alternatieve maatregelen ligt bij het bedrijf. Dat vereist een zorgvuldige documentatie. Voorafgaande toestemming is niet nodig. Pas bij toezicht of ongevalsonderzoek wordt er door de Nederlandse Arbeidsinspectie getoetst.
Criteria arbeidsveiligheid voor toepassen gelijkwaardige maatregelen
Bij de toetsing hanteert de Nederlandse Arbeidsinspectie een aantal criteria:
- Vanuit arbeidsomstandigheden gezien is een alternatieve maatregel gelijkwaardig aan de PGS-maatregel als deze voldoet aan:
- De stand van de wetenschap en professionele dienstverlening, ook wel de stand der techniek genoemd;
- een onveranderde trede in de arbeidshygiënische strategie;
- het uitgangspunt dat organisatorische maatregelen geen alternatief zijn voor technische maatregelen.
- Een alternatieve maatregel is gelijkwaardig als de gezondheid en veiligheid van de werknemers minimaal op hetzelfde niveau beschermd zijn. Het is aan de werkgever om te bepalen welke maatregelen die moet treffen om de werknemers te beschermen.
- Gelijkwaardige maatregelen zijn een nadere uitwerking van de doelvoorschriften in de wetgeving. Voor middelvoorschriften en productrichtlijnen is het gelijkwaardigheidsprincipe niet van kracht. De beoordeling van gelijkwaardigheid van maatregelen ten behoeve van de gezondheid en veiligheid van werknemers is een taak en verantwoordelijkheid die alleen bij de Nederlandse Arbeidsinspectie ligt.
- De Nederlandse Arbeidsinspectie beoordeelt de gelijkwaardigheid van maatregelen ten behoeve van de gezondheid en veiligheid van werknemers bij inspecties en ongevalsonderzoek in het kader van de naleving van de Arbeidsomstandighedenwet.
De wettelijke grondslag is omgevingsveiligheid of brandpreventie
Deze maatregel is beschreven vanuit de doelen van de Omgevingswet. Een andere dan de beschreven maatregel is altijd mogelijk, mits deze alternatieve maatregel gelijkwaardig is. Bij de beoordeling geldt als criterium of er met het alternatief hetzelfde resultaat wordt bereikt. Dat resultaat is gekoppeld aan het doel uit deze PGS-richtlijn waarvoor de maatregel is beschreven. Het bedrijf moet de gelijkwaardigheid goed onderbouwd kunnen aantonen. Het bevoegd gezag heeft bij de toetsing een zekere beoordelingsvrijheid.
Wel moet door het bedrijf de juiste procedure worden gevolgd. Dat betekent dat bij een vergunningplichtige activiteit de gelijkwaardigheid bij het bevoegd gezag vooraf moet worden aangetoond. Het resultaat van de beoordeling wordt vastgelegd in een beschikking. Bij een niet-vergunningplichtige activiteit moet het gebruiken van een gelijkwaardig alternatief vier weken vooraf worden gemeld bij het bevoegd gezag. Er volgt geen beoordeling vooraf, die komt pas bij het toezicht aan de orde. Het bedrijf moet op elk moment de gelijkwaardigheid goed onderbouwd kunnen aantonen met documentatie.
Wettelijke grondslag is zowel arbeidsveiligheid als omgevingsveiligheid / brandpreventie
Als de wettelijke grondslag voor een maatregel zowel Arbeidsveiligheid als Omgevingsveiligheid / Brandpreventie is, dan gelden alle genoemde criteria en formele eisen. Elk bevoegd gezag beoordeelt alleen op grond van de doelen die voor haar wetgevingsgebied gelden.
Het documenteren van de gelijkwaardigheid van een alternatieve maatregel
Het goed onderbouwen en documenteren van de gelijkwaardigheid van een alternatieve maatregel is van belang. De wijze waarop een bedrijf dat kan doen, is afhankelijk van de specifieke omstandigheden en de aard van de maatregel. Aandachtspunten zijn in elk geval de volgende vragen:
- Voor welke maatregel uit de PGS is de voorgestelde maatregel een alternatief?
- Op welke scenario’s en doelen heeft de alternatieve maatregel betrekking?
- Kan worden aangetoond dat de alternatieve maatregel in dezelfde mate de doelen uit deze PGS-richtlijn bereikt en het optreden van scenario’s voorkomt of beperkt?
- Wat is de mogelijke samenhang en het effect daarvan tussen de alternatieve maatregel en andere maatregelen uit deze PGS-richtlijn?
- Is er een zorgvuldige onderbouwing dat aan de criteria voor de arbeidsveiligheid (zie kader) is voldaan?
- Zijn alle onderzoeksrapporten, bevindingen, installatiegegevens, enz. die betrekking hebben op de gelijkwaardige alternatieve maatregel, goed gedocumenteerd?
Bijlage AAfkortingen en begrippen
Deze bijlage is normatief.
Deze bijlage bevat een lijst met afkortingen en begrippen die in deze PGS voorkomen. Deze PGS sluit zo veel mogelijk aan bij de begrippen uit het Besluit activiteiten leefomgeving en andere relevante wetten en regels. In de praktijk kunnen ook andere termen voorkomen. Daarom is in deze bijlage bij een aantal begrippen ook een alternatieve omschrijving gegeven, zodat duidelijk is wat met een bepaald begrip is bedoeld.
Tabel 3 – Begrippen en afkortingen
Bekijk deze tabel in een popup venster
Begrip of afkorting | Betekenis | Alternatieve omschrijving |
Acuut toxisch | Stoffen en mengsels zoals omschreven in artikel 2, punten 7 en 8 van Verordening (EG) nr. 1272/2008 (CLP-verordening) en zoals omschreven in Verordening (EG) Nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 (REACH- verordening), die overeenkomstig de in de delen 2 en 3 van bijlage I bij de CLP- verordening vermelde klassen fysische en gezondheid als gevaarlijk zijn ingedeeld:
Opmerking: Tussen haakjes is de gevarenaanduiding aangegeven. | |
ADR | ADR staat voor Accord européen relatif au transport international de marchandises Dangereuses par Route. Het is het Europese verdrag over het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. | |
Afsluiter | Onderdeel van een installatie of leiding om de doorstroming te regelen De afsluiter regelt het helemaal of gedeeltelijk openen of sluiten van een doorstroomopening. Er zijn handbediende en op afstand gestuurde afsluiters. Er zijn ook afsluiters die dienen als noodstopvoorziening. | |
Arbeidshygiënische strategie | Zie artikel 3 van de Arbeidsomstandighedenwet en artikel 4.4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. | |
ATEX | ATmosphères EXplosibles Het begrip ATEX wordt gebruikt als korte naam voor twee Europese richtlijnen die gaan over explosiegevaar. | |
Atmosferische opslag | Opslag waarbij de absolute druk boven de vloeistof bij de opslagtemperatuur beneden 1,06 x 105N/m2 (1,06 bar) ligt. | |
Bal | Besluit activiteiten leefomgeving | |
Bbl | Besluit bouwwerken leefomgeving | |
BBT | Beste beschikbare technieken Dit zijn de meest doeltreffende methoden die technisch en economisch haalbaar zijn om emissies en andere nadelige gevolgen voor het milieu van een bedrijf te voorkomen of te beperken. | BAT |
Bedrijfsbrandweer | Door het bestuur van de veiligheidsregio aangewezen bedrijfsbrandweer volgens artikel 31 Wet veiligheidsregio’s en hoofdstuk 7 van het Besluit veiligheidsregio’s. | |
Bedrijfsterrein | Terrein waarop de activiteiten van het bedrijf plaatsvinden, begrensd door de erfgrens. | Inrichting, Perceel , Terrein |
Begrenzing van de locatie waar de activiteit wordt verricht | Uit het Besluit activiteiten leefomgeving Dit is in de meeste gevallen de erfgrens van het terrein van het bedrijf. Maar kan ook beperkt zijn tot de grens van de plaats op het bedrijfsterrein waar de gevaarlijke stoffen aanwezig zijn. | Erfgrens, Erfafscheiding, Erfscheiding, Perceelgrens, Kavelgrens, Terreingrens |
Beginkookpunt | Thermometeraflezing (gecorrigeerd) die wordt waargenomen op het moment dat de eerste druppel condensaat van de onderzijde van de condensatiebuis valt zoals omschreven in NEN-EN-ISO 3405. | |
Beheersmaatregel | Acties, programma’s, procedures van organisatorische en administratieve aard en technische voorzieningen met als doel bescherming van veiligheid en milieu. | Maatregel |
Beschermende maatregel | Maatregel gericht op het voorkomen van een ongewenste gebeurtenis of het beperken van de gevolgen daarvan. | ‘Line of Defense’ Beveiliging Beheerslaag Barrière Beveiligingslaag Controle-maatregelen |
Bevoegd gezag | Bestuursorgaan dat bevoegd is om toezicht te houden, een vergunning te verlenen of een ander besluit te nemen Meestal is dit de gemeente of provincie. | |
Bkl | Besluit kwaliteit leefomgeving | |
‘Blanketing’ | “The technique of maintaining an atmosphere that is either inert or fuel-enriched in the vapor space of a container or vessel.” (3.3.1 van NFPA 69:2014) | Inertisering |
BOb | Bestuurlijk Omgevingsberaad VTH | |
Brandbare (vloei)stof | (Vloei)stof waaruit onder alle voorzienbare bedrijfsomstandigheden een brandbare damp of brandbare nevel kan vrijkomen (NPR 7910-1) | |
Brandescalatie | Uitbreiding van het oorspronkelijke brandscenario naar andere installaties en/of dragende constructies die vervolgens kunnen falen door een warmtestralingsbelasting van meer dan 10 kW/m2 en waarvoor geen repressieve voorzieningen zijn getroffen om deze branduitbreiding te voorkomen. | |
Brandveiligheidsplan | Plan dat het geheel aan maatregelen beschrijft omtrent het brandveiligheidsbeleid van de tankopslaginstallatie en de getroffen organisatorische en technische maatregelen. Voor bedrijven die beschikken over een veiligheidsbeheerssysteem, geldt dat zij in een brandveiligheidsplan kunnen verwijzen naar de van toepassing zijnde onderdelen/procedures van dit veiligheidsbeheerssysteem. Indien punten uit M146 (Brandveiligheidsplan) zijn beschreven in de aanvraag voor een omgevingsvergunning, kan in het brandveiligheidsplan specifiek hiernaar worden verwezen. Het bevoegd gezag in afstemming met de desbetreffende veiligheidsregio kan aanvullende eisen stellen aan de inhoud van het brandveiligheidsplan. | |
Brandweer | Overheidsbrandweer
| |
BRL | BeoordelingsRichtlijn | |
Brzo 2015 | Besluit risico's zware ongevallen 2015 | |
BREF | BAT reference documents | |
Buncefield-scenario | Scenario genoemd naar het incident dat op 11 december 2005 heeft plaatsgevonden in de Hertfordshire Oil Storage Terminal nabij Hemel Hempstead in Hertfordshire, Engeland (Verenigd Koninkrijk). Bij een Buncefield-scenario kan het overvullen leiden tot een brandbare dampwolk (vapour cloud’) met een dampwolk die de tankputgrens overschrijdt of acuut toxische wolk (met gevaarszinnen H330 of H331) met een reikwijdte buiten de tank. Een Buncefied-scenario is van toepassing als dit blijkt uit berekeningen volgens H11 en Appendix 1 uit Vapour Cloud Formation (Experiments & Modelling), Health & Safety Laboratory for the Health & Safety Executive 2012. Bij de berekeningen moet worden uitgegaan van een buitentemperatuur van 12 °C en een relatieve luchtvochtigheid van 83 %. | |
Butaniseren | Het mengen van een vloeibaar gas met een benzine of andere brandstof met als doel de dampdruk van het mengsel te verhogen (winterbenzine). | |
CBI | Conformiteitsbeoordelingsinstantie CBI's zijn instellingen die zijn aangewezen om conformiteitsbeoordelingen uit te voeren. Conformiteitsbeoordeling is een instrument om ervoor te zorgen dat arbeidsmiddelen bij naleving van de instructies veilig en gezond kunnen worden gebruikt. De meest actuele lijst met CBI’s staat op de website van de Nederlandse Arbeidsinspectie. | AKI |
Certificerings- en Keuringsinstantie (CKI) | Certificerende ter zake kundige keuringsinstantie onder accreditatie met bevoegdheid tot gespecificeerde taken op gebied van systeembeoordeling en certificering en auditing. | |
CLP | Classification, Labelling and Packaging CLP wordt vaak gebruikt als afkorting van de CLP-verordening. Dat is de Europese verordening over de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels. | |
CMR-stoffen | Carcinogene, Mutagene en/of Reproductie Toxische stoffen. Toelichting: Voor de PGS 29 omvat dit ook de stoffen zoals vermeld op de lijst van SZW-CMR-stoffen (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2019-38.html). | |
Conformiteitsverklaring | Verklaring van een fabrikant waarin staat dat het apparaat of de installatie is gemaakt volgens code uit het ontwerp Een onafhankelijke partij (NOBO) heeft toezicht uitgevoerd op de productie. | |
Daklanding | Bereiken van de onderste/laagste positie in een tank van een inwendig of een uitwendig drijvend dak waardoor het dak niet meer drijft maar rust op een ondersteuning. | |
Dampdruk | Absolute druk in bar bepaald volgens NEN EN 12 met het toestel van Reid. | |
Dampretoursysteem | Systeem bedoeld om dampen die anders in de atmosfeer zouden vrijkomen ten gevolge van verdringingsverliezen, af te vangen en zonder verwerking terug te voeren naar de tank van waaruit wordt gepompt. | |
Dampspanning (RVP) | Damspanning bepaald volgens ASTM D323 In deze methode wordt een afgesloten systeem met daarin een deel vloeistof en vier delen lucht bij 0 °C gesloten en verwarmd, waarna bij 37,8 °C (100 F) de totale druk wordt afgelezen. De Reid Vapour Pressure (RVP) zegt niet bij voorbaat iets over de werkelijke of verzadigde dampspanning van een product. | RVP |
Dampspanning (DVPE) | Damspanning bepaald volgens ASTM D4953-15 of ASTM D5191-15 Deze methodes zijn anders dan de van ASTM D323, de uitkomst wordt daarom omgerekend naar een waarde vergelijkbaar met (equivalent aan) de RVP bepaald volgens ASTM D323. De uitkomst wordt daarom uitgedrukt als Dry Vapour Pressure Equivalent (DVPE). | DVPE |
Degene die de activiteit verricht | Uit het Besluit activiteiten leefomgeving Opmerking: Degene die de inrichting tankopslaginstallatie drijft of degene die aansprakelijk is voor het drijven van de tankopslaginstallatie. Meestal is dit de houder van de Omgevingsvergunning. | Beheerder, Exploitant, Operator |
Diameter bij tankafstanden | Indien de diameter (D) van een tank gebruikt wordt voor het aangeven van onderlinge afstanden van tanks, wordt hiermee de diameter van de grootste tank bedoeld, tenzij anders aangegeven. | |
| EN | Europese Norm Een Europese norm is geldig voor alle Europese lidstaten. Voor de Nederlandse markt dragen Europese normen de codering NEN-EN. In Duitsland is dat DIN-EN. Er zijn drie organisaties die Europese normen vaststellen:
| |
Escalatie | Uitbreiding van het oorspronkelijke scenario naar andere vitale installaties en/of dragende constructies die vervolgens kunnen falen, waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen om deze uitbreiding te voorkomen. | |
Explosieve atmosfeer | Mengsel van lucht en brandbare stoffen in de vorm van gassen, dampen, nevels of stof, onder atmosferische omstandigheden waarin de verbranding zich na ontsteking uitbreidt tot het gehele niet-verbrande mengsel. | |
‘Fail safe’-afsluiter | Een afsluiter die bij storing uit zichzelf naar een gedefinieerde veilige kleppositie gaat. | |
Falen | Beëindiging van de mogelijkheid van een hardware-element in een beschermende maatregel om de functie uit te voeren waarvoor deze ontworpen is. | |
‘Fit for purpose’ (geschiktheid voor het doel waarvoor het gebruikt wordt) | Het geheel aan gebruikte methodieken en systematieken waarin geconstateerde afwijkingen door een onafhankelijke deskundige worden beoordeeld om tot een aantoonbare hernieuwde dan wel resterende geschiktheid te komen van de installatie(onderdelen). Het doel, gebruik van de installatie(onderdelen) staat hierbij centraal. | |
‘Fit for purpose’- berekening | Analyse waarin geconstateerde afwijkingen zoals degradatie, enz. worden beoordeeld om de hernieuwde dan wel resterende geschiktheid van de tank voor gebruik te bepalen. | |
‘Fire protected’- afsluiters | Conventionele afsluiters die zijn beschermd tegen brand/hoge temperaturen door externe bekleding of door een geschikt koelsysteem zoals:
Deze bescherming moet worden doorgevoerd op de actuator, de energievoorziening en de aansturingsmiddelen als de klep ook na een incident nog bediend moet kunnen worden. | |
‘Fire safe’-afsluiters | Firesafe zijn qua design ‘inherently fire safe’ zijn. Voor de specifieke afsluiter is echter geen testcertificaat aanwezig. Toelichting: Bij het uitvoeren van een ‘fire test’ wordt de afsluiter in het algemeen geruïneerd. Een leverancier zal dan ook liever een test uitvoeren op een kleinere goedkope afsluiter dan op een heel grote afsluiter. Hij kan echter wel stellen dat indien de kleine afsluiter voldoet en de grote hetzelfde ontwerp heeft, het dan aannemelijk is dat de grote afsluiter ook voldoet tijdens de test. Dit omdat de grote afsluiter een hogere warmtecapaciteit heeft en veel minder snel opwarmt. De kleine afsluiter is dan ‘fire tested’, de grote afsluiter heeft dan een ‘fire safe’-design. Stalen afsluiters met ‘metal to metal seats’ en voorzien van tegen hoge temperatuur bestendige pakkingen, zoals flexibele grafietpakkingen, worden eveneens beschouwd als inherent brandveilige afsluiters (zie BS 6755-2). | |
‘Fire tested’-afsluiters | Afsluiter die voldoet aan NEN-EN-ISO 10497, API 607, API 6FA of BS 6755-2. De laatste drie normen betreffen bestaande afsluiters. Toelichting: Voor ‘fire tested’-afsluiters is een testcertificaat beschikbaar waarmee wordt aangetoond dat de klep is getest. ‘Fire tested’ is niet van toepassing op de actuator en de aansturing (‘tubing’ of bedrading) van de klep. Deze kleppen zijn alleen voor het klepgedeelte bestand tegen brand. De actuator en bijbehorende voorzieningen behoren dan te voldoen aan API 2218 of UL 1709. Stalen kleppen met ‘metal to metal seats’ en pakkingen die bestand zijn tegen een hoge temperatuur zoals flexibele grafietpakkingen, worden eveneens beschouwd als inherent brandveilige kleppen (zie BS 6755-2). Voldoen aan API 607, API 6FA of BS 6755-2. ‘Fire tested’ is niet van toepassing op de actuator en de aansturing (tubing of bedrading) van de klep. Deze kleppen zijn alleen voor het klepgedeelte bestand tegen brand. Als de afsluiter ook na een incident nog moet kunnen worden bediend, moeten ook de actuator en bijbehorende voorzieningen beschermd zijn. Deze moeten dan voldoen aan API 2218 of UL 1709. Stalen kleppen met ‘metal to metal seats’ en tegen hoge temperatuur bestendige pakkingen, zoals flexibele grafietpakkingen, worden eveneens beschouwd als inherent brandveilige kleppen (zie BS 6755-2). | |
Fysiek onafhankelijke instrumentele overvulbeveiliging | Elk systeem dat de toevoer tot de tank automatisch doet stoppen zonder tussenkomst van een operator Onder fysiek onafhankelijk wordt hierbij verstaan een overvulbeveiliging met minimaal een:
| |
Fundering | Ondergrond waarop de tank rust, bijvoorbeeld tankterp. | |
Gebruiker | Partij die een of meerdere opslagtanks voor eigen gebruik en onder eigen verantwoordelijkheid exploiteert. | |
Gebruiker volgens WBDA 2016 | Degene die de installatie gebruikt. Dit kan ook de exploitant of de beheerder zijn. | |
Gebruiksfase | Fase volgend op de nieuwbouwfase van opslagtanks en installaties. | |
Geodetisch dak | Zelfdragend koepelvormig tankdak dat voldoet aan Annex S van NEN EN 14015:2004 of Appendix G van API 650:2014. | |
Gesloten belading | Belading van een tankauto/spoorketelwagon waarbij de damp wordt afgevoerd via een dampretour of via een dampverwerkingssysteem. De dampleidingen en aansluitingen voor zowel damp als product zijn dampdicht. | |
Gevaarlijk gebied | Gebied zoals gedefinieerd in NPR7910-1: Gebied waarbinnen een explosieve gasatmosfeer in zulke hoeveelheden aanwezig is of aanwezig kan zijn dat speciale voorzieningen zijn vereist voor de constructie, de installatie en het gebruik van materieel. | |
Gevarenzone-indeling | Indeling van gevaarlijke gebieden in zones, afhankelijk van de waarschijnlijkheid van het aanwezig zijn van een explosieve atmosfeer, volgens het Arbobesluit. | |
Grenswaarde | Maximaal toegestane concentratie | |
Groep kleine tanks | Alle genoemde EI-codes beschrijven dat een groep kleine tanks bestaat uit kleine tanks – al dan niet identiek – in een omdijkt gebied of ‘bundwall’, waarin dezelfde producten worden opgeslagen (alleen PGS-klasse 1-, PGS-klasse 2-, PGS-klasse 3- of PGS-klasse 4-producten). De totale opslagcapaciteit van de groep mag niet meer zijn dan 8 000 m3 . Een groep kleine tanks mag worden gezien als één tank als het om veiligheidsafstanden gaat ten opzichte van andere groepen van kleine tanks of andere (niet kleine) tanks, en (vitale) installaties als vulstations, pompplateau’s en dergelijke (zie IPO-factsheet 24). | |
HAZOP | HAZard and OPerability De HAZOP-methode is een standaard methode voor het identificeren en evalueren van procesafwijkingen en het identificeren van gevaren en ongewenste situaties. | Storingsanalyse |
Herbeoordelingsplan | Document waarin per opslagtank of serie opslagtanks is gespecificeerd welke activiteiten op welke wijze gepland worden uitgevoerd in het kader van ISI-, OSI- of gebruikersinspecties. | |
Hogedrempelinrichting | Seveso-inrichting waar een gevaarlijke stof in een grotere of gelijke hoeveelheid aanwezig is dan/als de genoemde waardes in de Seveso-richtlijn 2012/18/EU, zie Bal | |
Hulpverleningsdiensten | Politie, ambulance, brandweer en andere organisaties van de overheid die hulp verlenen. | Hulpdiensten |
IEC | International Electrotechnical Commission Internationale commissie voor het ontwikkelen en publiceren van normen voor elektrische componenten en apparatuur. | |
IMDG-code | International Maritime Dangerous Goods-code Internationale code voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over zee. | |
In afwezigheid van personeel | Uit het Besluit activiteiten leefomgeving | Onbemand Zonder direct toezicht Zonder aanwezigheid van personeel |
Installatie | Vaste technische eenheid waarbinnen een of meer activiteiten plaatsvinden en alle andere daar rechtstreeks mee samenhangende activiteiten die technisch verband houden met de binnen die eenheid verrichte activiteiten. Toelichting: Een tankopslaginstallatie kan dus uit meer installaties bestaan: tankputten, kantoren, fabrieken, overslagplaatsen, enz. zijn aparte installaties. | |
Intern noodplan | Noodplan dat maatregelen beschrijft om bij incidenten en calamiteiten passend te reageren met als doel ongewenste gebeurtenissen en schadelijke gevolgen daarvan te voorkomen of te beperken. Het gaat om organisatorische en technische maatregelen binnen het bedrijf. | Noodplan Calamiteitenplan |
Interne veiligheidsafstand | Een interne veiligheidsafstand is een minimumafstand bedoeld om escalatie van een voorzienbaar incident in of nabij een PGS voorziening naar een installatieonderdeel, bouwwerken, opslagen en mensen niet zijnde werkenden (domino-effect) te voorkomen of te beperken. Deze interne veiligheidsafstand heeft geen relatie met afstanden in verband met explosieveiligheid als bedoeld in het Arbeidsomstandighedenbesluit en is niet bedoeld om gebouwen en plekken te beschermen waar mensen werkzaam zijn. | |
Intredekeuring | Keuring gericht op het vaststellen of aantoonbaar wordt voldaan aan de bouweisen ten tijde van de nieuwbouw. | |
| ISI | In-Service Inspectie waarbij de tank niet wordt geopend en inwendig visueel geïnspecteerd, maar alleen uitwendig wordt geïnspecteerd en gemeten volgens het herbeoordelingsplan. | |
ISO | International Organization for Standardization Internationale Organisatie voor Standaardisatie ISO stelt normen vast. Het is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in een groot aantal landen. | |
| ISPS | International Ship and Port facility Security | |
IVG | Inspectieafdeling van de gebruiker Onafhankelijke inspectieafdeling binnen een gebruikersorganisatie met bevoegdheid tot gespecificeerde taken in de gebruiksfase die gecertificeerd is door en onder toezicht staat van een CBI. | |
K-factor | Factor (‘confidence factor’) die wordt gebruikt in RBI-reviews en TBI-herkeurtermijnberekeningen waarmee de betrouwbaarheid van inspectie- en meetgegevens in relatie tot de te berekenen ISI- en OSI-herkeurtermijnen wordt weergegeven. | |
Klasse | In deze richtlijn wordt gesproken van klasse 0, klasse 1, klasse 2, klasse 3 en klasse 4. | PGS-klasse |
Klasse 0 | Vloeistoffen met een vlampunt lager dan 0 °C en een beginkookpunt lager of gelijk aan 35 °C waarvan de ‘true vapour pressure’ (TVP) lager is dan 8,62 x 104N/m2 (862 mbar). | PGS-klasse 0 |
Klasse 1 | Vloeistoffen met een vlampunt lager dan 23 °C en een beginkookpunt hoger dan 35 °C. | PGS-klasse 1 |
Klasse 2 | Vloeistoffen met een vlampunt hoger dan 23 °C en ten hoogste 55 °C. | PGS-klasse 2 |
Klasse 3 | Vloeistoffen met een vlampunt hoger dan 55 °C en ten hoogste 100 °C. | PGS-klasse 3 |
Klasse 4 | Vloeistoffen met een vlampunt hoger dan 100 °C. | PGS-klasse 4 |
Koppelbakken | Locatie waar verschillende leidingen door middel van niet-permanente verbindingsstukken op elkaar kunnen worden aangesloten binnen een omwalling. Toelichting: Rekening houdend met de aard van de te keren stof kan de omwalling bestaan uit een wal van aarde/zand/klei, een stalen of betonnen wand of een andere constructie. Een omwalling kan zowel de afscheiding vormen met de omgeving als een afscheiding met een naastliggende pompput of tankput. | |
Koppelleiding | Leidingstuk ten behoeve van het maken van een (tijdelijke) verbinding tussen twee leidingdelen. | |
KVG | Keuringsdienst Van Gebruikers Onafhankelijke keuringsdienst binnen een gebruikersorganisatie met bevoegdheid tot gespecificeerde taken in de gebruiksfase die geaccrediteerd is door en onder toezicht staat van de Raad voor Accreditatie en (voor gespecificeerde taken) een CBI. | |
Kvl | Keuring voor Ingebruikneming Wordt uitgevoerd wanneer een opslagtank mechanisch gereed is en beschikt over een nieuwbouwcertificaat, en die zich richt op het installatieverband en de tankbeveiligingen, zoals tankbeluchting, instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen. | |
Lektest | Controle op lekdichtheid van een systeem | |
LEL | Onderste explosiegrens Concentratie van brandbaar gas of brandbare damp in de lucht beneden welke de atmosfeer niet explosief is. LEL is de afkorting van de Engelse term Lower Explosive Limit. | |
LOD | Line of Defense (zie PGS 6) De aanwezige technische en/of organisatorische maatregel om de risico’s van zware ongevallen te beheersen. Deze maatregel kan zijn toegespitst op een insluitsysteem (specifiek) of van toepassing zijn op de gehele inrichting (generiek). Toelichting: Om aangemerkt te worden als LOD behoort een apparaat, systeem of actie:
| Veiligheidsmaatregel |
LoC | Loss of Containment Ongewenste gebeurtenis waarbij schadelijke stof vrijkomt uit zijn omhulling (‘containment’) in de omgeving. | |
Maatregel | Zie Beheersmaatregel | |
Maximaal brandrisico en/of maximaal (brand) scenario en/of maximale warmtestralings-belasting | Maximaal brandrisico of (brand)scenario wordt in de maatregelen verbijzonderd. Hiervoor gelden de volgende scenario's:
Uitgangspunt bij c) is dat bij tanks met een drijvend dak voorzien van een geodetisch dak de dampruimte onder het geodetisch dak vrij geventileerd moet zijn volgens Appendix G van API 650:2014 om deze wat betreft brandscenario’s te mogen beschouwen als een tank met een uitwendig drijvend dak. Naast de genoemde brandscenario's geldt voor acuut toxische producten een uitdampend oppervlak van de gehele tankput. | |
Milieubelastende activiteit | In de Omgevingswet omschreven als een activiteit die nadelige gevolgen voor het milieu kan hebben Het Besluit activiteiten leefomgeving wijst milieubelastende activiteiten aan. De activiteiten met gevaarlijke stoffen uit deze PGS zijn aangewezen als milieubelastende activiteit. | |
MSDS | Zie VIB | |
NDO | Niet-destructief on onderzoek Zoals onder andere röntgen-, magnetisch, penetrant of ultrasoon onderzoek en floorscans van tankbodems. | |
NEN | NEN staat voor NEderlandse Norm. NEN staat ook voor Stichting Koninklijk NEderlands Normalisatie-instituut. Dat instituut geeft NEN-normen uit. | |
NEN-EN | Europese norm (EN) die door Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) is aanvaard en uitgegeven. | |
NEN-EN-IEC | Door IEC vastgestelde internationale norm De norm is als Europese Norm aanvaard. De norm is ook door Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) aanvaard en uitgegeven. | |
NEN-EN-ISO | Door ISO vastgestelde internationale norm De norm is als Europese Norm aanvaard. De norm is ook door Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) aanvaard en uitgegeven. | |
NEN-ISO | Door ISO vastgestelde internationale norm De norm is door Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) aanvaard en uitgegeven. | |
Nieuwbouwfase | Fase voorafgaand aan de gebruiksfase van opslagtanks en installaties die hoofdzakelijk wordt bepaald door ontwerpbeoordelingen en -inspecties. | |
NL-CBIT | Conformiteit Beoordelingsinstelling voor opslagtanks. NL-CBIT is als aanduiding gestroomlijnd/afgestemd op benamingen voor Inspectie-instellingen in Nederland. Een NL-CBIT is een onafhankelijke deskundige keuringsinstantie onder accreditatie met bevoegdheid tot gespecificeerde taken op gebied van beoordelingen en inspecties van opslagtanks conform PGS 29. | |
NOBO | NOtified Body Een keuringsinstituut of testinstituut dat door de overheid is aangewezen. Het instituut test producten en kijkt of deze aan de daarvoor geldende richtlijnen voldoen. | |
Noodplan | Zie Intern noodplan | |
Noodstopvoorziening | Voorziening die een apparaat, voertuig of installatie uitschakelt of stilzet of in een veilige toestand brengt. Deze is bedoeld om bij een incident of calamiteit verdere escalatie te voorkomen. | Noodstop |
NPR | Nederlandse Praktijkrichtlijn Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie-instituut (NEN) geeft NPR-publicaties uit. Een NPR is een informatieve praktische uitwerking van de bepalingen in een norm. Bijvoorbeeld toelichtingen op normen, constructieve mogelijkheden, werkmethoden en fabricagegegevens. | |
NTA | Nederlandse Technische Afspraak Dit is een openbare afspraak tussen twee of meer belanghebbende partijen. Er is geen openbare commentaarronde en het is niet nodig dat er tussen partijen overeenstemming bestaat. Een NTA kan snel tot stand komen. | |
Onafhankelijk | Een maatregel wordt beschouwd als volledig onafhankelijk wanneer er geen gemeenschappelijke componenten zijn met maatregelen bedoeld voor de beheersing van hetzelfde scenario. Toelichting: Met ‘gemeenschappelijk componenten’ wordt bedoeld die componenten noodzakelijk voor het functioneren van de maatregel wanneer deze wordt aangesproken. Dit betreft het detecteren (bijvoorbeeld door waarneming of een sensor), bepalen van de actie (bijvoorbeeld besluitvorming of automatische regeling) en het uitvoeren (bijvoorbeeld operatoractie of automatisch werkend finale element). | |
Onafhankelijke deskundige instantie | Een instantie die zelfstandig kan opereren in het bedrijf. De onafhankelijke deskundige instantie heeft een aantoonbare zelfstandige bevoegdheid. De onafhankelijke deskundige instantie kan los van de bedrijfsleiding, een installatie uit bedrijf nemen indien deze niet veilig is. De onafhankelijke deskundige instantie hoeft geen derde partij te zijn. Deze onafhankelijke deskundige instantie moet aantoonbare relevante deskundigheid bezitten. De onafhankelijkheid moet voldoen aan de relevante eisen zoals omschreven in A.1 of A.2, en 4.1.1 t/m 4.1.5 en 4.1.6 b van NEN EN-ISO/IEC 17020:2012. Opmerking: Accreditatie is geen vereiste. | |
Ongewenste gebeurtenis | Fysieke situatie die kan leiden tot letsel aan mensen en/of schade aan de omgeving en eigendommen. | |
OOA | Onafhankelijke overvulalarmering | |
OOB | Onafhankelijke overvulbeveiliging | |
Opslagtemperatuur | Temperatuur van de opgeslagen vloeistof tijdens heersende condities. | |
Opslagtank (in het kader van PGS 29) | Bovengrondse verticale cilindrische houder waarvan de tankbodem op een fundering rust. Toelichting: In Hoofdstuk 2 zijn de verschillende tank-typicals nader gedefinieerd en omschreven. | Opslagreservoir Reservoir Tank |
Opvangcapaciteit | Inhoud van de tankput die beschikbaar is voor de opvang van brandbare vloeistoffen en, indien van toepassing, bluswater, koelwater en schuimlagen. | |
OSI | Out-of Service Inspectie Inspectie van opslagtanks die buiten gebruik zijn gesteld waarbij de tank wordt geopend en deze in- en uitwendig visueel wordt geïnspecteerd en gemeten volgens het herbeoordelingsplan. | |
Overschrijding van de jaargrens | Op basis van een verzoek met onderbouwing van de gebruiker door een CBI geaccordeerde eenmalige goedkeur op het uitvoeren van een periodieke herkeuring het jaar volgend op het oorspronkelijk geplande jaar van periodieke herkeuring. | |
Overvulbeveiliging | Elk systeem dat de toevoer tot de tank automatisch doet stoppen zonder tussenkomst van een operator. Onder fysiek onafhankelijk wordt verstaan: los van niveaumeting en met een apart stuursignaal. | |
Passend onderzoek | Gebruik van geavanceerde technieken om visueel inwendige inspectie van een opslagtank te vervangen bij de OSI waarbij de tank niet wordt geopend voor inwendige betreding. | |
PED | Pressure Equipment Directive Richtlijn Drukapparatuur Richtlijn 2014/68/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake het op de markt aanbieden van drukapparatuur. De PED-richtlijn beschrijft “essentiële veiligheidseisen” voor drukapparatuur. Het gaat om algemene veiligheid en bescherming tegen zowel persoonlijk letsel als materiële schade. Onder de PED-richtlijn vallen alle producten en installaties met een druk die hoger is dan 50 kPa. De richtlijn is in Nederland geïmplementeerd in het WBDA 2016. | |
| Piggen | Het leegmaken van leidingen met behulp van een voorwerp dat zich door de leiding beweegt. | |
Plasbrand in de tankput | Plasbrand ontstaan na lekkage van een brandbare vloeistof in een tankput met vastdaktanks voor de opslag van stoffen van klasse 1- en/of klasse 2-product (zie ook Bijlage I.3). Het maximale plasbrandscenario is een brand in een tankput met vastdaktanks voor de opslag van stoffen van klasse 1 en/of klasse 2 waarbij het werkvolume van de grootste tank met een stof van klasse 1 en/of klasse 2 is vrijgekomen en het gehele tankput oppervlak brandt, inclusief de oppervlakte van de grootste tank met een stof van klasse 1 en/of klasse 2. | |
Pompplaats | Een locatie waar een of enkele pompen zijn opgesteld op een vloeistofkerende vloer met een opstaande rand. Het geheel heeft een open verbinding naar een oliehoudend rioolsysteem dat veelal tijdens werkzaamheden kan worden afgesloten om beperkte hoeveelheden product en/of smeerolie die bij de werkzaamheden kunnen vrijkomen, op te kunnen vangen en af te voeren anders dan via het rioleringssysteem. | |
Pompput | Locatie waar één of meerdere pompen zijn opgesteld voorzien van een omwalling die voorziet in opvang van product bij een eventuele lekkage uit de installatie. Toelichting: Rekening houdend met de aard van de te keren stof kan de omwalling bestaan uit: een wal van aarde/zand/klei, een stalen of betonnen wand of een andere constructie. Een omwalling kan zowel de afscheiding vormen met de omgeving als een afscheiding met een naastliggende pompput of tankput. | |
PPM | Probabilistic Preventive Maintenance Onderhoud dat het totaal aan RBI- en RCM-activiteiten omvat waarbij de integriteit van een opslagtank in kaart wordt gebracht en geborgd. | |
PRD | Praktijkregels voor Drukapparatuur Deze praktijkregels bevatten uitleg over alle regels uit het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016. De Technische Commissie van Drukapparatuur van NEN stelt deze praktijkregels op. De PRD zijn te verkrijgen via de website van de SDU. | |
Procesinstallatie | Een installatie waar handelingen of bewerkingen plaatsvinden met een vloeistof die (kunnen) leiden tot een verandering van de samenstelling van de desbetreffende vloeistof. | |
Processlops | Mengsel van klasse 1- en/of klasse 2-, klasse 3-vloeistoffen afkomstig van de procesunits van een petrochemisch bedrijf die worden afgelopen in een opslagtank bij met name opstarten/’off spec’-gaan/’shutdown’ van de procesunit. | |
Preventieve maatregel | Maatregel gericht op het voorkomen of beperken van de ongewenste gebeurtenis. | |
Product | Brandbare vloeistof. | |
Productleiding | Alle leidingen die met de tankinhoud in verbinding staan, zoals zuig- en vulleidingen. | |
Putcompartimenten | Delen van een tankput van elkaar gescheiden door een of meer tussendijken. | |
Putdijk | Vloeistofkerende omwalling van een tankput die zowel kan voorzien in opvang van product uit de opslagtank(s) als van een mogelijke hoeveelheid (blus)water. Toelichting: Rekening houdend met de aard van de te keren stof kan een putdijk bestaan uit: een wal van aarde/zand/klei, een stalen of betonnen wand of een andere (vloeistofkerende) constructie. Een putdijk kan zowel de afscheiding vormen van een tankput met de omgeving als met een naastliggende tankput. | |
QRA | Quantitative Risk Assessment/Analysis Kwantitatieve risicoanalyse QRA is een rekenmethode om de externe risico’s van het gebruiken, vervoeren en opslaan van gevaarlijke stoffen inzichtelijk te maken. Voor het bepalen van de risico’s voor de externe veiligheid worden in een QRA zowel de kansen op als de effecten van incidenten met gevaarlijke stoffen in de berekening opgenomen. | Kwantitatieve risicoanalyse |
REACH | Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van CHemische stoffen REACH is een Europese verordening over de productie van en handel in chemische stoffen. Het beschrijft waar bedrijven en overheden zich aan moeten houden. Deze verordening geldt voor alle landen van de Europese Unie. | |
RBI | Risk-Based Inspections Inspecties waarbij inspectietermijnen worden bepaald met behulp van risicoanalyses. ISI- en OSI-inspectietermijnen variëren en worden met risicoanalyses berekend aan de hand van inspectie- en meetresultaten. | |
RBI-model | Programma dat of software of methode die is gebaseerd op een in een norm of richtlijn omschreven methode waarmee ISI- en OSI-inspectietermijnen met risicoanalyses worden berekend aan de hand van inspectie- en meetresultaten. | |
RBI-review | Teamsessies waarin door het RBI-team met het RBI-model ISI- en OSI-termijnen worden bepaald en geformaliseerd. | |
RBI-team | Vastgesteld team van deskundigen uit diverse disciplines dat ervoor borg moet staan dat door juiste toepassing van het RBI-model en inspectie- en meetresultaten betrouwbaar en correct bepaalde ISI- en OSI-termijnen worden berekend. | |
RCM | Reliability Centered Maintenance Onderhoud- en controleactiviteiten van een gebruiker gericht op niet-trendbare faal- en degradatiemechanismen, zoals bijvoorbeeld geplande controles van D/V-toestellen en (tank)afsluiters. | |
Realistisch scenario | Scenario dat in het verleden is voorgekomen of dat realistisch is om aan te nemen dat het in de toekomst kan optreden. | |
Relatieve dampdruk | Partiële druk (het deel van de totale druk in/van een gasmengsel) die wordt uitgeoefend door een gas of damp van een stof Als die stof ook in vloeibare vorm aanwezig is en er is een evenwichtsconcentratie bereikt, dan wordt gesproken van de verzadigde dampspanning. | |
Reparatie | Handeling waarbij tanks of installaties na degradatie weer in een ‘fit for purpose’-staat worden gebracht. | |
‘Rim seal’ | Afdichting tussen drijvend dak en tankwand die voorkomt dat er product uit de tank verdampt. | ‘Shoe seal’ |
Risico | Combinatie van de waarschijnlijkheid van het voorkomen van schade en de ernst van de schade. | |
Risicobenadering | Systematische analyse en beoordeling van veiligheidsrisico’s. | Risicoanalyse Risicobeoordeling |
Scheurnaad | Doelbewust aangebrachte zwakke verbinding tussen tankwand en tankdak, bedoeld om in het geval van te hoge overdruk als eerste te bezwijken. | |
Seveso-inrichting | Een of meer Seveso-installaties op een locatie die volledig wordt beheerd door diegene die de Seveso-inrichting exploiteert, met inbegrip van de gemeenschappelijke of bijbehorende infrastructuur of activiteiten, zie Bal. | |
Seveso-installatie | Technische eenheid waarin een gevaarlijke stof als bedoeld in artikel 3, lid 10, van de Seveso-richtlijn wordt gemaakt, gebruikt, verwerkt of opgeslagen, met inbegrip van de uitrusting, leidingen, machines, gereedschappen, private spoorwegemplacementen, laadkades, aanlegsteigers, pieren, depots en andere constructies die nodig zijn voor de werking daarvan, zie Bal. | |
‘Shoe seal’ | Afdichting tussen drijvend dak en tankwand die voorkomt dat er product uit de tank verdampt. | ‘Rim seal’ |
SIL | Safety Integrity Level SIL is een indicator voor het kwantificeren van risicoverlaging van systemen of processen van een installatie. De vereiste SIL-klasse hangt af van het oorspronkelijke risico dat intrinsiek verbonden is met de systemen of processen van de installatie. Zie NEN-EN-IEC 61508:reeks of NEN-EN-IEC 61511:reeks. | |
‘Shunt’ | Een elektrisch geleidende verbinding tussen drijvend dak en tankwand. | |
Stabiel verloop scenario | Scenario waarbij personeel niet wordt blootgesteld aan de plotselinge effecten van een escalerende brand, explosie of toxische wolk. Een stabiel verloop moet blijken uit de vooraf geïdentificeerde en gedocumenteerde scenario’s waarin de koel- en blusvoorzieningen en/of afsluiters een maatregel zijn en personeel deze veilig kan aansluiten of bedienen. Het effectgebied waarin personeel slachtoffer wordt, wordt bepaald door de contouren van een toxische wolk, drukgolf, vlammen, hitte of wegslingerend puin of wegslingerende installatieonderdelen. | |
SWIFT | Structured What If Technique Methode voor het uitvoeren van een risicoanalyse | |
Tank | Zie Opslagtank | |
Tankput | Terreingedeelte rondom een opslagtank dat voorziet in productopvang of (blus- en/of koel)wateropvang door verdiepte aanleg of een rondom gesloten omwalling (putdijk). | |
TBI | Time-Based Inspection Er is sprake van TBI wanneer de ISI- en OSI-inspectietermijnen vastgestelde termijnen zijn. | |
Ten hoogste | Uit het Besluit activiteiten leefomgeving | Maximaal |
Ten minste | Uit het Besluit activiteiten leefomgeving | Minstens Minimaal |
Terp | Verhoging van het oppervlak waarop de tank rust, gevormd door de fundering van de tank. | Tankterp |
Terreingrens | Begrenzing van de het terrein waarop de tankopslaginstallatie is gelegen. Toelichting: Aan de landzijden is dit doorgaans het hekwerk. Aan de waterzijde is er vaak geen andere barrière dan het water zelf. | |
Terugslagklep | Klep in een installatie die ervoor zorgt dat gassen of vloeistoffen niet kunnen terugstromen.. | Terugslag-voorziening |
Tussendijk | Voorziening die het oppervlak van de tankput verdeelt met als doel om bij een kleinere lekkage de verspreiding van vloeistof over het totale oppervlak van de tankput te voorkomen. Toelichting: Een tussendijk kan bestaan uit een wal van aarde/zand/klei, een stalen of betonnen wand of een andere constructie. Ook genoemd: tussendam. | |
TVP | True Vapour Pressure Verzadigde dampspanning van een stof of mengsel. De waarde geldt bij de temperatuur waarvoor de meting is uitgevoerd. De TVP heeft dan ook enkel betekenis indien deze temperatuur bij de gerapporteerde TVP is vermeld. Voorbeeld: Bij een opslagtemperatuur van 25 ˚C is de verzadigde dampdruk van een mengsel 8,0 x 104N/m2 (800 mbar). De TVP van dit mengsel is dan 8,0 x104N/m2 (800 mbar) bij 25 ˚C. Voor zuivere stoffen is de TVP te vinden in de literatuur. Voor petroleumproducten (mengsels) kan de TVP worden bepaald volgens bijvoorbeeld ASTM D6378-10. | |
UEL | Bovenste explosiegrens Concentratie van brandbaar gas of brandbare damp in de lucht boven welke de atmosfeer niet explosief is. UEL is de afkorting voor de term Upper Explosive Limit | |
| UPD | Uitgangspuntendocument Het uitgangspuntendocument van een brandbeveiligingsinstallatie bevat alle bouwkundige, organisatorische en installatietechnische eisen voor de te beveiligen ruimten en locaties. Toelichting: Het UPD de heeft de volgende functies:
| |
VBS | VeiligheidsBeheersSysteem In het VBS moet dat gedeelte van het algemene managementsysteem zijn opgenomen waartoe behoren de organisatorische structuur, de verantwoordelijkheden, de werkwijzen, de procedures, de processen en de hulpmiddelen die het mogelijk maken het preventiebeleid voor ongevallen te bepalen en uit te voeren. | |
Verkorte herkeurtermijn | Situatie waarbij door geconstateerde afwijkingen, zoals degradatie, een kortere herkeurtermijn ten opzichte van de oorspronkelijke herkeurtermijn moet worden vastgesteld. | |
Verticale cilindrische tank | Verticaal cilindrisch vat waarvan de tankbodem op een fundering rust. | |
Verwarmd product (in het kader van brandbaarheid) | In het kader van brandbaarheid met betrekking tot de noodzaak tot koel en blusmiddelen, een product dat in de opslagconditie een hogere temperatuur heeft dan 5 ºC onder het vlampunt, ongeacht of deze temperatuur wordt bereikt door (fysieke) verwarming of door de aanvoercondities van het product. Opmerking 1: Producten gelijk aan of warmer opgeslagen dan de het vlampunt moeten worden geherklassificeerd naar klasse 1-product. Opmerking 2: Voor stoffen waar vlampunt en ‘auto ignition’- temperatuur elkaar benaderen, zoals bitumen, moet de laagste van de twee worden aangehouden, inclusief de marge van 5 ºC. Opmerking 3: In het kader van explosieve atmosferen (ATEX) is ‘verwarmd product’ product waarvan de gassen, dampen of nevels tot ontsteking kunnen komen. Pure stoffen kunnen explosieve atmosferen vormen indien het product in de opslagconditie een hogere temperatuur heeft dan 5 ºC onder het vlampunt. Mengsels van stoffen kunnen explosieve atmosferen vormen indien het product in de opslagconditie een hogere temperatuur heeft dan 15 ºC onder het vlampunt. | |
VIB | Veiligheidsinformatieblad Een veiligheidsinformatieblad is een gestructureerd document met informatie over de risico's van een gevaarlijke stof of preparaat en aanbevelingen voor het veilig gebruik ervan. Het bevat alle eigenschappen van het product: van de gevaren en de chemische samenstelling tot informatie over beschermingsmiddelen, veilig gebruik, transport en afvoer. | Msds, Sds, Safety data sheet |
Vitaal | Belangrijk voor de veiligheid van werknemers en/of omgeving en/of belangrijk voor de beheersing van het incident scenario. | |
Vlampunt | Temperatuur van de vloeistof waarbij nog juist boven de vloeistof met lucht een brandbaar mengsel kan worden gevormd. Toelichting: Het vlampunt tot 55 ºC wordt bepaald volgens de methode van Abel-Pensky, omschreven in NEN-EN-ISO 13736. Het vlampunt boven 55 ºC wordt bepaald volgens de methode van Pensky-Martens, omschreven in NEN-EN-ISO 2719. Het vlampunt van stoffen en/of mengsels die verwarmd of warm worden opgeslagen, behoren te worden bepaald aan de hand van ASTM D3941-14. | |
Vloeistofdichte voorziening | Effectgerichte voorziening die waarborgt dat – onder voorwaarde van doelmatig onderhoud en adequate inspectie – geen vloeistof aan de niet met vloeistof belaste zijde van die voorziening kan komen. | |
Vloeistofkerende voorziening | Fysieke barrière die een stof tijdelijk kan keren. Het verschil tussen een kerende en vloeistofdichte voorziening zit in het feit dat een vloeistofdichte voorziening is ontworpen en aangelegd om een duurbelasting (onbeperkte contacttijd) te verdragen en een kerende voorziening de stof tijdelijk keert. Een kerende voorziening moet worden afgestemd op de activiteit en de daarbij betrokken stoffen (fysische en chemische eigenschappen). | |
VNG | Vereniging Nederlandse Gemeenten | |
VNO-NCW | Vereniging VNO-NCW is een organisatie van werkgevers. VNO-NCW is ontstaan uit een fusie van het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO) en het Nederlands Christelijk Werkgeversverbond (NCW). | |
Voldoet aan / Volgens / Zoals dat staat in Overeenkomstig | Overeenkomstig | |
Voorziening | Technische uitrusting (‘equipment’) bedoeld om:
| |
VOS | Vluchtige Organische Stoffen | |
VTH | Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving | |
VvH | Verklaring van Herkeuring Door een CBI afgegeven keuringsverklaring met nieuwe vastgestelde herkeurtermijn. | |
| VvI | Verklaring van Ingebruikneming | |
Warmtestraling | Straling als gevolg van een brand aangegeven door een warmtestralingscontour op de omgeving in kW/m2. | |
Warmtestralings-belasting | Ontvangen warmtestraling op een object in kW/m2. | Stralingsbelasting Warmtebelasting |
WBDA 2016 | Warenwetbesluit drukapparatuur 2016 | |
WBDBO | Weerstand tegen Branddoorslag en Brandoverslag WBDBO gaat over een gebouw of scheidingsconstructie. WBDBO is een eis voor de tijd die het gebouw of de scheidingsconstructie weerstand kan bieden tegen het doorslaan of overslaan van een brand. Dit kan gaan om van binnen naar buiten, en om van buiten naar binnen. De brandwerendheid van scheidingsconstructies bepaalt de weerstand tegen branddoorslag. WBDBO kan worden bereikt met brandwerende constructies of met afstanden, of met een combinatie daarvan. Bij brandoverslag moet een berekening volgens NEN 6068 worden uitgevoerd. | |
Werkvolume | Volume in de tank bepaald door het niveau waarbij de hoogniveau-alarmering wordt geactiveerd. | |
Wijziging | Wanneer tanks of installaties een modificatie ondergaan ten opzichte van het oorspronkelijke ontwerp of gebruiksdoel. | |
Wvr | Wet veiligheidsregio's | |
Zone | Zie NPR 7910-1: Zone 0: Gebied waarbinnen een explosieve gasatmosfeer voortdurend of gedurende lange perioden of regelmatig aanwezig is. Zone 1: Gebied waarbinnen de aanwezigheid van een explosieve gasatmosfeer bij normaal bedrijf af en toe te verwachten is. Zone 2: Gebied waarbinnen aanwezigheid van een explosieve gasatmosfeer bij normaal bedrijf onwaarschijnlijk is en waarbinnen een dergelijke gasatmosfeer, indien aanwezig, slechts zelden en gedurende een korte periode zal bestaan. |
Bijlage BNormen en bronnen
Bijlage B.1 is normatief. Bijlage B.2 is informatief.
B.1Normatieve documenten en normen
Deze bijlage is normatief.
Deze bijlage bevat normen en andere documenten die zijn genoemd in de maatregelen, normatieve hoofdstukken en bijlagen. Voor zover een norm (zoals NEN of ISO) of een ander normdocument of een andere specificatie waarnaar in een voorschrift in deze richtlijn wordt verwezen, betrekking heeft op de uitvoering van constructies, toestellen en apparaten, wordt bedoeld de uitgegeven publicatie inclusief wijzigings- of correctiebladen zoals die op het moment van de publicatie van deze richtlijn luidde.
Tabel 4 – Normen
Bekijk deze tabel in een popup venster
Norm met versie | Titel |
NEN 1010:2015 | Elektrische installaties voor laagspanning – Nederlandse implementatie van de HD-IEC 60364-reeks |
NEN 1594:2006 | Droge blusleidingen in en aan gebouwen |
NEN 2535:2009 | Brandveiligheid van gebouwen – Brandmeldinstallaties – Systeem- en kwaliteitseisen en projectierichtlijnen |
NEN 2654-1:2015 | Beheer, controle en onderhoud van brandbeveiligingsinstallaties – Deel 1: Brandmeldinstallaties |
NEN 3654:2014 | Wederzijdse beïnvloeding van buisleidingen en hoogspanningssystemen |
NEN 6901:1976 | Voorbehandeling voor het bekleden van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken |
NEN 6902:1986 | Uitwendige bekleding met PE van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken |
NEN 6905:1983 | Uitwendige epoxy-bekledingen van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken |
NEN 6907:1979 | Pijpwikkelbanden – Type A: (Asfalt)bitumenbanden |
NEN 6910:1983 | Uitwendige bekleding met (asfalt)bitumen van ondergronds te leggen stalen buizen en hulpstukken |
NEN 6912:1997 | Kathodische bescherming van ‘onshore’ buisleidingen en constructies van metaal |
NEN 9997-1:2011 | Geotechnisch ontwerp van constructies – Deel 1: Algemene regels |
NEN-EN 12:1994 | Aardolieprodukten – Bepaling van de dampdruk volgens Reid - Natte methode |
NEN-EN 469:2006 | Beschermende kleding voor brandweerlieden – Prestatie-eisen voor beschermende kleding voor brandbestrijding |
NEN-EN 1090-1:2009 | Het vervaardigen van staal- en aluminiumconstructies – Deel 1: Eisen voor het vaststellen van de conformiteit van constructieve onderdelen |
NEN-EN 1090-2:2008 | Het vervaardigen van staal- en aluminiumconstructies – Deel 2: Technische eisen voor staalconstructie |
NEN-EN 1090-3:2008 | Het vervaardigen van staal- en aluminiumconstructies – Deel 3: Technische eisen voor aluminium constructies |
NEN-EN 1090-5:2017 | Het vervaardigen van staal- en aluminiumconstructies – Deel 5: Technische eisen voor dragende, dunwandige, koudgevormde bouwelementen en bouwdelen voor dak-, plafond-, vloer- en muurtoepassingen uit aluminium |
NEN-EN 1149-5:2008 | Beschermende kleding – Elektrostatische eigenschappen – Materiaalprestatie en ontwerpeisen |
NEN-EN 1486:2007 | Beschermende kleding voor brandweerlieden – Beproevingsmethoden en eisen voor reflecterende kleding voor gespecialiseerde brandbestrijding |
NEN-EN 1568:reeks | Blusmiddelen – Schuimconcentraten |
NEN-EN 1991-1-4:2011 | Eurocode 1: Belastingen op constructies – Deel 1-4: Algemene belastingen – Windbelasting |
NEN-EN 1991-1-4:2011/NB:2019 | Nationale bijlage bij NEN-EN 1991-1-4+A1+C2: Eurocode 1: Belastingen op constructies – Deel 1-4: Algemene belastingen – Windbelasting |
NEN-EN 1992-3:2011 | Nationale bijlage bij NEN-EN 1992-3 Eurocode 2: Ontwerp en berekening van betonconstructies – Deel 3: Constructies voor keren en opslaan van stoffen |
NEN-EN 1993-4-2:2007 | Eurocode 3: Ontwerp en berekening van staalconstructies –Deel 4-2: Opslagtanks |
NEN-EN 1997:reeks | Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp |
NEN-EN 1997-1:2016 | Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp – Deel 1: Algemene regels |
NEN-EN 1997-1: 2016/NB:2016 | Nationale bijlage bij NEN-EN 1997-1 Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp – Deel 1: Algemene regels |
NEN-EN 1997-2: 2007/NB:2011 | Nationale bijlage bij NEN-EN 1997-2 Eurocode 7: Geotechnisch ontwerp – Deel 2: Grondonderzoek en beproeving (inclusief C1:2010) |
NEN-EN 12068:1998 | Kathodische bescherming - Uitwendige organische bekleding voor de bescherming tegen corrosie van in de bodem of in het water gelegde stalen leidingen die samen met kathodische bescherming worden gebruikt - Wikkelbanden en krimpbare materialen |
NEN-EN 13016-1:2018 | Vloeibare en gasvormige brandstoffen, smeermiddelen en verwante producten |
NEN-EN 13509:2003 | Meettechnieken van kathodische bescherming |
NEN-EN 14015:2004 | Specificatie voor het ontwerpen en de fabricage van ter plekke gebouwde, verticale, cilindrische, bovengrondse, gelaste stalen tanks met vlakke bodem voor de opslag van vloeistoffen bij omgevingstemperatuur en hoger |
NEN-EN 14384:2005 | Brandkranen |
NEN-EN 15280:2013 | Evaluatie van waarschijnlijkheid van wisselstroomcorrosie van ondergrondse buisleidingen van toepassing voor kathodisch beschermende leidingen |
NEN-EN 50110-1:2013 | Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Deel 1: Algemene eisen |
NEN-EN 50110-2:2010 | Bedrijfsvoering van elektrische installaties – Deel 2: Nationale bijlagen |
NEN-EN 50162:2004 | Bescherming tegen corrosie door zwerfstromen uit gelijkspanningssytemen |
NEN-EN 50443:2011 | Effecten van elektromagnetische interferentie op pijpleidingen veroorzaakt door wisselstroom bij hoge spanning van spoorwegen en soortgelijk geleid vervoer en door wisselstroom bij hoge spanning van voedingssystemen |
NEN-EN-IEC 60079-10-1: 2015 | Explosieve atmosferen – Deel 10-1: Classificatie van gebieden – Explosieve gasatmosferen |
NEN-EN-IEC 60079-17:2014 | Explosieve atmosferen – Deel 17: Inspectie en onderhoud van elektrische installaties |
NEN-EN-IEC 60079-29-1: 2007 | Explosive atmospheres – Part 29-1: Gas detectors – Performance requirements of detectors for flammable gases |
NEN-EN-IEC 60079-29-4: 2010 | Explosive atmospheres – Part 29-4: Gas detectors – Performance requirements of open path detectors for flammable gases |
NEN-EN-IEC 61508:reeks | Functionele veiligheid van elektrische/elektronische/programmeerbare elektronische systemen verbandhoudend met veiligheid |
NEN-EN-IEC 61511-1:2017/A1:2017 | Functionele veiligheid – Veiligheidsystemen voor de procesindustrie – Deel 1: Raamwerk, definities, systeem, hardware en applicatieprogrammeringsvereisten |
NEN-EN-IEC 61511-2:2017 | Functionele veiligheid – Veiligheidssystemen voor de procesindustrie – Deel 2: Richtlijnen voor de toepassing van IEC 61511-1 |
NEN-EN-IEC 61511-3:2017 | Functionele veiligheid – Veiligheidssystemen voor de procesindustrie – Deel 3: Richtlijnen voor de bepaling van de vereiste veiligheidsintegriteitsniveaus |
NEN-EN-IEC 62305-1:2011 | Bliksembeveiliging – Deel 1: Algemene principes |
NEN-EN-IEC 62305-2:2012 | Bliksembeveiliging – Deel 2: Risicomanagement |
NEN-EN-IEC 62305-3:2011 | Bliksembeveiliging – Deel 3: Fysieke schade aan objecten en letsel aan mens en dier |
NEN-EN-IEC 62305-4:2011 | Bliksembeveiliging – Deel 4: Elektrische en elektronische systemen in objecten |
NEN-EN-ISO 2719: 2016 | Bepaling van het vlampunt – Methode volgens Pensky-Martens met gesloten kroes |
NEN-EN-ISO 3405; 2011 | Aardolieproducten – Bepaling van de destillatiekromme bij atmosferische druk |
NEN-EN-ISO 13736: 2013 | Bepaling van het vlampunt – Methode met gesloten kroes volgens Abel |
NEN-EN-ISO 14001:2015 | Milieumanagementsystemen – Eisen met richtlijnen voor gebruik |
NEN-EN-ISO 28300:2009 | Aardolie-, petrochemie- en aardgasindustrie – ontluchting van atmosferische en lage druk opslagtanks |
NEN-EN-ISO 45001:2018 | Managementsystemen voor gezond en veilig werken – Eisen met richtlijnen voor gebruik |
NEN-EN-ISO/IEC 17020:2012 | Conformiteitsbeoordeling – Eisen voor het functioneren van verschillende soorten instellingen die keuringen uitvoeren |
NEN-EN-ISO/IEC 17025:2005 | General requirements for the competence of testing and calibration laboratories |
NPR 1014:2009 | Bliksembeveiliging – Leidraad bij de NEN-EN-IEC 62305- reeks |
NPR 6903:1986 | Aanleg van ondergrondse leidingen bestaande uit aan de buitenzijde met PE beklede stalen buizen en hulpstukken |
NPR 7910-1:2020+C1:2021 | Gevarenzone-indeling met betrekking tot explosiegevaar – Deel 1: Gasexplosiegevaar, gebaseerd op NEN EN IEC 60079-10-1:2015 |
NPR-CEN/TR 15281:2006 | Leidraad voor inertisering ter voorkoming van ontploffingen |
NTA 8399:2015 | Luchtkwaliteit – Richtlijnen voor de detectie van diffuus vrijkomende vluchtige organische stoffen met 'optical gas imaging' |
NTA 8620:2016 | Specificatie van een veiligheidsmanagement-systeem voor risico's van zware ongevallen |
CLC/TR 60079-32 1:2018 | Explosieve atmosferen – Deel 32-1: Richtlijnen voor elektrostatische risico's |
ISO 10497:2010 | Beproeving van afsluiters – Eisen voor brandproeven |
API 6FA:1999 | Specification for Fire Test for Valves |
| API 607:2016 | Fire Test for Quarter-Turn Valves and Valves Equipped with Nonmetallic Seats |
API 650:2014 | Welded Tanks for Oil Storage, Twelfth Edition, Includes Errata (2013) and Addendum 1 |
API 653:2014 | Tank Inspection, Repair, Alteration, and Reconstruction, Fifth Edition |
API 2000:2014 | Venting Atmospheric and Low-pressure Storage Tanks |
API 2218:2013 | Fireproofing Practices in Petroleum and Petrochemical Processing Plants |
AS SIKB 6800:2014 | Controle en keuring tank(opslag)installaties |
ASTM-D323:2015 | Method for Vapor Pressure of Petroleum Products (Reid Method) |
ASTM-D3941-14 | Standard Test Method for Flash Point by the Equilibrium Method With a Closed-Cup Apparatus |
ASTM-D4865-96:2014 | Standard Guide for Generation and Dissipation of Static Electricity in Petroleum Fuel Systems |
ASTM-D4953-15 | Standard Test Method for Vapor Pressure of Gasoline and Gasoline-Oxygenate Blends (Dry Method) |
ASTM-D5190-07 | Standard Test Method for Vapor Pressure of Petroleum Products (Automatic Method) |
ASTM-D5191-15 | Standard Test Method for Vapor Pressure of Petroleum Products (Mini Method) |
ASTM-D5482-07 | Standard Test Method for Vapor Pressure of Petroleum Products (Mini Method—Atmospheric) |
ASTM-D6377-16 | Standard Test Method for Determination of Vapor Pressure of Crude Oil: VPCRx (Expansion Method) |
ASTM D6378-10(2016) | Standard Test Method for Determination of Vapor Pressure (VPX) of Petroleum Products, Hydrocarbons, and Hydrocarbon-Oxygenate Mixtures (Triple Expansion Method) |
ASTM E1529-16e1 | Standard Test Methods for Determining Effects of Large Hydrocarbon Pool Fires on Structural Members and Assemblies |
BS 2654:1989 | Specification for manufacture of vertical steel welded non-refrigerated storage tanks with butt-welded shells for the petroleum industry (Deze norm is vervallen en vervangen door de EN 14015. Voor bestaande installaties kan deze norm nog relevant zijn) |
BS 6755-2:1987 | Testing of valves. Specification for fire type-testing requirements (Deze norm is vervallen en vervangen door de ISO 10497. Voor bestaande installaties kan deze norm nog relevant zijn) |
EEMUA 154:2nd ed. | Guidance to owners on demolition of vertical cylindrical steel storage tanks and storage spheres |
EEMUA 159:5th ed. | Above ground flat bottomed storage tanks – a guide to inspection, maintenance and repair |
EEMUA 180:2nd ed. | Frangible roof joints for fixed roof storage tanks: Guide for designers and users |
EEMUA 183:2011 | Prevention of tank bottom leakage - a guide for the design and repair of foundations and bottoms of vertical, cylindrical, steel storage tanks |
EEMUA 213:2011 | Emission reduction from oil storage tanks and loading operations |
EI 19:2012 | Fire precautions at petroleum refineries and bulk storage installations |
El 15:2015 | EI Model code of safe practice, Part 15: Area classification for installations handling flammable fluids, 4th edition dd. July 2015) |
NFPA 11:2016 | Standard for Low-, Medium-, and High-Expansion Foam |
NFPA 15:2012 | Standard for Water Spray Fixed Systems for Fire Protection |
NFPA 20:2016 | Standard for the Installation of Stationary Pumps for Fire Protection |
NFPA 22:2013 | Standard for Water Tanks for Private Fire Protection |
NFPA 24:2016 | Standard for the Installation of Private Fire Service Mains and Their Appurtenances |
NFPA 25:2014 | Standard for the Inspection, Testing, and Maintenance of Water-Based Fire Protection Systems |
NFPA 30:2015 | Flammable and Combustible Liquids Code |
NFPA 69:2014 | Standard on Explosion Prevention Systems |
NFPA 77:2014 | Recommended Practice on Static Electricity |
UL 1709:2011 | Standard for Rapid Rise Fire Tests of Protection Materials for Structural Steel |
B.2Informatieve documenten en bronnen
Deze bijlage is informatief.
Tabel 5 – Bronnen en documenten
Bekijk deze tabel in een popup venster
Nummer | Titel | Vindplaats |
1 | ADR 2019 | |
2 | Arbeidsomstandighedenwet | |
3 | Arbeidsomstandighedenbesluit | |
4 | Arbeidsomstandighedenregeling | |
5 | Warenwetbesluit drukapparatuur 2016 | |
6 | Warenwetregeling drukapparatuur 2016 | |
7 | Warenwetbesluit drukvaten van eenvoudige vorm 2016 | |
8 | Warenwetbesluit explosieveilig materieel 2016 | |
9 | Warenwetbesluit machines | |
10 | Wet veiligheidsregio's | |
11 | Besluit veiligheidsregio's | |
12 | Omgevingswet | |
13 | Omgevingsbesluit | |
14 | Besluit activiteiten leefomgeving | |
15 | Besluit bouwwerken leefomgeving | |
16 | Besluit kwaliteit leefomgeving | |
17 | Wet vervoer gevaarlijke stoffen | |
18 | Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen | |
19 | Handreiking Generieke Risicobenadering PGS Nieuwe stijl, Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen, versie 1.1 (maart 2017) | |
20 | Vastopgestelde Brandbeheersings- en Brandblussystemen (VBB-systemen) – Handreiking voor het opstellen van een Uitgangspunten Document (UPD), Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen: UPD 2017 versie 1.0 (juni 2017) | |
21 | Maximum allowable exposure to different heat radiation levels’, versie1.2, 25 april 2016, IFV | Publicatiereeks gevaarlijke stoffen |
22 | Bescherming tegen warmtestraling van procesoperators in beschermende kleding, versie 1.0, 20 februari 2020, IFV | Publicatiereek gevaarlijke stoffen |
23 | NEN 6702: 2007, Technische grondslagen voor bouwconstructies – TGB 1990 – Belastingen en vervormingen (Deze norm is vervallen en opgegaan in Eurocode 1 en is vervangen door de NEN-EN 1991-1-4:2011/NB:2011. Voor bestaande installaties kan deze norm nog relevant zijn) | |
24 | NEN-EN 1990: 2002 | |
25 | NEN-EN-ISO 9712, Niet-destructief onderzoek – Kwalificatie en certificatie van NDO personeel | |
26 | NPR-IEC/TR 61511-0:2018, Functionele veiligheid – Veiligheidssystemen voor de procesindustrie – Deel 0: Functionele veiligheid voor de procesindustrie en IEC 61511 | NEN.nl |
27 | Arbo informatieblad 34, Veilig werken in een explosieve atmosfeer | |
28 | Handreiking bluswatervoorziening en bereikbaarheid, Brandweer Nederland, november 2012 | |
29 | Handleiding Risicoberekeningen Bevi v3.3 | |
30 | Informatieblad Vitale Sectoren, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties | |
31 | Verspreiding van stoffen bij branden: een verkennende studie, RIVM-rapport 609022031/2009 | |
32 | API 12C:1948, All-welded Oil Storage Tanks | |
33 | Fact sheet 24, IPO | |
34 | SFPE Engineering Guide To Performance-Based Fire Protection, second edition. ISBN 978-087765789-7 | |
35 | IN EN 4119:2006-11, Luft- und Raumfahrt - Zwölfkantmuttern, selbstsichernd, mit zylindrischer Aussenkung, aus hochwarmfestem Stahl FE-PA2601 (A286), Gewinde versilbert - Klasse: 1100 MPa (bei Raumtemperatur) / 650 °C; Deutsche und Englische Fassung EN 4119:2004 | Din.de |
36 | Vapour Cloud Formation (Experiments & Modelling), Health & Safety Laboratory for the Health & Safety Executive 2012 | |
37 | ATEX 114: Richtlijn 2014/34/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de harmonisatie van de wetgevingen van de lidstaten inzake apparaten en beveiligingssystemen bedoeld voor gebruik op plaatsen waar ontploffingsgevaar kan heersen | |
38 | ATEX 153: RICHTLIJN 1999/92/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 december 1999 betreffende minimumvoorschriften voor de verbetering van de gezondheidsbescherming en van de veiligheid van werknemers die door explosieve atmosferen gevaar kunnen lopen | |
39 | BAT reference documents (BREF) Emissions from Storage (2006) | |
40 | CLP Verordening, EG nr. 1272/2008 |
Bijlage CRelevante wet- en regelgeving
Deze bijlage is informatief.
C.1Inleiding
Een groot deel van de regels voor gevaarlijke stoffen staat in nationale wetgeving, al dan niet gebaseerd op Europese richtlijnen, of volgt rechtstreeks uit Europese verordeningen.
Op de website van de Rijksoverheid staat de meest actuele versie van de nationale wet- en regelgeving. Op de website van de Europese Unie staat de meest actuele versie van Europese regelgeving.
C.2Omgevingswet
De Omgevingswet bevat regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water en regelt daarmee het benutten en beschermen van de leefomgeving. Onder de Omgevingswet hangen vier algemene maatregelen van bestuur en een ministeriële regeling met de regels voor het praktisch uitvoeren van de wet. De algemene maatregelen van bestuur zijn het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal), het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl), het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het Omgevingsbesluit. De ministeriële regeling is de Omgevingsregeling.
Algemene informatie over de Omgevingswet staat op het omgevingswetportaal. Daar staat ook meer informatie over de vier besluiten.
Omgevingsbesluit
Het Omgevingsbesluit richt zich tot burgers, bedrijven en de overheid. Het Omgevingsbesluit regelt in aanvulling op de Omgevingswet onder meer welk bestuursorgaan het bevoegd gezag is om een omgevingsvergunning te verlenen en welke procedures gelden. Ook regelt dit besluit wat de betrokkenheid is van andere bestuursorganen, adviesorganen en adviseurs bij de besluitvorming, en een aantal op zichzelf staande onderwerpen, zoals de milieueffectrapportage.
Besluit activiteiten leefomgeving
Het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal) bevat, samen met het Besluit bouwwerken leefomgeving, de algemene regels waaraan burgers en bedrijven zich moeten houden als ze bepaalde activiteiten uitvoeren in de fysieke leefomgeving. Ook bepaalt het besluit voor welke activiteiten een omgevingsvergunning nodig is. Dit besluit bevat regels om het milieu, waterstaatwerken, wegen en spoorwegen, zwemmers en cultureel erfgoed te beschermen. Het Bal verwijst voor verschillende activiteiten naar de PGS-richtlijnen.
Besluit bouwwerken leefomgeving
In het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) staan regels waaraan burgers en bedrijven zich moeten houden als ze bepaalde activiteiten uitvoeren in de fysieke leefomgeving. Daaronder vallen bouwen, verbouwen, gebruiken, in stand houden en slopen van bouwwerken. Het gaat om regels over veiligheid, gezondheid, duurzaamheid en bruikbaarheid.
Een belangrijke doelstelling van het Bbl is het kunnen beheersen van een brand zodat mensen veilig kunnen vluchten en de brand zich niet uitbreidt naar andere gebouwen. Nieuwe gebouwen moeten zijn ingedeeld in brandcompartimenten.
In het Bbl staan regels voor de aanwezigheid en beschikbaarheid van voorzieningen voor incidentbestrijding, zoals bluswatervoorzieningen op eigen terrein, de bereikbaarheid van bouwwerken voor hulpdiensten en de beschikbaarheid van opstelplaatsen voor brandweervoertuigen.
Besluit kwaliteit leefomgeving
In het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) staan de inhoudelijke normen voor gemeenten, provincies, waterschappen en het Rijk met het oog op het realiseren van de nationale doelstellingen en het voldoen aan internationale verplichtingen.
In het Bkl staan instructieregels voor het omgevingsplan over bijvoorbeeld rampenbestrijding en externe veiligheid. Voor veel voorkomende en meer uniforme activiteiten bevat het Bkl vaste risicoafstanden. Ook staan in het Bkl beoordelingsregels voor omgevingsvergunningen met het oogmerk van bescherming van de fysieke leefomgeving tegen externe veiligheidsrisico’s.
Omgevingsregeling
In de Omgevingsregeling zijn onder andere de gegevens en bescheiden benoemd die bij een aanvraag om een omgevingsvergunning moeten worden verstrekt, zijn technische uitvoeringsvoorschriften gegeven voor milieubelastende activiteiten en zijn de rekenmethoden aangegeven die moeten worden toegepast bij het berekenen van het plaatsgebonden risico en de afstanden van de aandachtsgebieden. Ook zijn in de Omgevingsregeling de versies aangegeven van de normdocumenten waarnaar in de besluiten en in de Omgevingsregeling wordt verwezen.
Seveso
De Seveso III-richtlijn (2012/18/EG) is op grond van de Omgevingswet, de Arbeidsomstandighedenwet en de Wet veiligheidsregio’s voor een groot deel geïmplementeerd in het Besluit activiteiten leefomgeving. Paragraaf 4.2 van dat besluit bevat eisen voor bedrijven die werken met grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen (voorheen Brzo-bedrijven). Deze eisen hebben zowel betrekking op de technische kant van veiligheid, als op aspecten voor de bedrijfsvoering, zoals veiligheidsbeleid, procedures en communicatie.
C.3Chemische stoffen
CLP
CLP is een Europese verordening (1272/2008/EG) over indeling en etikettering van chemische stoffen. CLP staat voor Classification, Labelling and Packaging (indeling, etikettering en verpakking). Om veilig om te gaan met chemische stoffen moeten deze worden voorzien van etiketten volgens een gestandaardiseerd systeem. Op deze etiketten staat naast de werking ook welke beschermmaatregelen nodig zijn.
Meer informatie staat op de website Chemische stoffen goed geregeld!
REACH
REACH is een Europese verordening (EC 1907/2006) over de productie van en handel in chemische stoffen. Reach staat voor Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van CHemische stoffen. De leverancier moet zorgen voor een veiligheidsinformatieblad bij elke chemische stof. De eindgebruiker moet zich houden aan de maatregelen in dit veiligheidsinformatieblad.
Meer informatie staat op de website Chemische stoffen goed geregeld!
C.4Arbeidsomstandighedenwetgeving
Arbeidsomstandighedenwet
De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) bevat rechten en plichten voor zowel werkgever als werknemer op het gebied van arbeidsomstandigheden. De Arbowet bevat met name doelvoorschriften. Het Arbeidsomstandighedenbesluit geeft een uitwerking van de Arbowet. De Arbeidsomstandighedenregeling geeft op haar beurt een uitwerking van regels in het Arbobesluit.
Meer informatie staat op het Arboportaal.
Arbeidsomstandighedenbesluit
In het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit) staan regels over bijvoorbeeld arbozorg, organisatie van het werk, inrichting van arbeidsplaatsen, gevaarlijke stoffen en persoonlijke beschermingsmiddelen.
Arbeidsomstandighedenregeling
In de Arbeidsomstandighedenregeling (Arboregeling) staan bijvoorbeeld regels over de taken van de arbodienst en nadere eisen voor onder andere veiligheid van tankschepen en gevaarlijke stoffen, beeldschermarbeid, arbeid onder overdruk, arbeidsmiddelen, veiligheids- en gezondheidssignalering.
Verordening persoonlijk beschermingsmiddelen
Deze Europese verordening bevat eisen voor het ontwerp en de productie van persoonlijke beschermingsmiddelen (2016/425). De verordening heeft tot doel om de gezondheid en de veiligheid van gebruikers te waarborgen en om het mogelijk te maken dat deze beschermingsmiddelen binnen de hele Europese Unie worden verkocht en gebruikt.
C.5Warenwet
De Warenwet bevat regels met het oog op productveiligheid om de gezondheid en veiligheid van de gebruiker van dat product te beschermen. Dit kan een werknemer of een consument zijn. In de onderliggende Warenwetbesluiten staan regels voor de fabrikant, leverancier en andere marktpartijen. Die regels zorgen ervoor dat een product voldoet aan essentiële gezondheids- en veiligheidseisen uit Europese richtlijnen.
Warenwetbesluit drukapparatuur 2016
In het Warenwetbesluit drukapparatuur 2016 (WBDA 2016) staan eisen voor drukapparatuur. In het WBDA 2016 is de Europese richtlijn voor drukapparatuur (2014/68/EU) geïmplementeerd. In de Warenwetregeling drukapparatuur 2016 staat onder andere wanneer keuring moet plaatsvinden.
Warenwetbesluit drukvaten van eenvoudige vorm
In het Warenwetbesluit drukvaten van eenvoudige vorm staan regels over het op de markt brengen van drukvaten van eenvoudige vorm. In dit besluit is de Europese richtlijn (2014/29/EU) voor drukvaten van eenvoudige vorm geïmplementeerd.
Warenwetbesluit machines
In het Warenwetbesluit machines staan regels over machines, waaronder veiligheid, keuring en certificering. In de Warenwetregeling machines staan nadere eisen.
C.6Wet veiligheidsregio's
De Wet veiligheidsregio’s beoogt een efficiënte en kwalitatief hoogwaardige organisatie te bereiken van de brandweerzorg, geneeskundige hulpverlening en crisisbeheersing. Dit gebeurt onder één regionale bestuurlijke regie. Op grond van deze wet kan het bestuur van een veiligheidsregio bepalen dat een bedrijf een bedrijfsbrandweer moet hebben.
Besluit veiligheidsregio's
In het Besluit veiligheidsregio’s staat een beschrijving van de procedure die het bestuur van de veiligheidsregio moet volgen om te bepalen of een bedrijf een bedrijfsbrandweer moet hebben. Ook is in dit besluit geregeld welke eisen aan een bedrijfsbrandweeraanwijzing kunnen worden verbonden.
C.7Vervoer
Het vervoer van gevaarlijke stoffen valt onder diverse internationale verdragen, overeenkomsten en richtlijnen. De internationale regels zijn onder andere geïmplementeerd in de Wet vervoer gevaarlijke stoffen.
Wet vervoer gevaarlijke stoffen en de ADR
De regels die gelden voor het vervoer van gevaarlijke stoffen staan in de Wet vervoer gevaarlijke stoffen. Het gaat onder meer om regels over:
- vervoermiddelen (zoals tankwagens, schepen, reservoirwagens);
- chauffeurs (opleiding en training);
- vervoersdocumenten;
- verpakkingen en etikettering;
- laden en lossen.
Voor de activiteiten in de PGS-richtlijnen zijn de regels voor vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg het meest relevant. De Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen bevat specifieke voorschriften voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg. Als bijlage bij deze regeling zijn de internationale regels voor het vervoer van gevaarlijke stoffen opgenomen, afkomstig uit de ADR.
De ADR is een Europese overeenkomst voor het internationale vervoer van gevaarlijke goederen over de weg. De Europese Richtlijn 94/55/EG schrijft voor dat de lidstaten de ADR in eigen wetgeving implementeren.
De ADR stelt niet alleen regels voor het vervoer over de weg, maar ook voor het laden en lossen van gevaarlijke goederen.
Meer informatie staat op de website van de Rijksoverheid. Daar staat ook informatie over de ADR.
Bijlage DArbeidsomstandighedenwetgeving
Deze bijlage is informatief.
De Arbeidsomstandighedenwet (Arbowet) bevat rechten en plichten voor werkgevers en werknemers op het gebied van arbeidsomstandigheden. De Arbowet bevat met name doelvoorschriften. Het Arbeidsomstandighedenbesluit geeft een uitwerking van de Arbowet. De Arbeidsomstandighedenregeling geeft weer een uitwerking van regels in het Arbobesluit. In de Verordening persoonlijke beschermingsmiddelen staan eisen voor persoonlijke beschermingsmiddelen.
Meer informatie staat op het Arboportaal.
Risico-inventarisatie en evaluatie (RI&E)
Elk bedrijf met personeel moet (laten) onderzoeken of het werk gevaar kan opleveren of schade kan veroorzaken aan de gezondheid van de werknemers. Dit onderzoek heet een RI&E. Dit staat in artikel 5 van de Arbeidsomstandighedenwet. De RI&E moet schriftelijk worden vastgelegd. Hoofdstuk 4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit bevat aanvullende verplichtingen voor de RI&E voor gevaarlijke stoffen.
Aanvullende Risico-inventarisatie en -evaluatie-regeling (ARIE-regeling)
Bedrijven waar een bepaalde hoeveelheid gevaarlijke stoffen in installaties aanwezig is of kan worden gevormd (ongeacht beoogde handelingen), moeten een ARIE uitvoeren. De ARIE is gericht op het voorkomen van zware ongevallen. Een bedrijf moet op basis van de ARIE-maatregelen treffen. De ARIE-regeling staat in het Arbeidsomstandighedenbesluit.
Voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen
In de Arbeidsomstandighedenwet- en regelgeving is meer informatie te vinden over het voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen bij werknemers. Dit is de minimalisatieplicht van de werkgever. Voor het nemen van beschermende maatregelen geldt een vastgestelde volgorde, de arbeidshygiënische strategie. Deze strategie beschrijft dat maatregelen op het niveau van de bron als eerste overwogen moeten worden, daarna collectieve maatregelen en pas als laatste individuele maatregelen als persoonlijke beschermingsmiddelen.
Meer informatie staat op het Arboportaal.
Intern noodplan
Een intern noodplan is een draaiboek waarin systematisch staat aangegeven wat de organisatie moet doen bij een incident of calamiteit. Een goed voorbereide hulpverlening draagt bij aan het zo veel mogelijk beperken van de gevolgen ervan voor mensen en omgeving. Elke werkgever van een bedrijf met bepaalde hoeveelheden gevaarlijke stoffen moet zorgen dat er een intern noodplan is. Dat staat in artikel 2.5c van het Arbeidsomstandighedenbesluit. In artikel 2.4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit staan de grenzen voor de hoeveelheden gevaarlijke stoffen. Boven die grenzen vallen bedrijven onder de ARIE-regeling en is een intern noodplan verplicht.
Een intern noodplan bevat in elk geval de onderwerpen die staan in bijlage II van de Arbeidsomstandighedenregeling.
Meer informatie over interne noodplannen staat op het Arboportaal.
Borden en pictogrammen
De werkgever is verplicht borden te gebruiken op plaatsen en bij installaties die gevaar voor de gezondheid of de veiligheid kunnen opleveren. De eisen voor borden en pictogrammen staan in de artikelen 8.9, 8.10 en 8.11 van de Arbeidsomstandighedenregeling. Hier staan onder andere eisen over de uitvoering, de begrijpelijkheid en de plaatsing van borden. Veiligheidsborden moeten in één oogopslag duidelijk maken welk gevaar dreigt, wat verboden is of juist verplicht.
Om misverstanden te voorkomen gelden er normen voor het ontwerp, het beeld (pictogram), de tekst en het kleurgebruik. In bijlage XVIII van de Arbeidsomstandighedenregeling staat welke borden in welke situatie moeten worden gebruikt.
In de CLP-verordening staan pictogrammen voor de aanduiding van gevaarseigenschappen van chemische stoffen.
Bijlage EAanbevelingen voor tankfundering
Deze bijlage is informatief.
(Behorend bij Paragraaf 7.6: Ontwerp en inspectie van tanks, leidingen en tankuitrusting) Indien de tank op een terp wordt gefundeerd, behoort het grondonderzoek voldoende sonderingen en eventueel boringen en laboratoriumtesten te omvatten om duidelijk inzicht te geven in de dikte, variatie en opbouw van de samendrukbare lagen. Dit geldt ook wanneer een ander type fundering op staal wordt toegepast, zoals een betonring of een betonplaat.
In aanvulling op EEMUA 183:2011 kunnen de sonderingen, zoals weergegeven in Afbeelding 8 en Afbeelding 9, worden verdeeld over het oppervlak van de tank. De maximumafstand tussen de sonderingen bedraagt circa 25 m. De aangegeven afstand van maximaal 10 m tussen sonderingen (EEMUA 183) is niet vereist. Wanneer de bodemopbouw onder de tank op korte afstand grote variaties vertoont, wordt geadviseerd om in overleg met de geotechnisch specialist het grondonderzoek te intensiveren waarbij voor een paalfundering 3.2.3 (e) van NEN 9997-1:2011 behoort te worden aangehouden.
Afbeelding 8 – Figuur E.1 — Sonderingen voor tanks met een diameter tussen 12,5 m en 40 m
Afbeelding 9 – Figuur E.2 — Sonderingen voor tanks met een diameter groter dan 70 m
Stijve elementen onder en nabij de tankfundatie die het natuurlijke zettingsgedrag nadelig kunnen beïnvloeden, behoren te worden vermeden.
Indien terpfunderingen worden toegepast, kan als richtlijn voor de hoogte van de terp boven het maaiveld van de tankput minimaal 0,6 m worden aangehouden, waarbij de te verwachte (langetermijn)zetting bij deze waarde behoort te worden opgeteld. In alle andere gevallen, bijvoorbeeld bij een betonnen plaatfundering, kan de funderinghoogte worden beperkt tot circa 0,1 m. Bij de ontwerphoogte behoort rekening te worden gehouden met onder meer: de 'cone down' van de bodem, capillaire werking, zettingen, het lekdetectiesysteem en de sumphoogte.
In EEMUA 183 worden eigenschappen voor het zand in de tankterp genoemd. Als alternatief kan zand met de eigenschappen genoemd in Appendix II-1 en II-2 van EEMUA 183:2011 worden genomen dat verdicht en gecontroleerd is volgens 2.7.5. van EEMUA 183:2011. Het zand voldoet dan ook aan de volgende eigenschappen: lage samendrukbaarheid, hoge interne wrijvingshoek, voldoende doorlatendheid en makkelijk te compacteren.
Aanvullend mag het zand slechts een laag zoutgehalte (≤ 10 % massapercentage) bevatten.
Bijlage FInspectie- en onderhoudsprogramma’s
Deze bijlage is informatief.
(Behorend bij Paragraaf 7.6: Ontwerp en inspectie van tanks, leidingen en tankuitrusting)
F.1Inleiding
Deze bijlage is een middel om aantoonbaar te komen tot een goed inspectie- en onderhoudsprogramma. De schema’s in deze bijlage geven een nadere invulling hiervan.
F.2Kaderstellend document Gebruiksfase inspecties
Gebruikers krijgen de mogelijkheid te kiezen uit meerdere opties om aan het inspectieregime invulling te geven. Dit document beoogt nadere toelichting te geven op de inspectieschema’s en de bijbehorende omschrijvingen voor inspecties in de gebruiksfase.
De opties die de bedrijven hebben om deze keuringsactiviteiten te laten uitvoeren, staan beschreven in zes schema’s die zijn opgenomen in PGS 29. Het staat de bedrijven vrij zelf de optimale keuringswijze te selecteren aan de hand van de volgende schema’s:
- schema gebruiksfase TBI;
- schema gebruiksfase RBI;
- schema gebruiksfase IVG+TBI;
- schema gebruiksfase IVG+RBI;
- schema gebruiksfase KVG+TBI;
- schema gebruiksfase KVG+RBI
De opzet van de inspecties is dat deze effectief en op kwalitatief hoogstaande wijze worden uitgevoerd met een minimum aan impact voor bedrijven. Tevens is het doel te komen tot een vermindering van het aantal discussies. Dit wordt bereikt door duidelijkheid ten aanzien van de wijze van uitvoering van de inspecties (als beschreven in de schema’s).
Dit wordt bereikt door bedrijven onder eigen verantwoordelijkheid en met eigen gekozen werkwijze te laten opereren. De rol van het externe toezicht beperkt zich hierbij in principe tot het vaststellen of aan de gestelde eisen is voldaan.
De intentie is dat er een College van Deskundigen Tankopslag wordt opgericht bestaande uit een evenredige vertegenwoordiging uit bedrijfsleven, overheden en keuringsinstanties die, vergelijkbaar met een dergelijke commissie voor drukapparatuur tijdens de invoering van PGS 29, beschikbaar is voor het doen van uitspraken inzake interpretaties, enz.
Het bevoegd gezag kan een implementatietermijn bepalen.
F.3Overzichtstabel keuringen opslagtanks
Tabel 6 – Overzichtstabel keuringen opslagtanks
o nderwerp | Verantwoor-delijk voor organisatie | Toezicht en omvang | Eisen organisatie fabrikant/gebruiker | Opgenomen in schema |
Nieuwbouw | Fabrikant/ gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 % ontwerp-beoordelingen en opvolging van de bouw a | Geen | Nieuwbouw |
| Ingebruik-neming: Keuring voor Ingebruik-neming | Gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 % beoordeling, afnames en tests, controle van de bepaling van de eerste inspectietermijn | Geen | Nieuwbouw |
Reconstructie (groot) en wijzigingen b | Gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 % van de beoordelingen | Geen | Nieuwbouw |
| Intrede keuring | Gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 % van intredekeuringen | Geen | Nieuwbouw |
| Herkeuring TBI | Gebruiker | NL-CBIT: 100 % | Geen | Gebruiksfase TBI |
| Herkeuring RBI | Gebruiker | CKI: audit van de RBI-organisatie en RBI-methode NL-CBIT: 100 % van de tankkeuringen | Voldoen aan schema RBI en RBI-checklist PGS 29: werkwijze RBI-organisatie volgens RBI-handboek of ‑procedure werkwijze volgens schema gebruiksfase RBI | Gebruiksfase RBI |
| Herkeuring TBI | Gebruiker met eigen gecertificeerde inspectie-afdeling van gebruiker (IVG) | CKI: audit van de IVG-organisatie NL-CBIT: – 10 %-steekproef op de door IVG verrichte keuringen – 100 %-steekproef rapportages; – eindverantwoordelijk en geeft de keuringsver-klaringen af | Voldoen aan schema IVG+TBI- en IVG-vereisten in schema accreditatie, certificatie en kwalificatie PGS 29: – werkwijze IVG-organisatie volgens kwaliteits-systeem; – werkwijze volgens schema gebruiksfase IVG+TBI; – certificering volgens WBDA en PGS 29 | Gebruiksfase IVG+TBI |
| Herkeuring RBI | Gebruiker met eigen gecertificeerde inspectie-afdeling van gebruiker (IVG) | CKI: – audit van de IVG-organisatie; – audit van de RBI-organisatie en RBI-methode NL-CBIT: – 10 %-steekproef op de door IVG verrichte keuringen; – 100 %-steekproef rapportages; – eindverantwoordelijk en geeft de keuringsver-klaringen af | Voldoen aan schema IVG+RBI, RBI-checklist PGS 29 en IVG- vereisten in schema accredi-tatie, certificatie en kwalificatie PGS 29: – werkwijze IVG-organisatie volgens kwaliteits-systeem; – werkwijze RBI-organisatie volgens RBI-handboek of procedure; – werkwijze volgens schema gebruiksfase IVG+RBI; – certificering IVG volgens WBDA en PGS 29 | Gebruiksfase IVG+RBI |
| Herkeuring TBI | Gebruiker met eigen geaccre-diteerde keuringsdienst van gebruikers (KVG) | RvA: auditregime KVG-organisatie KVG: – 100 % van de keuringen; – eindverantwoordelijk en geeft de keuringsver-klaringen af | Voldoen aan schema KVG+TBI- en KVG-vereisten in schema accreditatie, certificatie en kwalificatie PGS 29: – werkwijze KVG-organisatie volgens kwaliteits-systeem; – werkwijze volgens schema gebruiksfase KVG+TBI; – accreditatie volgens NEN EN-ISO/IEC 17020 | Gebruiksfase IVG+TBI |
| Herkeuring RBI | Gebruiker met eigen geaccredi-teerde keuringsdienst van gebruikers (KVG) | RvA: – auditregime KVG-organisatie KVG: – 100 % van de keuringen CKI: – audit van de RBI-organisatie en RBI-methode NL-CBIT: – max. 10 %-steekproef op de door IVG verrichte keuringen | Voldoen aan schema KVG+RBI, RBI-checklist PGS 29 en KVG-vereisten in schema accreditatie, certificatie en kwalificatie PGS 29: – werkwijze KVG-organisatie volgens kwaliteits-systeem; – werkwijze RBI organisatie volgens RBI-handboek of procedure; – werkwijze volgens schema gebruiksfase KVG+RBI; – accreditatie volgens NEN EN-ISO/IEC 17020 | Gebruiksfase KVG+RBI |
| Reparaties/ wijzigingen | Gebruiker
Gebruiker met IVG
Gebruiker met KVG | NL-CBIT: – 100 % van de keuringen NL-CBIT: – 10 % van de keuringen KVG: – 100 % van de keuringen | Geen | Schema gebruiksfase voor ‘kleine’ reparaties, schema nieuwbouw voor grote reconstructies |
| Overschrij-ding jaargrens | Gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 %-beoordeling | Geen | Van toepassing zijnde schema gebruiksfase |
Ander passend onderzoek (nieuwe onderzoeks-technieken) | Gebruiker | NL-CBIT of KVG: 100 %-beoordeling | Geen | Opgenomen in algemeen deel en aangevuld in van toepassing zijnde schema |
| Validatie RBI-methode opslagtanks en de implementatie in organisatie van gebruiker | Gebruiker | CKI | Voldoen aan desbetreffend schema RBI, RBI-checklist PGS 29 en vereisten in schema accreditatie, certificatie en kwalificatie PGS 29 | Schema accreditatie, certificatie en kwalificatie PGS 29 |
| ||||
F.4Schema accreditatie, certificatie en kwalificatie
Dit schema beschrijft de vereisten op gebied van accreditatie, certificatie van organisaties en kwalificaties van personeel voor diverse partijen actief op het gebied van opslagtanks volgens PGS 29.
Conformiteit beoordelingsinstelling voor opslagtanks (NL-CBIT)
Daar waar toezicht, beoordelingen en inspecties door onafhankelijke NL-CBIT-keuringsinstanties zijn voorgeschreven in PGS 29, worden de competentie, consistentie en onafhankelijkheid aan deze organisaties en de conformiteit met NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A (Eisen aan Onafhankelijke Inspectieorganisaties) geborgd door accreditatie, zoals in Nederland door de Raad voor Accreditatie (RvA).
Inspectieorganisaties die voldoen aan NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A, verkrijgen na een of meerdere audits door de RvA een accreditatiecertificaat met een bepaalde geldigheidsduur.
De RvA prolongeert het accreditatiecertificaat wanneer de keuringsinstantie blijft voldoen aan de vereisten. Dit behoort te blijken tijdens periodiek uitgevoerde herhalingsaudits.
Uitgangspunt en voorwaarde in PGS 29 is dat de NL-CBIT die actief is op het gebied van opslagtanks, in beginsel beschikt over AKI-accreditatie op basis van NEN EN ISO/IEC 17020, type A, met gespecificeerde accreditatie-taakvelden voor drukapparatuur volgens Warenwetbesluit drukapparatuur en WDA&T-DA:2012, versie 01.
AKI-keuringsinstanties actief op het gebied van opslagtanks in de gebruiksfase behoren voor elk accreditatie-taakveld waarin zij actief zijn, zoals periodieke inspecties, reparaties of wijzigingen van opslagtanks, zowel te beschikken over accreditatie voor dit taakveld voor drukapparatuur volgens Warenwetbesluit drukapparatuur en WDA&T-DA:2012, versie 01 als (aanvullend) over accreditatie op basis van NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A, voor opslagtanks volgens PGS 29.
NL-CBIT keuringsinstanties actief op het gebied van nieuwbouwbeoordelingen en inspecties van opslagtanks volgens PGS 29 behoren hiervoor aanvullend te beschikken over accreditatie op basis van NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A. Uitgangspunt is dat teneinde geaccrediteerd te kunnen worden voor het taakveld nieuwbouwbeoordelingen en -inspecties van opslagtanks volgens PGS 29 een NL CBIT in beginsel tevens behoort te beschikken over een aanwijzing als NOBO (Notified Body) voor drukapparatuur volgens PED (Pressure Equipment Directive 97/23/EC) met accreditatie voor Cat. IV, Module G.
Additionele NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A-accreditatie-taakvelden voor opslagtanks volgens PGS 29 (ten opzichte van drukapparatuur volgens WBDA) voor NL CBIT keuringsinstanties zijn voorbeeld: Het uitvoeren van inspecties als inspectie-instelling van type A volgens NEN-EN-ISO/IEC 17020.
Nummer | Werkveld | Soort en omvang | Methoden en procedures |
1 | Opslagtanks | Beoordeling en inspectie tijdens nieuwbouw of in de gebruiksfase. | PGS 29, BS 2654, NEN-EN 14015, API 650, API 2000, NEN-EN-ISO 28300, API 653, EEMUA 159, NEN-EN 1993-4-2, DIN 4119 |
NL-CBIT-keuringsinstanties kunnen ook voor een beperkt aantal taakvelden of voor een beperkt aantal normen, enz. zijn geaccrediteerd. De desbetreffende NL-CBIT is dan in het werkingsgebied van PGS 29 alleen bevoegd voor de werkvelden of normen, enz. waarvoor deze geaccrediteerd is.
Vakbekwaamheidseisen (NL-CBIT)
De NL-CBIT legt per geval het voldoen aan de vakbekwaamheidseisen vast. Dit geldt ook voor ingeleende (senior) inspecteurs.
De NL-CBIT behoort daarnaast te onderzoeken of de persoon onafhankelijk is en competent voor de uitoefening van zijn functie.
Voor de vakbekwaamheidseisen van de medewerkers van de NL-CBIT geldt het gelijkwaardigheidsbeginsel. Dit houdt in dat een aantoonbaar gelijkwaardige vakbekwaamheid voldoet. Dit wordt door de NL-CBIT gemotiveerd vastgelegd.
Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de hier genoemde functionarissen zijn overeenkomstig de vigerende voorschriften voor drukapparatuur volgens WBDA.
Senior tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische HBO-opleiding en vijf jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau III met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat LPI met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Senior tankontwerpbeoordelaar:
Technische HBO-opleiding en vijf jaar actuele kennis en ervaring in ontwerpbeoordeling van opslagtanks.
Tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische MBO-opleiding en vier jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau II met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat MLT met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Tankontwerpbeoordelaar:
Technische HBO-opleiding en twee jaar actuele kennis en ervaring in ontwerpbeoordeling van opslagtanks gespecificeerd naar deelaspecten.
Opmerking:
Kennis op het gebied van opslagtanks voor het desbetreffende taakveld behoort te worden onderbouwd door aantoonbaar succesvolle afronding van een cursus EEMUA 159, API 653 of (ten minste) gelijkwaardig.
Certificerings- en keuringsinstelling (CKI)
In de context van PGS 29 wordt met een CKI bedoeld (uitsluitend) een certificerende deskundige keuringsinstelling onder accreditatie met bevoegdheid tot gespecificeerde taken op het gebied van systeembeoordeling en -certificering en auditing. Daar waar certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) door onafhankelijke CKI's zijn voorgeschreven in PGS 29, wordt de competentie, consistentie, onpartijdigheid en onafhankelijkheid van deze organisaties, en de conformiteit met ISO/IEC 17021 en (voor zover van toepassing, zie onder) WDA&TDA:2012, versie 01 geborgd door accreditatie, zoals in Nederland door de Raad voor Accreditatie (RvA).
CKI’s die hieraan voldoen, verkrijgen na een of meerdere audits door de RvA een accreditatiecertificaat voorzien van een bepaalde geldigheidsduur. De RvA voert herhalingsaudits uit om te bepalen of de CKI het accreditatiecertificaat mag behouden.
Uitgangspunt en voorwaarde in PGS 29 is dat de CKI die actief is op het gebied van opslagtanks in beginsel beschikt over een accreditatie op basis van ISO/IEC 17021 met één of beide van de volgende gespecificeerde accreditatie-taakvelden voor opslagtanks volgens PGS 29:
CKI-taakveld: IVG-audits volgens PGS 29
Uitgangspunt en voorwaarde is dat een CKI die actief is op het gebied van de aanvullende IVG-certificering (initiële- en herhalingsaudits) van IVG’s voor opslagtanks volgens PGS 29, in beginsel een AKI is die beschikt over een accreditatie hiervoor op basis van ISO/IEC 17021.
Een CKI die actief is op het gebied van de aanvullende IVG-certificering van IVG’s voor opslagtanks volgens PGS 29, behoort voor het verkrijgen van een accreditatie voor dit taakveld geheel te voldoen aan de in WDA&T-DA:2012, versie 01 beschreven vereisten voor systeembeoordeling. De essentie is dat voor ‘drukapparaat’ of ‘drukapparatuur’ moet worden gelezen: ‘opslagtank’ of ‘opslagtanks’.
In beginsel behoort een IVG die zich wil laten certificeren voor opslagtanks volgens PGS 29, reeds te beschikken over een IVG-certificering volgens WBDA voor drukapparatuur.
CKI-taakveld: RBI-certificering volgens PGS 29
Uitgangspunt en voorwaarde is dat een CKI die actief is op het gebied van RBI-certificering volgens PGS 29 voor opslagtanks, in beginsel een NL-CBIT is die beschikt over een accreditatie hiervoor op basis van NEN-EN-ISO/IEC 17020, type A.
Een CKI actief op het gebied van RBI-certificering volgens PGS 29 voor opslagtanks behoort voor het verkrijgen van accreditatie voor dit taakveld te voldoen aan de volgende gespecificeerde vereisten uit WDA&T-DA:2012, versie 01. De essentie is dat voor ‘drukapparaat’ of ‘drukapparatuur’ moet worden gelezen: ‘opslagtank’ of ‘opslagtanks’.
Vereisten uit WDA&T-DA:2012, versie 01:
- 4.6 Specifieke invulling beoordeling systemen;
- 4.7 Aanwijzingscriteria;
- Bijlage 1: Taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden:
- Gedeelte: Algemeen, voor alle gekozen aanwijzingskavels;
- Lead auditor/auditor;
- Vakdeskundige in auditteam;
- Certificatiebeslisser.
- Bijlage 2: Vakbekwaamheidseisen, voor zover conform bijlage 1 van toepassing.
Bij RBI-certificering wordt als basis gebruikt:
- de validatie- en verificatiemethodiek beschreven in EEMUA 159;
- de schema's van PGS 29 waarbij RBI de basis vormt voor de bepaling van ISI- en OSI-herkeurtermijnen van opslagtanks.
De CKI geeft een RBI-certificaat af zodra door de gebruiker aan alle vereisten is voldaan.
Als de uitgangspunten van de organisatie van de gebruiker of het door de gebruiker gecertificeerde RBI-model wijzigen, behoort opnieuw RBI-certificering volgens PGS 29 plaats te vinden. De certificering wordt door de CKI uitgevoerd. Na afronding wordt door de CKI een RBI-certificaat afgegeven.
Om gebruik te maken van een gecertificeerd RBI-systeem behoort de organisatie van de gebruiker te voldoen aan de vereisten zoals beschreven in de desbetreffende schema's in PGS 29, gebruiksfase RBI. Daarnaast behoort te worden voldaan aan de minimumeisen zoals vastgelegd in de RBI-certificeringschecklist (vereisten RBI-handboek of -procedure gebruiker) in het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks in PGS 29.
Inspectieafdeling van de gebruiker (IVG)
De IVG is een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectieafdeling die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur is gecertificeerd voor de inspectie van één of meer taakvelden in de gebruiksfase.
De IVG kan zich aanvullend laten certificeren door de CKI voor dezelfde taakvelden in de gebruiksfase van opslagtanks volgens (de desbetreffende schema’s in) PGS 29.
Een IVG die zich wil laten certificeren voor opslagtanks volgens PGS 29, behoort reeds te beschikken over een IVG-certificering volgens WBDA.
Binnen de IVG worden de inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie PRD 2.4:2012).
De IVG mag uitsluitend de gebruiksfaseactiviteiten ontplooien volgens de taakvelden waarvoor deze is gecertificeerd volgens WBDA PRD 2.4:2012 en aanvullend PGS 29.
Onder deze voorwaarden is de IVG bevoegd zelfstandig inspecties uit te voeren binnen de werkingssfeer van PGS 29 onder toezicht van een NL-CBIT. Voor de invulling van het AKI-toezicht, zie schema gebruiksfase IVG+TBI en/of schema gebruiksfase IVG+RBI.
Indien de IVG voor bepaalde taakvelden niet volgens WBDA PRD 2.4:2012 en aanvullend PGS 29 is gecertificeerd, behoort de inspectie te worden uitgevoerd door een NL-CBIT.
- Voor aanvullende certificering van een IVG voor opslagtanks gelden de volgende voorwaarden: De aanvraag voor aanvullende certificering wordt gedaan door een IVG die volgens Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur is gecertificeerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase bij een NL-CBIT die voor AKI-toezicht op een IVG is geaccrediteerd volgens Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en WDA&TDA:2011, versie 01 voor drukapparatuur.
- In de aanvraag is aangegeven volgens welke taakvelden en normen/richtlijnen de IVG aanvullend wenst te worden gecertificeerd voor opslagtanks in de gebruiksfase volgens PGS 29.
- De IVG heeft in haar ISO 9001-kwaliteitssysteem de werkwijzen volgens dit schema alsmede schema gebruiksfase IVG+TBI en/of schema gebruiksfase IVG+RBI opgenomen.
- De IVG beschikt over inspecteurs met de volgens PGS 29 (dit schema) vereiste kwalificaties.
- De IVG is in staat tijdens een of meerdere audits van de CKI aan te tonen dat deze daadwerkelijk het kwaliteitssysteem gebruikt, waarna de CKI een IVG-certificaat uitreikt op basis van de taakvelden en normen/richtlijnen volgens de aanvraag en PGS 29.
- De IVG heeft een meerjarig contract met de NL-CBIT waarin het te houden NL CBIT-toezicht op de IVG is overeengekomen.
- Na de initiële certificering door de CKI is de IVG in staat tijdens herhalingsaudits en op basis van het door de AKI uitgevoerde toezicht volgens schema gebruiksfase IVG+TBI en/of schema gebruiksfase IVG+RBI aan te tonen dat nog altijd volgens het kwaliteitssysteem wordt gewerkt.
Vakbekwaamheidseisen (IVG)
De IVG legt per persoon de vakbekwaamheidseisen vast. Dit geldt ook voor ingeleende (senior) inspecteurs.
De IVG behoort daarnaast te onderzoeken of de persoon onafhankelijk is en competent voor de uitoefening van zijn functie.
Voor de vakbekwaamheidseisen van de medewerkers van de IVG geldt het gelijkwaardigheidsbeginsel. Dit houdt in dat een aantoonbaar gelijkwaardige vakbekwaamheid voldoet. Dit wordt door de IVG gemotiveerd vastgelegd.
Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de volgende inspecteurs zijn overeenkomstig de vigerende voorschriften voor drukapparatuur conform WBDA:
Senior tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische HBO-opleiding en vijf jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau III met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat LPI met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische MBO-opleiding en vier jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau II met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat MLT met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Opmerking:
Kennis op het gebied van opslagtanks voor het desbetreffende taakveld behoort te worden onderbouwd door een aantoonbaar succesvolle afronding van een cursus EEMUA 159, API 653 of (ten minste) gelijkwaardig.
Inspectieafdeling van gebruiker uitsluitend voor opslagtanks (IVG-OT)
Het is toegelaten dat een gebruiker die slechts in beperkte mate beschikt over drukapparatuur en die dan ook niet beschikt over een eigen IVG voor drukapparatuur maar wel beschikt over opslagtanks, een IVG opricht en uitsluitend laat certificeren voor opslagtanks.
Als uitzondering is het daarmee volgens dit accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29 toegelaten dat een gebruiker zijn inspectieafdeling onder voorwaarden uitsluitend voor de gebruiksfase van zijn opslagtanks kan laten certificeren voor bepaalde taakvelden door een CKI, als IVG voor uitsluitend opslagtanks (IVG-OT).
Een IVG-OT behoort aan dezelfde basisvoorwaarden en eisen te voldoen als een IVG voor drukapparatuur volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) om zich te kunnen laten certificeren door een CKI.
Deze IVG-OT behoort aan dezelfde basisvoorwaarden en eisen te voldoen als een IVG voor drukapparatuur volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA), waarbij steeds in het geval van verwijzing naar of in plaats van 'drukapparaat' of 'drukapparatuur' moet worden gelezen: 'opslagtank' of 'opslagtanks'.
Tevens behoort te worden voldaan aan de vereisten voor IVG’s in de desbetreffende schema’s voor IVG’s die actief zijn op het gebied van opslagtanks volgens PGS 29 in de gebruiksfase.
Keuringsdienst van gebruiker (KVG)
De KVG is een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectiedienst (Keuringdienst) die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur en WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor een of meer taakvelden. De KVG kan zich aanvullend laten certificeren door de Raad voor Accreditatie voor dezelfde taakvelden in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29.
KVG’s actief op het gebied van opslagtanks in de gebruiksfase behoren voor elk accreditatietaakveld waarop zij actief zijn, zoals periodieke inspecties, reparaties of wijzigingen van opslagtanks, zowel te beschikken over accreditatie voor dit taakveld voor drukapparatuur volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur en WDA&T DA:2012, versie 01 als over (aanvullend) accreditatie op basis van NEN EN ISO/IEC 17020, type B voor opslagtanks volgens PGS 29.
Binnen de KVG worden de inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur).
Onder deze voorwaarden is de KVG bevoegd zelfstandig inspecties uit te voeren binnen de werkingssfeer van PGS 29 onder toezicht van een auditregime van de RvA. Voor de invulling van het KVG-inspectieregime zie schema gebruiksfase KVG+TBI en/of schema gebruiksfase KVG+RBI.
Indien de KVG voor bepaalde taakvelden niet volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur en WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur en aanvullend PGS 29 is geaccrediteerd, behoort de inspectie door een NL-CBIT te worden uitgevoerd. KVG’s kunnen zich op basis van de vereisten die hiervoor in PGS 29 voor NL-CBIT gelden, laten accrediteren voor het uitvoeren van nieuwbouwactiviteiten aan opslagtanks volgens PGS 29.
Voor aanvullende accreditatie van een KVG voor opslagtanks in de gebruiksfase volgens PGS 29 gelden de volgende voorwaarden.
- De aanvraag voor een aanvullende accreditatie wordt gedaan door een KVG die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase bij de Raad voor Accreditatie (RvA).
- In de aanvraag is aangegeven volgens welke taakvelden en normen/richtlijnen de KVG aanvullend wenst te worden gecertificeerd voor opslagtanks in de gebruiksfase volgens PGS 29.
- De KVG heeft in haar kwaliteitssysteem gebaseerd op NEN-EN-ISO/IEC 17020 de werkwijzen volgens dit schema alsmede schema gebruiksfase KVG+TBI en/of schema gebruiksfase KVG+RBI opgenomen.
- De KVG beschikt over inspecteurs met de volgens PGS 29 (dit schema) vereiste persoonscertificering.
- De KVG is in staat tijdens een of meerdere audits van de RvA aan te tonen dat deze daadwerkelijk het kwaliteitssysteem toepast, waarna de RvA een accreditatiecertificaat uitreikt op basis van de taakvelden en normen/richtlijnen volgens de aanvraag en PGS 29.
- De KVG is in staat na de initiële accreditatie tijdens herhalingsaudits en op basis van het door de RvA uitgevoerde toezicht volgens schema gebruiksfase KVG+TBI en/of schema gebruiksfase KVG+RBI aan te tonen dat nog altijd volgens het kwaliteitssysteem wordt gewerkt.
Vakbekwaamheidseisen (KVG)
De KVG legt per geval de vakbekwaamheidseisen vast. Dit geldt ook voor ingeleende (senior) inspecteurs.
De KVG behoort daarnaast te onderzoeken of de medewerker onafhankelijk is en competent voor de uitoefening van zijn functie.
Voor de vakbekwaamheidseisen van de medewerkers van de KVG geldt het gelijkwaardigheidsbeginsel. Dit houdt in dat een aantoonbaar gelijkwaardige vakbekwaamheid voldoet. Dit wordt door de KVG gemotiveerd vastgelegd.
Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de volgende inspecteurs zijn overeenkomstig de vigerende voorschriften voor drukapparatuur volgens WBDA.
Senior tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische HBO-opleiding en vijf jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau III met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat LPI met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Tankinspecteur (naar keuze A+B of A+C):
- technische MBO-opleiding en vier jaar actuele ervaring in engineering en/of onderhoud en/of inspectie van opslagtanks;
- certificaat I&K niveau II met actuele ervaring en kennis op het gebied van opslagtanks, of aantoonbaar gelijkwaardig;
- certificaat MLT met vijf jaar actuele ervaring en kennis op het gebied van inspectie van opslagtanks.
Opmerking:
Kennis op het gebied van opslagtanks voor het desbetreffende taakveld behoort te worden onderbouwd door een aantoonbaar succesvolle afronding van een cursus EEMUA 159, API 653 of (ten minste) gelijkwaardig.
Niet-destructief onderzoek (NDO) van opslagtanks
De RvA accrediteert onafhankelijke NDO-bedrijven die NDO uitvoeren volgens PGS 29, op competentie, consistentie en onafhankelijkheid en conformiteit met NEN EN-ISO/IEC 17020 of NEN-EN-ISO/IEC 17025. Als het NDO-bedrijf voldoet aan de eisen van NEN-EN-ISO/IEC 17020 of NEN-EN-ISO/IEC 17025, ontvangt het een accreditatiecertificaat voorzien van een geldigheidsduur. Om het accreditatiecertificaat te behouden vindt herbeoordeling plaats door de RvA.
Er wordt uitgegaan van NDO-bedrijven die voor het desbetreffende onderzoek zijn geaccrediteerd, en van NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau dat van toepassing is op dat onderzoek.
Tabel 7 is een uitgewerkt voorbeeld van een accreditatie van een NDO-bedrijf.
Tabel 7 – Het uitvoeren van niet-destructief onderzoek door inspectie-instelling van type A volgens NEN-EN-ISO/IEC 17020
Nummer | Werkveld | Soort en omvang | Methode en prcedures |
1 | Metalen, metalen constructies en kunststoffen. | Radiografisch onderzoek | Proc./XYZ Volgens ASME VIII, ASTM E 94 en 1025 |
2 | Radiografisch onderzoek | Proc./KLM Volgens ASME B31.3 | |
3 | Radiografisch onderzoek | Proc./PQR Volgens NEN-EN 1435 | |
4 | Metalen, metalen constructies | Magnetisch onderzoek | Proc./ABC Volgens NEN-EN 1290 |
NDO-bedrijven kunnen ook voor een beperkt aantal taakvelden of voor een beperkt aantal normen of onderzoeksmethodes zijn geaccrediteerd volgens PGS 29.
NDO waarvoor het geaccrediteerde NDO-bedrijf niet is geaccrediteerd, mag worden uitgevoerd indien door de AKI of KVG goedkeuring is verleend voor de onderzoeksprocedure en beoordelingscriteria.
Vakbekwaamheidseisen NDO-personeel:
- kwalificatievereisten NDO niveau 1, 2 of 3;
- persoonscertificering volgens praktijkregels voor drukapparatuur 3.2 (PRD 3.2);
- de vereisten van de van toepassing zijnde ontwerp- en/of gebruiksfasenorm (zwaarste is maatgevend).
Voor uitvoering van wanddiktemetingen (UT-WDM) behoort minimaal NEN-EN-ISO 9712, level 2 te worden aangehouden.
RBI-certificeringschecklist (vereisten RBI-handboek of -procedure gebruiker)
Tabel 8 bevat de checklist voor RBI-certificering.
Tabel 8 – Checklist voor RBI-certificering
Bekijk deze tabel in een popup venster
Nummer | Verkorte omschrijving van certificeringseis | Voldaan |
1a | Gebruiker behoort te beschikken over een RBI-handboek of -procedure waarin de vereisten uit het desbetreffende schema gebruiksfase RBI van PGS 29 en de bijbehorende omschrijving zijn opgenomen. Hierin zijn minimaal onderstaande punten vastgelegd. | |
1b | In de beleidsvisie voor waarborging van veiligheid en kwaliteit van de bedrijfsprocessen is het toe te passen RBI-model en de implementatie van het RBI-systeem in de organisatie opgenomen. | |
1c | De directie van de inrichting heeft een verklaring ondertekend waarin is opgenomen dat de RBI-methodiek en implementatie daarvan is goedgekeurd. | |
2a | De functionaris verantwoordelijk voor de correcte uitvoering van RBI-reviews volgens RBI-handboek of -procedure (technisch manager) rapporteert rechtstreeks aan de directie. | |
2b | De technisch manager heeft autorisatie de laad- en losprocessen voor de tanks te staken. | |
2c | Deze autorisatie is opgenomen in de functieomschrijving. | |
2d | De technisch manager bedoeld in 2a is een medewerker van de inrichting dat het RBI-systeem gebruikt. | |
3a | Het organigram van het RBI-reviewteam binnen de inrichting kent een multidisciplinaire samenstelling dat voldoet aan het desbetreffende schema gebruiksfase RBI van PGS 29 en bijbehorende omschrijving. | |
3b | Het organigram toont de competenties en de opleidingsniveaus van de verschillende leden van het RBI-reviewteam. | |
3c | Indien nodig kunnen externe deskundigen aan het team worden toegevoegd. | |
3d | Er worden kwaliteitsregistraties gehanteerd waarmee aantoonbaar wordt gedocumenteerd dat voldoende en op peil gehouden deskundigheid beschikbaar is. | |
3e | De functies en werkwijzen van (wat van toepassing is) de gebruiker, externe deskundigen, AKI, KVG en IVG in het RBI-reviewteam en het toezicht zijn vastgelegd. | |
4a | Er vinden geplande evaluaties plaats tussen de directie en de persoon bedoeld onder 2a over het functioneren van het RBI-systeem. | |
4b | Er worden notulen gemaakt van deze geplande evaluaties van het functioneren van het RBI-systeem tussen de directie en de persoon bedoeld onder 2a. Kopieën van die notulen, getekend door de directie, kunnen worden getoond. | |
5a | Er is in het kwaliteitshandboek van de inrichting vastgelegd op welke wijze het beheer plaatsvindt van het RBI-handboek of de RBI-procedure, inclusief de handleiding voor het gebruik van het RBI-systeem en de technische achtergronden en wijze waarop inspectie-intervallen worden berekend. | |
5b | De directieverklaring dat deze procedure van beheersing is opgenomen in het kwaliteitshandboek van de inrichting, kan worden getoond. | |
6a | De rekenroutines ter bepaling van inspectie-intervallen zijn alleen toegankelijk voor de persoon bedoeld in 2a. Andere gebruikers hebben geen toegang tot deze rekenroutines. | |
6b | De wijze waarop de rekenroutines zijn beschermd, is vastgelegd en getoond aan de auditeur, en de auditeur verklaart zich daarmee akkoord. | |
7 | Er is vastgelegd op welke wijze de correcte uitvoering (onafhankelijkheid en objectiviteit) van de RBI-reviews is geborgd. | |
8 | Het te gebruiken RBI-systeem kent een uniek serie- en/of revisienummer dat op alle bladen van de handleiding en van de technische uitvoer waarin de inspectie-intervallen zijn berekend, wordt getoond. | |
9 | Voor het sluitend beheer en de borging van inspectie- en meetresultaten en van de input/output van het RBI-model (vastgestelde ISI- en OSI-termijnen) beschikt de gebruiker over een registratiemethode die aantoonbaar wordt gehanteerd. | |
10 | Er is vastgelegd wanneer en hoe frequent een RBI-inspectie noodzakelijk is. | |
11 | Er is vastgelegd op welke wijze bepaling van afkeurlimieten plaatsvindt. | |
12 | Er is een methodiek voor de bewaking van de vastgestelde ISI- en OSI-termijnen in de gebruiksfase en de inspectieplanning. | |
13 | De functies en principes van herbeoordelingsplannen met ISI- en OSI-activiteiten en van risicoanalyses zijn vastgelegd. Herbeoordelingsplannen voor de van toepassing zijnde tanks zijn correct vastgesteld en aantoonbaar aanwezig en beschikbaar. | |
14 | Er is vastgelegd hoe te handelen bij wijzigingen in de omstandigheden die invloed kunnen hebben op RBI-termijnen. | |
15a | Het RBI-systeem berekent inspectie-intervallen voor de meest voorkomende tankonderdelen en er is een registratie van onderdelen die NIET opgenomen zijn in dat systeem. | |
15b | Van de onderdelen die geen deel uitmaken van het RBI-systeem, zijn de bepalingen van de inspectie-intervallen bekend en aantoonbaar correct vastgesteld. | |
16 | In het RBI-systeem kunnen de volgende gegevens worden gebruikt:
|
F.5Inspectie- en onderhoudsprogramma TBI
Afbeelding 10 – Schema inspectie- en onderhoudsprogramma TBI
Omschrijving schema gebruiksfase opslagtanks TBI
Deze omschrijving behoort te worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks TBI, zie Afbeelding 10. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema gebruiksfase opslagtanks TBI is van toepassing als door de gebruiker wordt gebruikgemaakt van vaste inspectietermijnen voor de inspecties van opslagtanks (TBI).
Het schema is met de bijbehorende omschrijving van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen, onafhankelijke overvulbeveiligingen, enz., van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van een NL CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI-keuringsinstantie die volgens Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor dit zelfde taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van een CKI, wordt bedoeld een (onafhankelijke) keuringsinstantie voor certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) volgens PGS 29. Dit schema is geaccrediteerd, zie voor vereisten F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van NDO en/of een NDO bedrijf, wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT behoort NDO en overige onderzoeken onafhankelijk en objectief uit te voeren.
De gebruiker behoort te kiezen voor TBI of RBI voor zijn opslagtanks en deze keuze consequent te handhaven. Het is mogelijk hierin per tank als integraal geheel dan wel per tankonderdeel een keuze te maken en deze te gaan hanteren voor bepaling van herkeurtermijnen.
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een Intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Afbeelding 16).
De vaste herkeurtermijnen van ISI en OSI behoren te worden vastgesteld volgens EEMUA 159.
De maximaal toegelaten ISI-herkeurtermijn bedraagt tien jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn bedraagt twintig jaar.
Periodieke herbeoordelingen op basis TBI
Periodieke herbeoordelingen op basis van TBI behoren onder toezicht van de NL CBIT als volgt plaats te vinden:
- De gebruiker stelt per tank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op met daarin gespecificeerd alle ISI (In service-inspectie), OSI (Out of service-inspectie) en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- NL-CBIT-inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen, enz.;
- driemaandelijkse inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO), zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles van de onafhankelijke overvulbeveiliging door de gebruiker;
- functionele tests, controles, kalibraties, enz. van instrumentele beveiligingen door de gebruiker.
- Het herbeoordelingsplan vermeldt tevens de vaste TBI-termijnen voor ISI en OSI, herkeurtermijnen en insteldruk van D/V-toestellen, controle-intervallen van instrumentele en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen, enz.
- De ISI is een uitwendige inspectie met de tank in bedrijf en niet-inwendig betreedbaar voor inspectie. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en indien van toepassing zettingsmetingen, enz. worden uitgevoerd.
- De OSI is een in- en uitwendige inspectie van de tank uit bedrijf, inwendig betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO, zoals floorscans. Bij een OSI worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker behoren volgens EEMUA 159 door de gebruiker zelf te worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan behoort te worden voorgelegd aan de NL-CBIT. De NL CBIT beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en dit schema.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen als:
- de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat;
- bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld in afwijking van EEMUA 159.
- Het is toegelaten ‘corrosion rates’ van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van metingen volgens EEMUA 159 op basis waarvan herkeurtermijnen door RBI-reviews worden bepaald, wanneer deze tanks aantoonbaar voldoende identiek zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde ‘corrosion rates’ behoren dan wel betrouwbaar en consistent te zijn bepaald over de gehele pool en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes ten opzichte van het poolgemiddelde behoren hierbij te worden beschouwd en voldoende onderbouwd.
- Na het door/in opdracht van de gebruiker uitvoeren van de inspecties, NDO en overige metingen volgens het herbeoordelingsplan worden de resultaten hiervan samen met een restlevensduur- en herkeurtermijnberekening voorgelegd aan de AKI. Als door omstandigheden het herbeoordelingsplan niet kan worden gevolgd, behoort dit te allen tijde met de AKI te worden besproken. Afwijkingen van het inspectieplan worden alleen doorgevoerd na goedkeuring door de AKI. De restlevensduur- en herkeurtermijnberekening behoort risico-gebaseerd te zijn waarin volgens EEMUA 159 een K-factor K (‘confidence factor’) wordt bepaald en toegepast. Wanneer K = 0,5 wordt aangenomen en gebruikt, hoeft K niet verder te worden bepaald.
- De NL-CBIT voert de periodieke herbeoordeling volgens ISI en OSI als volgt uit:
- controle van het controleboek van de tank en het aantekenblad (historisch overzicht), de tankhistorie en voorgaande rapportages;
- controle van het herbeoordelingsplan;
- de AKI stelt zich bij de gebruiker op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit;
- controle restlevensduur- en herkeurtermijnberekening van de tank;
- controle NDO-rapporten en overige rapporten;
- controle geldigheid testrapporten D/V-toestellen;
- controle of de driemaandelijkse eigen inspecties van de gebruiker, alsmede het periodiek door de gebruiker zelf testen van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd.
- De NL-CBIT beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of een vaste TBI-termijn wederom haalbaar is.
- Indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende Verklaring van Herkeuring (VvH) afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen behoren onder toezicht van de NL-CBIT plaats te vinden.
Als er sprake is van grote reconstructie of reparatie, behoort het , schema nieuwbouw, Afbeelding 16 uit PGS 29 met de bijbehorende omschrijving te worden gevolgd. Voor de definitie van 'grote reconstructie' wordt eveneens verwezen naar het schema nieuwbouw uit PGS 29.
Onder wijzigingen aan de opslagtank wordt verstaan constructieve wijzigingen waarvoor een wijzigingsplan wordt opgesteld. Dit wijzigingsplan is vergelijkbaar met het reparatieplan, waarbij dezelfde stappen behoren te worden gevolgd.
Reparaties en wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank behoren altijd vooraf te worden gemeld bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling de volgende vaste TBI-termijn niet haalbaar blijkt, bijvoorbeeld als gevolg van gevorderde corrosie of zetting, enz., kan de gebruiker voor een van de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om de oorspronkelijke TBI te halen:
- Hiertoe behoort de gebruiker een reparatieplan op te (laten) stellen en aan te bieden aan de NL-CBIT, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan behoort te voldoen aan EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De NL-CBIT beoordeelt het reparatieplan en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan is opgenomen. (Voordat goedkeuring wordt verleend, is het mogelijk dat het reparatieplan behoort te worden bijgesteld op advies van de NL-CBIT.)
- Nadat reparatie door de NL-CBIT akkoord is bevonden, wordt een VvH afgegeven, zoals eerder vermeld.
- Reparaties niet uitvoeren, tank gaat in bedrijf met verkorte TBI:
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt aan de NL-CBIT een restlevensduurberekening volgens EEMUA 159 gebaseerd op de NDO- en/of meetresultaten, de corrosiesnelheden, enz., waarmee de voorgestelde verkorte herkeurtermijn wordt aangetoond.
- De NL-CBIT stelt de verkorte herkeurtermijn vast en geeft een VvH af.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd, geeft de NL CBIT geen VvH af maar een NL-CBIT-keuringsrapport.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- In het geval van reparaties en wijzigingen niet uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT handelt als eerder vermeld, maar geeft nu geen VvH af maar een NL-CBIT keuringsrapport.
- De NL-CBIT kan, indien noodzakelijk, een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dat geval een VvH af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL-CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal een jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van twintig jaar mag in dat geval met een jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de NL-CBIT wanneer akkoord een VvH afgeven met een aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
De gebruiker kan een verzoek indienen bij de NL-CBIT om een ander passend onderzoek van de opslagtanks toe te passen als vervanging van de inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van opslagtanks. De conditie en gebruiksomstandigheden van de opslagtanks behoren dit aantoonbaar toe te laten.
De totstandkoming en de alternatieve methodes in het kader van ander passend onderzoek behoren te voldoen aan alle vereisten voor ander passend onderzoek in de Praktijkregels voor drukapparatuur 2.3 (PRD 2.3, bijlage 11).
F.6Inspectie- en onderhoudsprogramma RBI
F.6.1Schema inspectie- en onderhoudsprogramma RBI
Afbeelding 11 – Schema Gebruiksfase opslagtanks RBI
F.6.2Omschrijving schema gebruiksfase opslagtanks RBI
Deze omschrijving moet worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks RBI, Afbeelding 11. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema is van toepassing als door de gebruiker gebruik gemaakt wordt van risico-gebaseerde inspectietermijnen voor de inspecties van opslagtanks (RBI).
Het schema en de bijbehorende omschrijving zijn van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede op instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen enz. van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur zijn in dit schema toegepast. Daar waar in dit schema sprake is van een NL-CBIT wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI die conform het Warenwet Besluit drukapparatuur voor drukapparatuur (WBDA) is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor ditzelfde taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten zie accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (level) van persoonskwalificatie (voor vereisten zie Bijlage F.4 schema, accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een CKI wordt bedoeld een (onafhankelijke) keuringsinstantie die voor certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) conform PGS 29 en dit schema is geaccrediteerd (voor vereisten zie het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten zie accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (level) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten zie het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT moet te allen tijde onafhankelijk en objectief zijn bij de uitvoering van het onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
De gebruiker kiest voor TBI of RBI voor de integrale tank of tankonderdeel en past deze keuze consequent toe. De keuze voor TBI of RBI is uitgangspunt voor de bepaling van de herkeurtermijnen.
EEMUA 159 definieert Probabilistic Preventive Maintenance (PPM) bestaande uit RBI en RCM. De relevante aspecten hiervan in het kader van dit schema worden hier verder gespecificeerd.
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Bijlage F.11). De maximaal toegelaten ISI herkeurtermijn bedraagt 10 jaar. De maximaal toegelaten OSI herkeurtermijn bedraagt 25 jaar.
Periodieke herbeoordelingen op basis RBI
Periodieke herbeoordelingen op basis van RBI vinden plaats onder toezicht van de NL-CBIT.Hierbij gelden de volgende voorwaarden:
- De gebruiker beschikt over een geldig, door een CKI afgegeven RBI-certificaat. De geaccrediteerde CKI toetst het RBI-model en de implementatie van de RBI in de organisatie van de gebruiker aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29. De CKI geeft een RBI-certificaat af als aan alle vereisten is voldaan. Zie voor deze vereisten, het schema en het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
- De gebruiker moet aantonen dat is voldaan aan de minimumeisen zoals vastgelegd in 'RBI certificering checklist (vereisten RBI-handboek of -procedure gebruiker)' in het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
Ook moet de gebruiker aan de onderstaande eisen voldoen:
- De gebruiker moet in een RBI-handboek of -procedure het volgende vastleggen.
- Hoe te handelen bij wijzigingen in omstandigheden die invloed kunnen hebben op RBI-termijnen.
- Op welke wijze de correcte uitvoering (onafhankelijkheid en objectiviteit) van de RBI- reviews is geborgd.
- Registraties m.b.t. beheer en borging van inspectie- en meetresultaten en van de input/output van het RBI-model (vastgestelde ISI- en OSI-termijnen).
- Wanneer een RBI-review noodzakelijk is.
- Wijze van bepaling van afkeurlimieten.
- Wijze van bewaking ISI- en OSI-termijnen en inspectieplanning.
- Functies van herbeoordelingsplannen met ISI- en OSI-activiteiten en van risicoanalyses.
- De rol van de NL-CBIT.
- Voor RBI-reviews voor de bepaling van optimale RBI-termijnen zijn meerdere volledig uitgevoerde metingen volgens EEMUA 159 noodzakelijk. Zolang hieraan niet wordt voldaan moet tabel 20 (Inspection frequencies) van EEMUA 159 editie 4, worden gehanteerd als leidraad voor de bepaling van ISI- en OSI-herkeurtermijnen.
- RBI-review teams van de gebruiker opereren onder leiding en eindverantwoordelijkheid van de technisch manager (minimaal HBO-niveau, minimaal 5 jaar ervaring op het desbetreffende vakgebied), die rechtstreeks rapporteert aan de directie. De technisch manager is een mederwerker uit de organisatie van de gebruiker. Het RBI-review team moet samengesteld zijn uit voldoende inhoudelijk deskundige vertegenwoordigers van de operations/productie-afdeling, onderhoudsdienst of engineering/technische binnendienst van de gebruiker. Ook moet een hiervoor gekwalificeerde inspectiedeskundige gecertificeerd op niveau 3 dan wel inspecteur niveau 2 vast onderdeel uitmaken van het RBI-review team.
- Indien noodzakelijk moet een NDO-deskundige gecertificeerd op niveau 2 of 3, een deskundige op het gebied van materialen en corrosie dan wel een deskundige met civieltechnische kennis aan het team te worden toegevoegd. Deze deskundigen behoeven geen deel uit te maken van de organisatie van de gebruiker. De NL-CBIT verifieert van alle RBI-studies de correctheid van de ingevoerde gegevens en de uitkomsten en houdt toezicht door deel te nemen aan de RBI-reviews.
- Er worden kwaliteitsregistraties gehanteerd waarmee aantoonbaar wordt gedocumenteerd dat voortdurend over voldoende en op peil gehouden deskundigheid wordt beschikt op het gebied van de hierboven beschreven taken.
- De minimumeisen uit EEMUA 159 editie 4, hoofdstuk 17.6.3.
- Alle overige eisen in dit schema
- De gebruiker verstrekt aan de NL-CBIT jaarlijks een jaarplanning van periodieke herbeoordelingen en houdt de NL-CBIT op de hoogte van wijzigingen.
- De gebruiker stelt per opslagtank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op, met daarin gespecificeerd alle bij een ISI en OSI en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- NL-CBIT inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen enz.;
- driemaandelijkse inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO) zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- functionele tests, controles en kalibraties enz. door gebruiker van instrumentele beveiligingen.
- Tevens vermeldt het herbeoordelingsplan herkeurtermijnen als mede insteldruk van D/V- toestellen, controle-intervallen van instrumentele en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen enz.
- Termijnen voor ISI- en OSI-inspecties worden separaat bepaald door RBI-reviews.
- De gebruiker kan ook tussentijds additionele ISI- en OSI-inspecties en metingen enz. uitvoeren conform het herbeoordelingsplan, en de resultaten gebruiken voor een RBI- review om zo conform het RBI-handboek nieuwe ISI en/of OSI RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de NL-CBIT, die op basis hiervan een nieuwe V.v.H. afgeeft.
- De gebruiker kan ook ISI en OSI en metingen enz. uitvoeren conform een gedeelte van het herbeoordelingsplan, bijvoorbeeld van een of meerdere specifieke tankcomponenten, wanneer een eerder bepaalde ISI en/of OSI RBI-termijn in sterke mate (in ongunstige zin) is bepaald door toenmalige resultaten van inspecties en metingen hiervan, en de resultaten gebruiken voor een RBI-review om zo conform het RBI- handboek nieuwe ISI en/of OSI RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de NL-CBIT, die op basis hiervan een nieuwe V.v.H. afgeeft.
- Bij (wijzigingen in) omstandigheden die invloed kunnen hebben op reeds vastgestelde RBI- termijnen is het opnieuw uitvoeren van een RBI-review verplicht. Dit moet plaatsvinden onder toezicht van de NL-CBIT, die op basis hiervan een nieuwe V.v.H. afgeeft.
- Per opslagtank moet (ten minste) jaarlijks een RBI-review te worden uitgevoerd waarin wordt beoordeeld in hoeverre (gebruiks-)omstandigheden zijn gewijzigd t.o.v. de vorige RBI-review en waarin wordt vastgesteld in hoeverre een nieuwe berekening van ISO- en/of OSI-termijnen noodzakelijk is. Dit moet plaatsvinden onder toezicht van de NL-CBIT die, bij gewijzigde herkeurtermijnen op basis hiervan een nieuwe V.v.H. afgeeft.
- ISI is een uitwendige inspectie van de tank in bedrijf. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en indien van toepassing zettingsmetingen enz. worden uitgevoerd.
- OSI is een in- en uitwendige inspectie met de tank uit bedrijf, betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO zoals floorscans. Bij een OSI worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse inspecties door de gebruiker moeten conform EEMUA 159 worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan moet worden voorgelegd aan de NL-CBIT. Deze beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en dit schema accordeert. Indien nodig wordt het herbeoordelingsplan door de gebruiker aangepast om acordering te bereiken.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag, indien de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat en indien bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld, in afwijking van EEMUA 159 worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen.
- Het is toegelaten corrosion rates van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van metingen van EEMUA 159 op basis waarvan herkeurtermijnen door RBI-reviews worden bepaald. De tanks moeten dan wel aantoonbaar voldoende identiek zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde corrosion rates moeten betrouwbaar en consistent zijn bepaald over de gehele pool, en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes t.o.v. het poolgemiddelde moeten hierbij worden beschouwd en voldoende onderbouwd.
- Na het in opdracht van de gebruiker uitvoeren van de inspecties, NDO- en overige metingen volgens het herbeoordelingsplan, worden de resultaten hiervan door het RBI- team van de gebruiker onderworpen aan de RBI-review conform het RBI-handboek van de gebruiker. De NL-CBIT neemt deel aan de RBI-reviews. Het resultaat van de RBI- review in de vorm van ISI en OSI RBI-termijnen wordt voorgelegd aan de NL-CBIT (indien door omstandigheden het herbeoordelingsplan niet gevolgd kan worden moet dit te allen tijde met de NL-CBIT besproken worden, afwijking van het inspectieplan alleen na goedkeuring door de NL-CBIT).
- De NL-CBIT voert de ISI en OSI periodieke herbeoordeling als volgt uit:
- Controle van het controleboek met aantekenblad van de tank (historisch overzicht), tankhistorie en voorgaande rapportages.
- Controle van het herbeoordelingsplan.
- De NL-CBIT stelt zich op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit.
- Controle van het RBI-review van de gebruiker.
- Controle van de NDO- en overige rapporten.
- Controle van de geldigheid van de testrapporten van de D/V-toestellen.
- Controle of de driemaandelijkse inspecties door de gebruiker alsmede het periodiek testen door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd.
- De NL-CBIT beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of de voorgestelde nieuwe ISI- en OSI-termijnen correct zijn vastgesteld en haalbaar zijn.
- Indien akkoord wordt door de NL-CBIT een ondertekende V.v.H. afgegeven, waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI vermeld wordt. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen moeten plaatsvinden onder toezicht van de NL-CBIT.
Indien sprake is van grote reconstructie (grote reparatie) moet het schema nieuwbouw PGS 29 worden gevolgd. Voor de definitie van 'grote reconstructie' zie eveneens schema nieuwbouw PGS 29, Afbeelding 16, met de bijbehorende omschrijving.
Ingeval van wijzigingen aan de opslagtank wordt in plaats van een reparatieplan een wijzigingsplan opgesteld, vergelijkbaar met het reparatieplan.
Reparaties en wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank moeten altijd vooraf gemeld worden bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan de noodzaak hiertoe, en diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling uit de RBI-review volgt dat de volgende ISI en/of OSI RBI-termijn ten gevolge van bijvoorbeeld gevorderde corrosie of zetting enz. niet gehaald kan worden, kan de gebruiker voor de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om een optimale RBI-termijn te halen.
- Hiertoe moet de gebruiker een reparatieplan (laten) opstellen en aanbieden aan de NL-CBIT, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan moet voldoen aan EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De NL-CBIT beoordeelt het reparatieplan, en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan opgenomen (voordat goedkeuring wordt verleend is het mogelijk dat het reparatieplan op aangeven van de NL-CBIT bijgesteld moet worden).
- Nadat reparatie door de NL-CBIT akkoord is bevonden wordt een V.v.H. afgegeven zoals hierboven vermeld.
- Reparaties niet uitvoeren; tank gaat in bedrijf met verkorte RBI-termijn.
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt het resultaat van de RBI-review met RBI-termijnen voor ISI en OSI gebaseerd op de beschikbare gegevens aan de NL-CBIT.
- De AKI stelt de (kortere) ISI- en OSI-herkeurtermijn vast en geeft een V.v.H. af.
- Indien noodzakelijk, bijvoorbeeld bij korte periodieke herkeurtermijnen kan de NL-CBIT nu in de V.v.H een periodieke herkeurdatum i.p.v. herkeurjaar vermelden.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd geeft de NL-CBIT geen V.v.H. af.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspecti op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In geval van reparaties en wijzigingen die niet zijn uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT handelt als bovenstaand echter geeft nu geen V.v.H. af maar een keuringsrapport.
- De NL-CBIT kan indien noodzakelijk een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dit geval een V.v.H. af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL-CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal 1 jaar. De gebruiker moet additionele inspecties en metingen enz. uit laten voeren en de resultaten gebruiken voor een RBI-review om zo de haalbaarheid van de jaargrensoverschrijding te bepalen. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van 25 jaar mag in dit geval met 1 jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en de onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de NL-CBIT een V.v.H. afgeven met aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
In het geval dat de conditie en gebruiksomstandigheden van opslagtanks dit aantoonbaar toelaten kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL-CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot toepassing van ander passend onderzoek als vervanging van inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van opslagtanks. De methodes gekozen in het kader van ander passend onderzoek moeten voldoen aan alle vereisten m.b.t. ander passend onderzoek in Praktijkregels voor Drukapparatuur 2.3 (PRD 2.3, bijlage 11).
F.7Inspectie- en onderhoudsprogramma IVG+TBI
Afbeelding 12 – Schema gebruiksfase opslagtanks IVG+TBI
Omschrijving Inspectie- en onderhoudsprogramma IVG+TBI
De omschrijving in deze paragraaf behoort te worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks IVG+TBI, zie Afbeelding 12. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving.
Dit schema is van toepassing indien:
- de gebruiker vaste termijnen voor de inspecties van opslagtanks (TBI) hanteert;
- de gebruiker beschikt over een IVG (inspectieafdeling van gebruiker) gecertificeerd volgens WBDA en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur en aanvullende certificering voor opslagtanks volgens PGS 29.
Het schema gebruiksfase opslagtanks IVG+TBI is van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen, enz. van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Daar waar in dit schema sprake is van een NL-CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur voor drukapparatuur (WBDA) is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor ditzelfde taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een CKI, wordt bedoeld een (onafhankelijke) keuringsinstantie die voor certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) volgens PGS 29 en dit schema is geaccrediteerd (voor vereisten, zie het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf, wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van een IVG, wordt bedoeld een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectieafdeling die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur is gecertificeerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase, en die aanvullend is gecertificeerd voor dit/deze zelfde taakveld(en) in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29, en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie PRD 2.4:2012 resp. accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT behoort te allen tijde onafhankelijk en objectief te zijn bij de uitvoering van het onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
De gebruiker kiest voor TBI of RBI voor de integrale tank of het tankonderdeel en past deze keuze consequent toe. De keuze voor TBI of RBI is uitgangspunt voor de bepaling van de herkeurtermijnen.
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Afbeelding 16).
Vaste herkeurtermijnen voor ISI en OSI behoren te worden vastgesteld volgens EEMUA 159. De maximaal toegelaten herkeurtermijn voor ISI bedraagt tien jaar. De maximaal toegelaten herkeurtermijn voor OSI bedraagt twintig jaar.
De IVG mag uitsluitend de activiteiten voor opslagtanks in de gebruiksfase volgens PGS 29 ontplooien volgens de taakvelden waarvoor deze zowel gecertificeerd is volgens WBDA PRD 2.4 als PGS 29.
Als uitzondering is het volgens het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29 toegelaten dat een gebruiker zijn inspectieafdeling onder voorwaarden uitsluitend voor de gebruiksfase van zijn opslagtanks kan laten certificeren als IVG voor uitsluitend opslagtanks (IVG-OT) voor bepaalde taakvelden door een CKI.
Teneinde zich te kunnen laten certificeren door een CKI behoort een IVG-OT aan dezelfde kwalitatieve eisen te voldoen als een IVG volgens WBDA. Een IVG-OT kan daarmee binnen de context van de PGS 29 op dezelfde wijze gebruikmaken van de mogelijkheden van en opereren als een IVG.
Indien de IVG voor bepaalde taakvelden niet zowel gecertificeerd is volgens WBDA PRD 2.4 als PGS 29, dan behoren deze activiteiten plaats te vinden onder toezicht van een NL-CBIT volgens schema gebruiksfase TBI en de bijbehorende omschrijving.
De gebruiker behoort te beschikken over een geldig certificaat afgegeven door een CKI om gebruik te maken van een IVG.
Periodieke herbeoordelingen door de IVG op basis van TBI
Periodieke herbeoordelingen door de IVG op basis van TBI behoren als volgt plaats te vinden:
- De IVG verstrekt aan de NL-CBIT jaarlijks een jaarplanning van periodieke herbeoordelingen en houdt de NL-CBIT op de hoogte van wijzigingen.
- De gebruiker stelt per tank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op met daarin gespecificeerd alle ISI (In service-inspectie), OSI (Out of service-inspectie) en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- IVG-inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen, enz.;
- driemaandelijkse inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO), zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- functionele tests, controles, kalibraties, enz. door de gebruiker van instrumentele beveiligingen.
- Het herbeoordelingsplan vermeldt tevens de vaste TBI-termijnen voor ISI- en OSI-inspecties, herkeurtermijnen en insteldruk van D/V-toestellen, controle-intervallen van instrumentele en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen, enz.
- ISI is een uitwendige inspectie van de tank in bedrijf. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en indien van toepassing zettingsmetingen, enz. worden uitgevoerd.
- OSI is een in- en uitwendige inspectie met de tank uit bedrijf, betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO, zoals floorscans. Bij een OSI-inspectie worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse inspecties door de gebruiker behoren volgens EEMUA 159 te worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan behoort te worden voorgelegd aan de NL-CBIT. Deze beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en dit schema. Indien nodig wordt het herbeoordelingsplan door de gebruiker aangepast om accordering te bereiken.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag, indien de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat en indien bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld, in afwijking van EEMUA 159 worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen.
- Het is toegelaten ‘corrosion rates’ van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van metingen van EEMUA 159 op basis waarvan herkeurtermijnen door RBI-reviews worden bepaald. De tanks behoren dan wel aantoonbaar voldoende identiek te zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde ‘corrosion rates’ behoren betrouwbaar en consistent te zijn bepaald over de gehele pool en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes ten opzichte van het poolgemiddelde behoren hierbij te worden beschouwd en voldoende onderbouwd. De restlevensduur- en herkeurtermijnberekening behoort risico-gebaseerd te zijn waarin volgens EEMUA 159 een K-factor (‘confidence factor’) wordt bepaald en gebruikt. Wanneer K = 0,5 wordt aangenomen en gebruikt, hoeft K niet verder te worden bepaald.
- De IVG voert de periodieke herbeoordeling als volgt uit:
- controle van het controleboek met aantekenblad van de tank (historisch overzicht), tankhistorie en voorgaande rapportages;
- controle van het herbeoordelingsplan;
- de IVG stelt zich bij de gebruiker op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit;
- controle van de restlevensduur- en herkeurtermijnberekening van de gebruiker;
- controle van NDO-rapporten en overige rapporten;
- controle geldigheid van de testrapporten van de D/V-toestellen;
- controle of de driemaandelijkse inspecties door de gebruiker alsmede het periodiek testen door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd;
- de IVG beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of een vaste TBI-termijn haalbaar is;
- indien akkoord, wordt door de IVG een ondertekend inspectierapport. afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
- De NL-CBIT houdt als volgt toezicht op de IVG met ISI- en OSI-periodieke herbeoordelingen:
- De NL-CBIT beoordeelt alle herbeoordelingsplannen op conformiteit met EEMUA 159 en PGS 29.
- De NL-CBIT voert jaarlijks op minimaal 10 % van de periodieke herbeoordelingen uitgevoerd door de IVG een steekproef uit.
- De NL-CBIT beoordeelt elk door de IVG afgegeven ondertekend inspectierapport.
- Indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende Verklaring van Herkeuring (VvH) afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen behoren plaats te vinden onder toezicht van de IVG.
Indien sprake is van grote reconstructie (grote reparatie), behoort het schema nieuwbouw PGS 29 te worden gevolgd. Voor de definitie van 'grote reconstructie', zie eveneens schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving, Afbeelding 16.
In het geval van wijzigingen aan de opslagtank wordt in plaats van een reparatieplan een wijzigingsplan opgesteld, vergelijkbaar met het reparatieplan.
Reparaties en wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank behoren altijd vooraf te worden gemeld bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan de noodzaak hiertoe en diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling de volgende vaste TBI-termijn ten gevolge van bijvoorbeeld gevorderde corrosie of zetting, enz. niet kan worden gehaald, kan de gebruiker voor een van de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om de vaste TBI-termijn te halen:
- Hiertoe behoort de gebruiker een reparatieplan op te (laten) stellen en aan te bieden aan de IVG, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan behoort te voldoen aan de EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De IVG beoordeelt het reparatieplan en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan opgenomen. (Voordat goedkeuring wordt verleend, is het mogelijk dat het reparatieplan op aangeven van de IVG moet worden bijgesteld.)
- Nadat reparatie door de IVG akkoord is bevonden, wordt een ondertekend inspectierapport afgegeven.
- Reparaties niet uitvoeren, tank gaat in bedrijf met verkorte TBI-termijn:
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt aan de IVG een restlevensduurberekening volgens EEMUA 159 gebaseerd op de NDO- en/of meetresultaten, de corrosiesnelheden, enz., waarin de voorgestelde verkorte herkeurtermijn wordt aangetoond.
- Indien akkoord, wordt door de IVG een ondertekend inspectierapport afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
De NL-CBIT houdt als volgt toezicht op de IVG met betrekking tot reparaties en wijzigingen:
- De NL-CBIT beoordeelt alle reparatie- en/of wijzigingsplannen op conformiteit met EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De NL-CBIT voert jaarlijks op minimaal 10 % van de reparaties en wijzigingen uitgevoerd door de IVG een steekproef uit.
- De NL-CBIT beoordeelt elk door de IVG afgegeven ondertekend inspectierapport.
- Indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende Verklaring van Herkeuring (VvH) afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van scenario B) handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT stelt, indien akkoord, de verkorte herkeurtermijn vast en geeft een VvH af.
- Indien noodzakelijk, bijvoorbeeld bij korte verkorte periodieke herkeurtermijnen, kan de NLCBIT nu in de VvH een periodieke herkeurdatum in plaats van een herkeurjaar vermelden.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd, geeft de AKI geen VvH af maar een NL-CBIT keuringsrapport.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van reparaties en wijzigingen die niet zijn uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen, handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT handelt als eerder vermeld, maar geeft nu geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De NL-CBIT kan, indien noodzakelijk, een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dat geval een VvH af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL-CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal een jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van twintig jaar mag in dat geval met een jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de NL-CBIT een VvH afgeven met aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
In het geval dat de conditie en gebruiksomstandigheden van opslagtanks dit aantoonbaar toelaten, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot toepassing van ander passend onderzoek als vervanging van inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van opslagtanks.
De methodes gekozen in het kader van ander passend onderzoek behoren te voldoen aan alle vereisten voor ander passend onderzoek in Praktijkregels voor drukapparatuur 2.3.(PRD 2.3, bijlage 11).
F.8Inspectie- en onderhoudsprogramma IVG+RBI
Afbeelding 13 – Schema gebruiksfase opslagtanks IVG+RBI
Omschrijving schema gebruiksfase opslagtanks IVG+RBI
De omschrijving in deze paragraaf behoort te worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks IVG+RBI, zie Afbeelding 13. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema is van toepassing als door de gebruiker wordt gebruikgemaakt van risico-gebaseerde inspectietermijnen voor de inspecties van opslagtanks (RBI) door een gebruiker die beschikt over een IVG (inspectieafdeling van gebruiker) gecertificeerd volgens WBDA en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur en aanvullende certificering voor opslagtanks volgens PGS 29.
Het schema en het bijbehorende stappenplan zijn van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen, enz. van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Daar waar in dit schema sprake is van een NL-CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor ditzelfde taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten, zie F.4 accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een CKI, wordt bedoeld een (onafhankelijke) keuringsinstantie die voor certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) volgens PGS 29 en dit schema is geaccrediteerd (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf, wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een IVG, wordt bedoeld een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectieafdeling die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) en PRD 2.4:2012 voor drukapparatuur is gecertificeerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase, en die aanvullend is gecertificeerd voor dit/deze zelfde taakveld(en) in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29, en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie PRD 2.4:2012 respectievelijk Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT en de IVG behoren te allen tijde onafhankelijk en objectief te zijn bij de uitvoering van het onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
De gebruiker kiest voor TBI of RBI voor de integrale tank of tankonderdeel en past deze keuze consequent toe. De keuze voor TBI of RBI is uitgangspunt voor de bepaling van herkeurtermijnen.
EEMUA 159 definieert Probabilistic Preventive Maintenance (PPM) bestaande uit RBI en RCM. De relevante aspecten hiervan in het kader van dit schema worden in deze paragraaf verder gespecificeerd.
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Afbeelding 16).
De maximaal toegelaten ISI-herkeurtermijn bedraagt tien jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn bedraagt 25 jaar. De IVG mag uitsluitend de gebruiksfaseactiviteiten voor opslagtanks volgens PGS 29 ontplooien volgens de taakvelden waarvoor deze zowel gecertificeerd is volgens WBDA PRD 2.4 als PGS 29.
Als uitzondering is het volgens Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29 toegelaten dat een gebruiker zich onder voorwaarden uitsluitend voor de gebruiksfase van zijn opslagtanks kan laten certificeren voor bepaalde taakvelden door een CKI als IVG voor uitsluitend opslagtanks (IVG-OT).
Een IVG-OT behoort, teneinde zich te kunnen laten certificeren door een CKI, qua zwaarte aan dezelfde kwalitatieve eisen te voldoen als een IVG volgens WBDA en kan daarmee binnen de context van PGS 29 op dezelfde wijze gebruikmaken van de mogelijkheden van en opereren als een IVG.
Indien een IVG voor bepaalde taakvelden in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29 niet is gecertificeerd, behoren deze activiteiten plaats te vinden onder toezicht van een NL-CBIT volgens het schema gebruiksfase RBI en de bijbehorende omschrijving, Afbeelding 13.
Voorwaarde voor de gebruiker voor gebruik van een IVG is dat deze beschikt over een geldig, door een CKI afgegeven certificaat.
Periodieke herbeoordelingen op basis RBI
De volgende voorwaarden gelden voor periodieke herbeoordelingen op basis van RBI door de IVG:
- De gebruiker beschikt over een geldig, door een CKI afgegeven RBI-certificaat.
- De gebruiker laat het RBI-model en de implementatie van de RBI in de organisatie van de gebruiker door een hiervoor geaccrediteerde CKI toetsen aan EEMUA 159 en PGS 29.
- De CKI geeft na de initiële audit een RBI-certificaat af als aan alle vereisten is voldaan. Zie voor deze vereisten Bijlage F.4 schema en accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
- De gebruiker behoort aan te tonen dat wordt voldaan aan de minimumeisen zoals vastgelegd in de RBI-certificeringschecklist (vereisten RBI-handboek of procedure gebruiker) in het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
Ook behoort te worden voldaan aan de volgende eisen:
- De gebruiker behoort (in een RBI-handboek of -procedure) het volgende vast te leggen:
- hoe te handelen bij wijzigingen in omstandigheden die invloed kunnen hebben op RBI-termijnen;
- op welke wijze de correcte uitvoering (onafhankelijkheid en objectiviteit) van de RBI-reviews is geborgd;
- registraties met betrekking tot beheer en borging van inspectie- en meetresultaten en van de input/output van het RBI-model (vastgestelde ISI- en OSI-termijnen);
- wanneer een RBI-review noodzakelijk is;
- wijze van bepaling afkeurlimieten;
- wijze van bewaking ISI- en OSI-termijnen en inspectieplanning;
- functies van herbeoordelingsplannen met ISI- en OSI-activiteiten en van risicoanalyses;
- de rol van de IVG en de NL-CBIT;
- voor RBI-reviews ter bepaling van optimale RBI-termijnen zijn meerdere volledig uitgevoerde EEMUA 159-metingen noodzakelijk. Zolang hieraan niet wordt voldaan, behoort tabel 20 (Inspection frequencies) van EEMUA 159 editie 4, te worden gehanteerd als maximum voor de bepaling van ISI- en OSI-herkeurtermijnen;
- RBI-reviewteams van de gebruiker opereren onder leiding en eindverantwoordelijkheid van de technisch manager (minimaal HBO-niveau, minimaal vijf jaar ervaring op het desbetreffende vakgebied), die rechtstreeks rapporteert aan de directie, De technisch manager is een medewerker uit de organisatie van de gebruiker. Het RBI-reviewteam behoort te zijn samengesteld uit voldoende inhoudelijk deskundige vertegenwoordigers van operations/productieafdeling, onderhoudsdienst en engineering/technische binnendienst van de gebruiker. Tevens behoort een hiervoor gekwalificeerde IVG-inspecteur vast onderdeel uit te maken van het RBI-reviewteam;
- indien noodzakelijk behoort een NDO-deskundige gecertificeerd op niveau 2 of 3, een deskundige op het gebied van materialen en corrosie dan wel een deskundige met civieltechnische kennis aan het team te worden toegevoegd. Deze deskundigen hoeven geen deel uit te maken van de organisatie van de gebruiker;
- er worden kwaliteitsregistraties gehanteerd waarmee aantoonbaar wordt gedocumenteerd dat voortdurend over voldoende en op peil gehouden deskundigheid wordt beschikt op het gebied van de in deze opsomming vermelde taken;
- de minimumeisen uit 17.6.3 van EEMUA 159, rev. 4;
- alle overige eisen in dit schema.
- De IVG verstrekt aan de NL-CBIT jaarlijks een jaarplanning van periodieke herbeoordelingen en houdt de NL-CBIT op de hoogte van wijzigingen.
- De gebruiker stelt per tank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op met daarin gespecificeerd alle ISI (In service-inspectie), OSI (Out of service-inspectie) en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- IVG-inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen, enz.;
- driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO), zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- functionele tests, controles, kalibraties, enz. door gebruiker van instrumentele beveiligingen.
- Tevens vermeldt het herbeoordelingsplan herkeurtermijnen alsmede insteldruk van D/V-toestellen, controle-intervallen van instrumentele- en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen, enz.
- Termijnen voor ISI en OSI worden separaat bepaald met RBI-reviews.
- De gebruiker kan ook tussentijds additionele ISI- en OSI-inspecties en -metingen, enz. uitvoeren volgens het herbeoordelingsplan en de resultaten gebruiken voor een RBI-review om zo volgens het RBI-handboek nieuwe ISI- en/of OSI-RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de IVG, die op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- De gebruiker kan ook ISI, OSI, metingen, enz. uitvoeren volgens een gedeelte van het herbeoordelingsplan, bijvoorbeeld van een of meerdere specifieke tankcomponenten, wanneer een eerder bepaalde ISI- en/of OSI-RBI-termijn in sterke mate (in ongunstige zin) is bepaald door toenmalige resultaten van inspecties en metingen hiervan. De resultaten kunnen worden gebruikt voor een RBI-review om zo volgens het RBI-handboek nieuwe ISI- en/of OSI-RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de IVG, die op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- Bij (wijzigingen in) omstandigheden die invloed kunnen hebben op reeds vastgestelde RBI-termijnen, is het opnieuw uitvoeren van een RBI-review verplicht. Dit behoort onder toezicht van de IVG plaats te vinden, die de NL-CBIT hiervan op de hoogte brengt en op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- Per opslagtank behoort (ten minste) jaarlijks een RBI-review te worden uitgevoerd waarin wordt beoordeeld in hoeverre (gebruiks)omstandigheden zijn gewijzigd ten opzichte van de vorige RBI-review en waarin wordt vastgesteld in hoeverre een nieuwe berekening van ISO- en/of OSI-termijnen noodzakelijk is. Dit behoort plaats te vinden onder toezicht van de IVG. Bij gewijzigde herkeurtermijnen geeft de NL-CBIT een nieuwe VvH af.
- De ISI is een uitwendige inspectie met de tank in bedrijf en niet inwendig betreedbaar voor inspectie. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en, indien van toepassing, zettingsmetingen, enz. worden uitgevoerd.
- De OSI is een in- en uitwendige inspectie met de tank uit bedrijf, inwendig betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO, zoals floorscans. Bij een OSI-inspectie worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker behoren volgens EEMUA 159 door de gebruiker zelf te worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan behoort te worden voorgelegd aan de NL-CBIT. Deze beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en accordeert het indien het hieraan voldoet, zo nodig na aanpassing door de gebruiker.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag, indien de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat en indien bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld, in afwijking van EEMUA 159 worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen.
- Het is toegelaten ‘corrosion rates’ van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van EEMUA 159-metingen op basis waarvan herkeurtermijnen met RBI-reviews worden bepaald, wanneer deze tanks aantoonbaar voldoende identiek zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde ‘corrosion rates’ behoren betrouwbaar en consistent te zijn bepaald over de gehele pool en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes ten opzichte van het poolgemiddelde behoren hierbij te worden beschouwd en voldoende onderbouwd.
- Na het door/in opdracht van de gebruiker uitvoeren van de inspecties, NDO-metingen en overige metingen volgens het herbeoordelingsplan worden de resultaten hiervan door het RBI-team van de gebruiker onderworpen aan de RBI-review volgens het RBI-handboek van de gebruiker. De IVG neemt deel aan de RBI-reviews. De IVG stelt op basis van het resultaat van de RBI-review een inspectierapport op met de voorgestelde ISI- en OSI-RBI-termijnen. Indien door omstandigheden het herbeoordelingsplan niet kan worden gevolgd, behoort dit te allen tijde met de NL-CBIT te worden besproken. Afwijkingen van het inspectieplan worden alleen doorgevoerd na goedkeuring door de NL-CBIT.
- De IVG voert de periodieke herbeoordeling als volgt uit:
- controle van het controleboek met aantekenblad van de tank (historisch overzicht), tankhistorie en voorgaande rapportages;
- controle herbeoordelingsplan;
- de IVG stelt zich bij de gebruiker op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit;
- controle van RBI-review van de gebruiker;
- controle van NDO-rapporten en overige rapporten;
- controle van de geldigheid van de testrapporten van de D/V-toestellen;
- controle of de driemaandelijkse eigen inspecties van de gebruiker alsmede het periodiek door de gebruiker zelf testen van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd.
- De IVG beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of de voorgestelde nieuwe ISI- en OSI-termijnen correct zijn vastgesteld en haalbaar zijn.
- Op basis van de bevindingen en conclusies wordt door de IVG een ondertekend inspectierapport opgesteld.
- De NL-CBIT houdt als volgt toezicht op de IVG met betrekking op periodieke herbeoordelingen op basis van RBI:
- de NL-CBIT beoordeelt alle herbeoordelingsplannen op conformiteit met EEMUA 159 en PGS 29;
- de NL-CBIT voert jaarlijks op minimaal 10 % van de ISI en OSI periodieke herbeoordelingen en RBI-reviews uitgevoerd door de gebruiker en de IVG een steekproef uit;
- de NL-CBIT beoordeelt elk door de IVG afgegeven en ondertekend inspectierapport;
- indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende VvH afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen;
- de NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen onder toezicht van de IVG behoren als volgt plaats te vinden: Indien sprake is van grote reconstructie (grote reparatie), behoort het schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving te worden gevolgd. Voor de definitie van ‘grote reconstructie’, zie eveneens schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving, Afbeelding 16.
In het geval van wijzigingen aan de opslagtank wordt hieronder verstaan constructieve wijzigingen en wordt in plaats van een reparatieplan een wijzigingsplan opgesteld, vergelijkbaar met het reparatieplan, waarbij op vergelijkbare wijze dezelfde hierin beschreven stappen behoren te worden gevolgd.
Reparaties en wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank behoren altijd vooraf te worden gemeld bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan de noodzaak hiertoe en diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling uit de RBI-review volgt dat de volgende ISI- en/of OSI-RBI-termijn ten gevolge van bijvoorbeeld gevorderde corrosie of zetting, enz. niet kan worden gehaald, kan de gebruiker voor een van de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om een optimale RBI-termijn te halen:
- Hiertoe behoort de gebruiker een reparatieplan op te (laten) stellen en aan te bieden aan de IVG, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan behoort te voldoen aan EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De IVG beoordeelt het reparatieplan en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan opgenomen. (Voordat goedkeuring wordt verleend, is het mogelijk dat het reparatieplan op aangeven van de IVG moet worden bijgesteld,)
- Nadat reparatie door de IVG akkoord is bevonden, wordt een ondertekend inspectierapport afgegeven.
- Reparaties niet uitvoeren, tank gaat in bedrijf met verkorte RBI-termijn:
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt het resultaat van de RBI-review met RBI-termijnen voor ISI en OSI gebaseerd op de beschikbare gegevens aan de IVG.
- Indien akkoord, wordt door de IVG een ondertekend inspectierapport afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
De NL-CBIT houdt als volgt toezicht op de IVG met betrekking tot reparaties en wijzigingen:
- De NL-CBIT beoordeelt alle reparatie- en/of wijzigingsplannen op conformiteit met EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De NL-CBIT voert jaarlijks op minimaal 10 % van de reparaties en wijzigingen uitgevoerd door de IVG een steekproef uit.
- De NL-CBIT beoordeelt elk door de IVG afgegeven ondertekend inspectierapport.
- Indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende VvH afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van scenario B) handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT stelt, indien akkoord, de verkorte herkeurtermijn vast en geeft een VvH af.
- Indien noodzakelijk, bijvoorbeeld bij verkorte periodieke herkeurtermijnen, kan de NL-CBIT nu in de VvH een periodieke herkeurdatum in plaats van een herkeurjaar vermelden.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd, geeft de NL-CBIT geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van reparaties en wijzigingen niet uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen handelt de NL-CBIT als volgt:
- De NL-CBIT handelt als eerder vermeld, maar geeft nu geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De NL-CBIT kan, indien noodzakelijk, een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dat geval een VvH af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL-CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal een jaar.
De gebruiker behoort additionele inspecties en metingen, enz. uit te laten voeren en de resultaten gebruiken voor een RBI-review om zo de haalbaarheid van de jaargrensoverschrijding te bepalen. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van 25 jaar mag in dat geval met een jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de NL-CBIT een VvH afgeven met aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
In het geval dat de conditie en gebruiksomstandigheden van opslagtanks dit aantoonbaar toelaten, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de NL CBIT waarin wordt verzocht om toestemming tot toepassing van ander passend onderzoek als vervanging van inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van opslagtanks.
De totstandkoming en de alternatieve methodes in het kader van ander passend onderzoek behoren te voldoen aan alle vereisten voor ander passend onderzoek in Praktijkregels voor drukapparatuur 2.3 (PRD 2.3, bijlage 11).
F.9Inspectie- en onderhoudsprogramma KVG+TBI
Afbeelding 14 – Schema gebruiksfase opslagtanks KVG+TBI
Omschrijving schema gebruiksfase opslagtanks KVG+TBI
De omschrijving in deze paragraaf behoort te worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks KVG+TBI, zie Afbeelding 14. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema is van toepassing als door de gebruiker wordt gebruikgemaakt van vaste inspectietermijnen voor de inspecties van opslagtanks (TBI) door een gebruiker die beschikt over een KVG geaccrediteerd volgens NEN-EN-ISO/IEC 17020, keuringsinstelling type B en WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur en aanvullende accreditatie voor opslagtanks volgens PGS 29.
Het schema en het bijbehorende stappenplan zijn van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen, enz. van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Daar waar in dit schema sprake is van een NL-CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor dit taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf, wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een KVG, wordt bedoeld een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectieafdeling die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA), WDA&T-DA:2012, versie 01 en volgens NEN EN ISO/IEC 17020, keuringsinstelling type B voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase, en die aanvullend is gecertificeerd voor dit/deze zelfde taakveld(en) in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29, en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT en de KVG behoren te allen tijde onafhankelijk en objectief te zijn bij de uitvoering van het onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
De gebruiker behoort de keuze voor TBI of RBI voor zijn opslagtanks te bepalen en deze vervolgens consequent toe te passen. Het is mogelijk hierin per tank als integraal geheel dan wel per tankonderdeel een keuze te maken, en deze te gaan hanteren voor bepaling van herkeurtermijnen.
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Afbeelding 16).
De vaste herkeurtermijnen van ISI en OSI behoren te worden vastgesteld volgens EEMUA 159.
De maximaal toegelaten ISI-herkeurtermijn bedraagt tien jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn bedraagt twintig jaar.
De KVG mag uitsluitend de gebruiksfaseactiviteiten ontplooien volgens de taakvelden waarvoor deze is geaccrediteerd volgens WDA&T-DA:2012, versie 01 en aanvullend PGS 29.
Indien de KVG voor bepaalde taakvelden niet volgens WDA&T-DA:2012, versie 01 en aanvullend PGS 29 is geaccrediteerd, behoren deze activiteiten plaats te vinden onder toezicht van een NL-CBIT volgens het schema gebruiksfase TBI en de bijbehorende omschrijving.
De Raad voor Accreditatie houdt toezicht op de KVG volgens WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur en aanvullend PGS 29 voor opslagtanks.
Periodieke herbeoordelingen op basis van TBI
Periodieke herbeoordelingen op basis van TBI door de KVG behoren als volgt plaats te vinden:
- De gebruiker verstrekt aan de KVG jaarlijks een jaarplanning van periodieke herbeoordelingen en houdt de KVG op de hoogte van wijzigingen.
- De gebruiker stelt per tank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op met daarin gespecificeerd alle ISI (In service-inspectie), OSI (Out of service-inspectie) en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- KVG-inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen, enz.;
- driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO), zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- functionele tests, controles, kalibraties, enz. door de gebruiker van instrumentele beveiligingen.
- Het herbeoordelingsplan vermeldt tevens de vaste TBI-termijnen voor ISI en OSI, herkeurtermijnen en insteldruk van D/V-toestellen, controle-intervallen van instrumentele en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen, enz.
- De ISI is een uitwendige inspectie met de tank in bedrijf en niet inwendig betreedbaar voor inspectie. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en indien van toepassing zettingsmetingen, enz. worden uitgevoerd.
- De OSI is een in- en uitwendige inspectie met de tank uit bedrijf, inwendig betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO, zoals floorscans. Bij een OSI worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker behoren volgens EEMUA 159 door de gebruiker zelf te worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan behoort te worden voorgelegd aan de KVG. Deze beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en PGS 29 en accordeert deze indien het hieraan voldoet, zo nodig na aanpassing door de gebruiker.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag, indien de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat en indien bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld, in afwijking van EEMUA 159 worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen.
- Het is toegelaten ‘corrosion rates’ van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van EEMUA 159-metingen op basis waarvan herkeurtermijnen met RBI-reviews worden bepaald, wanneer deze tanks aantoonbaar voldoende identiek zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde ‘corrosion rates’ behoren betrouwbaar en consistent te zijn bepaald over de gehele pool en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes ten opzichte van het poolgemiddelde behoren hierbij te worden beschouwd en voldoende onderbouwd.
- Na het door/in opdracht van de gebruiker uitvoeren van de inspecties, NDO- en overige metingen volgens het herbeoordelingsplan worden de resultaten hiervan samen met een restlevensduur- en herkeurtermijnberekening voorgelegd aan de KVG (indien door omstandigheden het herbeoordelingsplan niet kan worden gevolgd, behoort dit te allen tijde met de KVG te worden besproken. Afwijking van het inspectieplan is alleen toegelaten na goedkeuring door de KVG). De restlevensduur- en herkeurtermijnberekening behoort risico-gebaseerd te zijn waarin volgens EEMUA 159 een K-factor (‘confidence factor’) wordt bepaald en toegepast. Wanneer K = 0,5 wordt aangenomen en gebruikt, hoeft K niet verder te worden bepaald.
- De KVG voert de ISI- en OSI-periodieke herbeoordeling als volgt uit:
- controle controleboek tank met aantekenblad (historisch overzicht), tankhistorie en voorgaande rapportages;
- controle herbeoordelingsplan;
- de KVG stelt zich bij de gebruiker op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit;
- controle restlevensduur- en herkeurtermijnberekening van de tank;
- controle NDO-rapporten en overige rapporten;
- controle geldigheid testrapporten D/V-toestellen;
- controle of de driemaandelijkse eigen inspecties van de gebruiker alsmede het periodiek door de gebruiker zelf testen van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd:
- de KVG beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of een vaste TBI-termijn haalbaar is;
- indien akkoord, wordt door de KVG een ondertekend inspectierapport afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
- indien akkoord, wordt door de KVG een ondertekende VvH afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen;
- de KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen onder toezicht van de KVG behoren als volgt plaats te vinden: Indien sprake is van grote reconstructie (grote reparatie), behoort het schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving te worden gevolgd, Afbeelding 16. Voor de definitie van ‘grote reconstructie’, zie eveneens schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving.
In het geval van wijzigingen aan de opslagtank wordt hieronder verstaan constructieve wijzigingen en wordt in plaats van een reparatieplan een wijzigingsplan opgesteld, vergelijkbaar met het reparatieplan, waarbij op vergelijkbare wijze dezelfde hierin beschreven stappen behoren te worden gevolgd.
Wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank behoren altijd vooraf te worden gemeld bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan de noodzaak hiertoe en diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling de volgende vaste TBI-termijn niet haalbaar blijkt, bijvoorbeeld als gevolg van gevorderde corrosie of zetting, enz., kan de gebruiker voor een van de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om de vaste TBI-termijn alsnog te kunnen halen:
- Hiertoe behoort de gebruiker een reparatieplan op te (laten) stellen en aanbieden aan de KVG, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan behoort te voldoen aan de EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De KVG beoordeelt het reparatieplan en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan opgenomen. (Voordat goedkeuring wordt verleend, is het mogelijk dat het reparatieplan op aangeven van de KVG moet worden bijgesteld.)
- Nadat reparatie door de KVG akkoord is bevonden, wordt een ondertekend inspectierapport afgegeven.
- Indien akkoord, wordt door de KVG een ondertekende VvH afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Reparaties niet uitvoeren, tank gaat in bedrijf met verkorte TBI-termijn:
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt aan de KVG een restlevensduurberekening volgens EEMUA 159 gebaseerd op de NDO- en/of meetresultaten, de corrosiesnelheden, enz., waarin de voorgestelde verkorte herkeurtermijn wordt aangetoond.
- Indien akkoord, wordt door de KVG een ondertekend inspectierapport afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
In het geval van scenario B) handelt de KVG als volgt:
- De KVG stelt, indien akkoord, de verkorte herkeurtermijn vast en geeft een VvH af.
- Indien noodzakelijk, bijvoorbeeld bij korte verkorte periodieke herkeurtermijnen, kan de KVG nu in de VvH een periodieke herkeurdatum in plaats van een herkeurjaar vermelden.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd, geeft de KVG geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van reparaties en wijzigingen niet uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen handelt de KVG als volgt:
- De KVG handelt als eerder vermeld, maar geeft nu geen VvH af maar een Keuringsrapport.
- De KVG kan, indien noodzakelijk, een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dat geval een VvH af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de KVG waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal een jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van twintig jaar mag in dat geval met een jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de KVG wanneer akkoord een VvH afgeven met aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
In het geval dat de conditie en gebruiksomstandigheden van opslagtanks dit aantoonbaar toelaten, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de KVG waarin wordt verzocht om toestemming tot toepassing van passend onderzoek als vervanging van inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van de opslagtanks.
De totstandkoming en de alternatieve methodes in het kader van passend onderzoek behoren te voldoen aan alle vereisten voor ander passend onderzoek in Praktijkregels voor drukapparatuur 2.3 (PRD 2.3, bijlage 11).
F.10Inspectie- en onderhoudsprogramma KVG+RBI
Afbeelding 15 – Schema gebruiksfase opslagtanks KVG+RBI
Omschrijving schema gebruiksfase opslagtanks KVG+RBI
De omschrijving in deze paragraaf behoort te worden gebruikt bij het schema gebruiksfase opslagtanks KVG+RBI, zie Afbeelding 15. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema is van toepassing indien door de gebruiker wordt gebruikgemaakt van risico-gebaseerde inspectietermijnen voor de inspecties van opslagtanks (RBI) door een gebruiker die beschikt over een KVG geaccrediteerd volgens NEN-EN-ISO/IEC 17020, keuringsinstelling type B en WDA&T-DA:2012, versie 01 voor drukapparatuur en aanvullende accreditatie voor opslagtanks volgens PGS 29.
Het schema en het bijbehorende stappenplan zijn van toepassing op de gebruiksfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen, enz. van opslagtanks.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op het gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Daar waar in dit schema en deze bijbehorende omschrijving sprake is van een NL CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI keuringsinstantie die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) voor drukapparatuur is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de gebruiksfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor dit zelfde taakveld in de gebruiksfase van opslagtanks (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een CKI, wordt bedoeld een (onafhankelijke) keuringsinstantie die voor certificerende activiteiten (systeembeoordelingen) volgens PGS 29 en dit schema is geaccrediteerd (voor vereisten, zie F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf, wordt bedoeld niet-destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie F.4 accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie Bijlage F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
Daar waar in dit schema sprake is van een KVG, wordt bedoeld een (van de gebruiker onafhankelijke) eigen inspectiedienst die volgens het Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA), WDA&T-DA:2012, versie 01 en volgens NEN-EN-ISO/IEC 17020, keuringsinstelling type B voor drukapparatuur is gecertificeerd voor een of meer taakvelden van de gebruiksfase, en die aanvullend is gecertificeerd voor dit/deze zelfde taakveld(en) in de gebruiksfase van opslagtanks volgens PGS 29, en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie F.4 accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT en de KVG behoren te allen tijde onafhankelijk en objectief te zijn bij de uitvoering van onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
De gebruiker kiest voor TBI of RBI voor de integrale tank of tankonderdeel en past deze keuze consequent toe. De keuze voor TBI of RBI is uitgangspunt voor de bepaling van de herkeurtermijnen.
EEMUA 159 definieert Probabilistic Preventive Maintenance (PPM) bestaande uit RBI en RCM.
De relevante aspecten hiervan in het kader van dit schema worden hier verder gespecificeerd. Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank reeds beschikt over een nieuwbouwcertificaat of een intredekeurcertificaat (zie schema nieuwbouw, Afbeelding 16). De maximaal toegelaten ISI-herkeurtermijn bedraagt tien jaar. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn bedraagt 25 jaar.
De KVG mag (met uitzondering van RBI) uitsluitend de gebruiksfaseactiviteiten voor opslagtanks volgens PGS 29 ontplooien volgens de taakvelden waarvoor deze zowel geaccrediteerd is volgens WDA&T-DA:2012 als PGS 29.
Indien de KVG voor bepaalde taakvelden niet zowel geaccrediteerd is volgens WDA&T-DA:2012 als PGS 29, behoren deze activiteiten plaats te vinden onder toezicht van een NL-CBIT volgens het schema gebruiksfase RBI en de bijbehorende omschrijving.
De Raad voor Accreditatie houdt toezicht op de KVG volgens WDA&T-DA:2012 voor drukapparatuur en aanvullend volgens PGS 29 voor opslagtanks voor zover de KVG hiervoor is geaccrediteerd.
Periodieke herbeoordelingen op basis RBI
Periodieke herbeoordelingen op basis van RBI onder toezicht van de KVG behoren als volgt plaats te vinden: Voorwaarde voor de gebruiker voor toepassing van RBI volgens PGS 29 is dat deze beschikt over een geldig, door een CKI afgegeven RBI-certificaat.
De gebruiker laat het RBI-model en de implementatie van RBI in de organisatie van de gebruiker door een hiervoor geaccrediteerde CKI toetsen aan EEMUA 159 en PGS 29.
De CKI geeft na de initiële audit, wanneer aantoonbaar voldaan kan worden aan alle vereisten, een RBI-certificaat af. Voor vereisten, zie F.4 schema en accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29.
De gebruiker behoort te kunnen aantonen dat wordt voldaan aan de minimumeisen zoals vastgelegd in de RBI-certificeringschecklist (vereisten RBI-handboek of procedure gebruiker) in het accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29, Bijlage F.4.
Tevens behoort te worden voldaan aan de volgende eisen:
- De gebruiker legt de volgende informatie vast (in een RBI-handboek of procedure)/houdt zich aan de volgende punten:
- hoe te handelen bij wijzigingen in omstandigheden die invloed kunnen hebben op RBI-termijnen;
- op welke wijze de correcte uitvoering (onafhankelijkheid en objectiviteit) van de RBI-reviews is geborgd;
- registraties met betrekking tot beheer en borging van inspectie- en meetresultaten en van de input/output van het RBI-model (vastgestelde ISI- en OSI-termijnen);
- wanneer een RBI-review noodzakelijk is;
- wijze van bepaling afkeurlimieten;
- wijze van bewaking ISI- en OSI-termijnen en inspectieplanning;
- functies van herbeoordelingsplannen met ISI- en OSI-activiteiten en van risicoanalyses;
- rol van de KVG en de NL-CBIT;
- voor RBI-reviews ter bepaling van optimale RBI-termijnen zijn meerdere volledig uitgevoerde EEMUA 159-metingen noodzakelijk. Zolang hieraan niet wordt voldaan, behoort tabel 20 (Inspection frequencies) van EEMUA 159, 5th ed., te worden gehanteerd als maximum voor de bepaling van ISI- en OSI-herkeurtermijnen;
- RBI-reviewteams van de gebruiker behoren te opereren onder leiding en eindverantwoordelijkheid van de technisch manager (minimaal HBO-niveau, minimaal vijf jaar ervaring op het desbetreffende vakgebied), die rechtstreeks rapporteert aan de directie en die een eigen medewerker is van de gebruiker. Het RBI-reviewteam behoort te zijn samengesteld uit voldoende inhoudelijk deskundige vertegenwoordigers van operations/productie, onderhoudsdienst en engineering/technische binnendienst van de gebruiker. Tevens behoort een hiervoor gekwalificeerde KVG-inspecteur vast onderdeel uit te maken van het RBI-reviewteam;
- indien noodzakelijk behoort een NDO-deskundige gecertificeerd op niveau 2 of 3, een deskundige op het gebied van materialen en corrosie dan wel een deskundige met civieltechnische kennis aan het team te worden toegevoegd. Deze deskundigen hoeven geen vast deel uit te maken van de organisatie van de gebruiker;
- er worden kwaliteitsregistraties gehanteerd waarmee aantoonbaar wordt gedocumenteerd dat voortdurend over voldoende en op peil gehouden deskundigheid wordt beschikt op het gebied van de in deze opsomming beschreven taken;
- de minimumeisen uit 17.6.3 van EEMUA 159 rev. 4;
- alle overige eisen in dit schema.
- De gebruiker verstrekt aan de KVG jaarlijks een jaarplanning van periodieke herbeoordelingen en houdt de KVG op de hoogte van wijzigingen.
- De gebruiker stelt per tank aan de hand van EEMUA 159 en PGS 29 een herbeoordelingsplan op met daarin gespecificeerd alle ISI (In service-inspectie), OSI (Out of service-inspectie) en overige uit te voeren inspecties en controles waaronder:
- KVG-inspecties (ISI/OSI) van tank, fundatie, beveiligingen, enz.;
- driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker;
- niet-destructief onderzoek (NDO), zoals floorscans en wanddiktemetingen;
- herkeuring en -certificering van D/V-toestellen;
- zettingsmetingen;
- controles van aarding;
- functionele tests en controles door de gebruiker van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- functionele tests, controles en kalibraties, enz. door gebruiker van instrumentele beveiligingen.
- Tevens vermeldt het herbeoordelingsplan herkeurtermijnen alsmede insteldruk van D/V-toestellen, controle-intervallen van instrumentele en overvulbeveiligingen, controles van aarding en zettingsmetingen, enz.
- De termijnen voor ISI en OSI worden separaat bepaald met RBI-reviews.
- De gebruiker kan ook tussentijds additionele ISI, OSI, metingen, enz. uitvoeren volgens het herbeoordelingsplan en de resultaten gebruiken voor een RBI- review om zo volgens het RBI-handboek nieuwe ISI- en/of OSI-RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de KVG, die op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- De gebruiker kan ook ISI- en OSI-metingen, enz. uitvoeren volgens een gedeelte van het herbeoordelingsplan, bijvoorbeeld van een of meerdere specifieke tankcomponenten, wanneer een eerder bepaalde ISI- en/of OSI-RBI-termijn in sterke mate (in ongunstige zin) is bepaald door toenmalige resultaten van inspecties en metingen hiervan. De resultaten kunnen worden gebruikt voor een RBI-review om zo volgens het RBI-handboek nieuwe ISI- en/of OSI-RBI-termijnen te bepalen onder toezicht van de KVG, die op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- Bij (wijzigingen in) omstandigheden die invloed kunnen hebben op reeds vastgestelde RBI-termijnen, is het opnieuw uitvoeren van een RBI-review verplicht. Dit behoort onder toezicht van de KVG plaats te vinden, die de NL CBIT hiervan op de hoogte brengt en op basis hiervan een inspectierapport afgeeft.
- Per opslagtank behoort (ten minste) jaarlijks een RBI-review te worden uitgevoerd waarin wordt beoordeeld in hoeverre (gebruiks)omstandigheden zijn gewijzigd ten opzichte van de vorige RBI-review en waarin wordt vastgesteld in hoeverre een nieuwe berekening van ISI- en/of OSI-termijnen noodzakelijk is. Dit behoort onder toezicht van de KVG plaats te vinden, die bij gewijzigde herkeurtermijnen op basis hiervan een nieuwe VvH afgeeft.
- De ISI is een uitwendige inspectie met de tank in bedrijf en niet inwendig betreedbaar voor inspectie. Wel kunnen uitwendig wanddiktemetingen en indien van toepassing zettingsmetingen, enz. worden uitgevoerd.
- De OSI is een in- en uitwendige inspectie met de tank uit bedrijf, inwendig betreedbaar en inspecteerbaar voor visuele inspectie en NDO, zoals floorscans. Bij een OSI worden tevens de bij ISI vermelde activiteiten uitgevoerd.
- De driemaandelijkse eigen inspecties door de gebruiker behoren volgens EEMUA 159 door de gebruiker zelf te worden uitgevoerd en vastgelegd.
- Het herbeoordelingsplan behoort te worden voorgelegd aan de KVG. Deze beoordeelt of het herbeoordelingsplan in overeenstemming is met EEMUA 159 en dit schema en accordeert deze indien het hieraan voldoet, zo nodig na aanpassing door de gebruiker.
- Bij opslagtanks vervaardigd uit materialen zoals austenitisch en austenitisch/ferritisch roestvaststaal mag, indien de combinatie van gebruiksomstandigheden (opgeslagen product, omgeving) en constructiemateriaal van de tank dit qua degradatie- en corrosiegedrag toelaat en indien bij de visuele inspectie of wanddiktemetingen geen bevindingen zijn vastgesteld, in afwijking van EEMUA 159 worden volstaan met representatieve spotmetingen op bereikbare plaatsen om de wanddiktes te bepalen.
- Het is toegelaten ‘corrosion rates’ van andere tanks (poolgemiddelde) te gebruiken als onderdeel van EEMUA 159-metingen op basis waarvan herkeurtermijnen met RBI-reviews worden bepaald, wanneer deze tanks aantoonbaar voldoende identiek zijn qua uitvoering en gebruiksomstandigheden. Poolgemiddelde ‘corrosion rates’ behoren betrouwbaar en consistent te zijn bepaald over de gehele pool en op basis van voldoende lange meet- en ervaringsperiodes. De oorzaken van afwijkende waardes ten opzichte van het poolgemiddelde behoren hierbij te worden beschouwd en voldoende onderbouwd.
- Na het door/in opdracht van de gebruiker uitvoeren van de inspecties, NDO- en overige metingen volgens het herbeoordelingsplan worden de resultaten hiervan door het RBI-team van de gebruiker onderworpen aan de RBI-review volgens het RBI-handboek van de gebruiker. De KVG neemt deel aan de RBI-reviews. De KVG stelt op basis van het resultaat van de RBI-review een inspectierapport op met de voorgestelde ISI- en OSI-RBI-termijnen. Indien door omstandigheden het herbeoordelingsplan niet kan worden gevolgd, behoort dit te allen tijde met de KVG te worden besproken. Afwijking van het inspectieplan is alleen toegelaten na goedkeuring door de KVG.
- De KVG voert de periodieke herbeoordeling als volgt uit:
- controle controleboek tank met aantekenblad (historisch overzicht), tankhistorie en voorgaande rapportages;
- controle herbeoordelingsplan;
- de KVG stelt zich bij de gebruiker op de hoogte van eventuele aandachtspunten en bijzonderheden en voert een inspectie uit;
- controle RBI-review van de gebruiker;
- controle NDO-rapporten en overige rapporten;
- controle geldigheid testrapporten D/V-toestellen;
- controle of de driemaandelijkse eigen inspecties van de gebruiker alsmede het periodiek door de gebruiker zelf testen van de onafhankelijke overvulbeveiliging (op de juiste wijze) zijn uitgevoerd en vastgelegd.
- De KVG beoordeelt of aan het herbeoordelingsplan en de acceptatiecriteria is voldaan en of de voorgestelde nieuwe ISI- en OSI-termijnen correct zijn vastgesteld en haalbaar zijn.
- Op basis van de bevindingen en conclusies wordt door de KVG een ondertekend inspectierapport opgesteld.
- De NL-CBIT houdt als volgt toezicht op de KVG met betrekking tot periodieke herbeoordelingen op basis van RBI:
- De NL-CBIT voert jaarlijks op maximaal 10 % van de periodieke herbeoordelingen en RBI-reviews uitgevoerd door de KVG een steekproef uit.
- De NL-CBIT beoordeelt alle (100 %) door de KVG afgegeven ondertekende inspectierapporten.
- Indien akkoord, wordt door de NL-CBIT een ondertekende VvH afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld. De gebruiker heeft hierdoor de mogelijkheid zelf het moment van de periodieke herkeuring in het desbetreffende keuringsjaar te bepalen.
- De NL-CBIT noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de desbetreffende opslagtank.
Reparaties en wijzigingen
Reparaties en wijzigingen onder toezicht van de KVG behoren als volgt plaats te vinden:
Indien sprake is van grote reconstructie (grote reparatie) behoort het schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving te worden gevolgd, Afbeelding 16. Voor de definitie van ‘grote reconstructie’, zie eveneens schema nieuwbouw PGS 29 met de bijbehorende omschrijving.
In het geval van wijzigingen aan de opslagtank wordt hieronder verstaan constructieve wijzigingen en wordt in plaats van een reparatieplan een wijzigingsplan opgesteld, vergelijkbaar met het reparatieplan, waarbij op vergelijkbare wijze dezelfde hierin beschreven stappen behoren te worden gevolgd.
Wijzigingen van het oorspronkelijk ontwerp van de opslagtank behoren altijd vooraf te worden gemeld bij de NL-CBIT. Mogelijk is voor de beoogde wijziging een ontwerpbeoordeling door de NL-CBIT noodzakelijk. In overleg met de NL-CBIT kan de noodzaak hiertoe en diens betrokkenheid bij de uitvoering van de wijziging worden bepaald.
Indien bij een periodieke herbeoordeling uit de RBI-review volgt dat de volgende ISI- en/of OSI-RBI-termijn ten gevolge van bijvoorbeeld gevorderde corrosie of zetting, enz. niet optimaal is, kan de gebruiker voor een van de volgende opties kiezen:
- Reparaties uitvoeren om een optimale RBI-termijn te halen:
- Hiertoe behoort de gebruiker een reparatieplan op te (laten) stellen en aan te bieden aan de KVG, in veel gevallen in de vorm van een test- en inspectieplan (TIP).
- Het reparatieplan behoort te voldoen aan EEMUA 159, PGS 29 en de oorspronkelijke nieuwbouwnorm.
- De KVG beoordeelt het reparatieplan en geeft goedkeuring voor het uitvoeren van de reparaties zoals in het reparatieplan opgenomen. (Voordat goedkeuring wordt verleend, is het mogelijk dat het reparatieplan op aangeven van de KVG moet worden bijgesteld.)
- Nadat reparatie door de KVG akkoord is bevonden, wordt een ondertekend inspectierapport afgegeven.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Reparaties niet uitvoeren, tank gaat in bedrijf met verkorte RBI-termijn:
- De noodzakelijke reparaties worden niet uitgevoerd.
- De gebruiker overlegt het resultaat van de RBI-review met ISI- en OSI-RBI-termijnen gebaseerd op de beschikbare gegevens aan de KVG.
- Indien akkoord, wordt door de KVG een ondertekend inspectierapport afgegeven waarin het jaartal van de eerstvolgende ISI of OSI wordt vermeld.
In het geval van scenario B) handelt de KVG als volgt:
- De KVG stelt, indien akkoord, de verkorte herkeurtermijn vast en geeft een VvH af.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
- Indien direct noodzakelijke reparaties niet worden uitgevoerd, geeft de KVG geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
In het geval van reparaties en wijzigingen niet uitgevoerd tijdens of in verband met periodieke herbeoordelingen handelt de KVG als volgt:
- De KVG handelt als eerder vermeld, maar geeft nu geen VvH af maar een keuringsrapport.
- De KVG kan, indien noodzakelijk, een verkorte herkeurtermijn vaststellen en geeft in dat geval een VvH af met gewijzigde herkeurtermijn.
- De KVG noteert de uitgevoerde inspectie op het aantekenblad in het controleboek van de tank.
Overschrijding van de jaargrens van periodieke herkeuring
In het geval dat de volgende periodieke herkeuring wegens zwaarwegende omstandigheden niet in het jaar van herkeuring kan worden uitgevoerd, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de KVG waarin wordt verzocht om toestemming tot een eenmalige overschrijding van de jaargrens met maximaal een jaar.
De gebruiker behoort additionele inspecties en metingen, enz. uit te laten voeren en de resultaten te gebruiken voor een RBI-review om zo de haalbaarheid van de jaargrensoverschrijding te bepalen. De maximaal toegelaten OSI-herkeurtermijn van 25 jaar mag in dat geval met een jaar worden overschreden.
Na beoordeling van de tankhistorie en onderbouwing van de gebruiker alsmede inspectie van de tank kan de NL-CBIT wanneer akkoord een VvH afgeven met de aangepaste periodieke herkeurdatum.
Ander passend onderzoek
In het geval dat de conditie en gebruiksomstandigheden van opslagtanks dit aantoonbaar toelaten, kan de gebruiker een onderbouwd verzoek richten aan de KVG waarin wordt verzocht om toestemming tot toepassing van ander passend onderzoek als vervanging van inwendige inspectie als onderdeel van de OSI van opslagtanks.
De totstandkoming en de alternatieve methodes in het kader van ander passend onderzoek behoren te voldoen aan alle vereisten voor ander passend onderzoek in Praktijkregels voor drukapparatuur 2.3 (PRD 2.3, bijlage 11)
F.11Inspectie- en onderhoudsprogramma bij nieuwbouw
Afbeelding 16 – Schema PGS 29 nieuwbouw
Omschrijving schema PGS 29 nieuwbouw
De omschrijving in deze paragraaf behoort te worden gebruikt bij het schema PGS 29 nieuwbouw, zie Afbeelding 16. De stappen in het schema worden toegelicht in de omschrijving. Het schema nieuwbouw is van toepassing op de nieuwbouwfase van opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en onafhankelijke overvulbeveiligingen van opslagtanks. Tevens is het schema nieuwbouw van toepassing in het geval van grote reconstructies.
Een aantal bewezen, goed functionerende principes op gebied van inspectie van drukapparatuur is in dit schema toegepast.
Op een aantal punten in het schema wordt nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid van fabrikanten en de gebruiker.
Het linkerdeel van het schema geeft de bestaande situatie weer bij drukapparatuur volgens WBDA en is uitsluitend indicatief bedoeld.
Het rechterdeel is hierop gebaseerd maar betreft de te nemen stappen voor opslagtanks, tankfundaties en -terpen, tankbeluchtingen alsmede instrumentele beveiligingen en overvulbeveiligingen van opslagtanks volgens PGS 29.
Daar waar in dit schema sprake is van een NL-CBIT, wordt bedoeld een (onafhankelijke) AKI die volgens het WBDA is geaccrediteerd voor het desbetreffende taakveld van de nieuwbouwfase, en die aanvullend is geaccrediteerd voor ditzelfde taakveld in de nieuwbouwfase van opslagtanks (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema), en inspecties uitgevoerd door inspecteurs die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
KVG’s kunnen zich laten accrediteren voor nieuwbouwactiviteiten van opslagtanks op basis van de vereisten van PGS 29 voor NL-CBIT’s. KVG’s die beschikken over deze accreditatie voor nieuwbouw volgens PGS 29, mogen de nieuwbouwactiviteiten voor opslagtanks van de gebruiker uitvoeren.
Daar waar in dit schema sprake is van NDO en/of een NDO-bedrijf, wordt bedoeld niet destructief onderzoek uitgevoerd door een NDO-bedrijf dat voor het desbetreffende onderzoek is geaccrediteerd (voor vereisten, zie accreditatie- en kwalificatieschema), en NDO uitgevoerd door NDO-onderzoekers die beschikken over het vereiste kwalificatieniveau (‘level’) voor dat onderzoek van persoonskwalificatie (voor vereisten, zie accreditatie-, certificatie- en kwalificatieschema opslagtanks PGS 29).
De NL-CBIT en indien van toepassing de KVG behoren te allen tijde onafhankelijk en objectief te zijn bij de uitvoering van het onderzoek en ten opzichte van de gebruiker.
Opslagtanks nieuwbouw
- De tankfabrikant maakt een tankontwerp en laat dit beoordelen door de NL-CBIT op basis van conformiteit met Eurocode 3 en de ontwerpnorm (veelal NEN EN 14015). De NL-CBIT behoort het resultaat van de ontwerpbeoordeling schriftelijk kenbaar te maken aan de tankfabrikant (bijvoorbeeld door een ontwerpbeoordelingsdocument).
- Indien het tankontwerp voldoet aan Eurocode 3 en de ontwerpnorm (veelal NEN EN 14015), accordeert de NL-CBIT het ontwerp van de tankfabrikant.
- Het bevoegd gezag kan met betrekking tot nieuwbouw van opslagtanks aanvullende eisen stellen, bijvoorbeeld beoordeling van de tankfundatie door een geotechnisch specialist.
- De gebruiker is verplicht de NL-CBIT tijdig op de hoogte te stellen van aanvullende eisen van het bevoegd gezag.
- De tankfabrikant laat tijdens de nieuwbouw van de tank door de NL-CBIT inspecties uitvoeren op basis van conformiteit met het door de NL-CBIT goedgekeurde ontwerp en het goedgekeurde test- en inspectieplan.
- Indien bij het ontwerp of tijdens de bouw wordt afgeweken van de vereisten uit Eurocode 3 en de ontwerpnorm (veelal NEN-EN 14015), behoort dit door de NL CBIT te worden beoordeeld. Alleen wanneer kan worden aangetoond dat een gelijkwaardig veiligheidsniveau wordt bereikt, kan de voorgestelde afwijking worden goedgekeurd.
- Wanneer de tank constructief gereed is, onderwerpt de tankfabrikant de tank aan een hydrotest volgens de ontwerpnorm. Indien deze hydrotest bijvoorbeeld wordt uitgevoerd op het terrein van de tankbouwer zelf, voorafgaand aan het transport naar de locatie van de gebruiker, is behalve bij bestaande, ongewijzigde tankterpen en -fundaties alsnog een tweede hydrotest noodzakelijk in verband met zetting.
- Wanneer de tank gereed is, geeft de tankfabrikant een verklaring van overeenstemming (VvO) af waarin de tankbouwer verklaart dat de tank voldoet aan Eurocode 3, de ontwerpnorm en het ontwerp.
- De NL-CBIT geeft een nieuwbouwcertificaat af als aan alle vereisten van het door de NL-CBIT goedgekeurde ontwerp is voldaan en de VvO van de tankbouwer is overhandigd.
Tankbeveiliging nieuwbouw
- Het systeemontwerp en de ontwerpgrondslagen van de tankbeveiligingen, onder andere omvattende tankbeluchting, instrumentele beveiligingen en de onafhankelijke overvulbeveiliging, wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de NL-CBIT, die deze beoordeelt op conformiteit met de ontwerpnormen, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
- De gebruiker is verplicht de NL-CBIT tijdig op de hoogte te stellen van aanvullende eisen van het bevoegd gezag.
- Belangrijk aspect van de beoordeling door de NL-CBIT is de systeembeoordeling, ook wel samenbouw & beveiligingsbeoordeling genoemd, die (onder andere gebruikmakend van de P&ID’s en PFD’s, pompcurves, systeemdrukken van dampretoursystemen en stikstof-‘blanketing’-systemen) de effecten van de periferie van de installaties aangesloten op de tank in kaart brengt en toetst op veiligheidsrisico’s.
- De NL-CBIT behoort de systeembeoordeling uit te voeren op basis van:
- P&ID’s en PFD’s;
- ontwerpgegevens van de opslagtank;
- tankbeluchtingsberekeningen op basis van API 2000/NEN-EN-ISO 28300;
- capaciteitsgegevens van de pompen die bepalend zijn voor de ‘in- & outflow’ van de desbetreffende tank;
- gegevens van stikstof-‘blanketing’-systemen;
- gegevens van aangesloten dampretoursystemen;
- datasheets en capaciteitscurves van D/V-toestellen en ERV’s;
- onderbouwing van conformiteit aan erkende normen en/of richtlijnen van 'frangible roofs' wanneer hiervan sprake is;
- testrapporten van D/V-toestellen en ERV’s met instelwaarde en aangebrachte gewichten;
- risicoanalyse waarop de uitvoering van de onafhankelijke overvulbeveiliging is gebaseerd;
- de opstelling of het schema waarmee het activatiepunt (hoogte) van de
- onafhankelijke overvulbeveiliging (en eventueel vooralarmen van de niveaumeting) zijn weergegeven versus de maximumvulhoogte van de tank, rekening houdend met de door de gebruiker gehanteerde veiligheidsmarge en dichtlooptijden van tankafsluiters, enz.;
- de beveiligingsfilosofie met betrekking tot het functioneren van de onafhankelijke overvulbeveiliging, de acties na activering, alarmeringen, doormelding naar de controlekamer, ‘interlocks’ en ‘fail safe’-voorzieningen;
- de procedure voor het opheffen van ‘interlocks’ in het ‘safeguarding’-systeem en wijzigingen van ‘settings’ van instrumentele beveiligingen;
- de procedure voor scheepsverladingen waarin is vastgelegd dat de maximaal toelaatbare inpompcapaciteit van de desbetreffende opslagtank niet kan worden overschreden;
- informatie over de niveaumeting;
- informatie over de voor de overvulbeveiliging gebruikte componenten, zoals het instrument, type en lengte van de opnemer (‘probe’), MOV/AOV-tankafsluiter(s) die zorg moet(en) dragen voor automatische afsluiting van de toevoer(en) en aansluitingen;
- testprotocol en testsheets van de onafhankelijke overvulbeveiliging;
- informatie over instrumentele beveiligingen, onder andere type en werkingsprincipe, kalibratierapporten en testsheets;
- van toepassing zijnde richtlijn/normering: PGS 29 en, voor zover van toepassing (‘guidance’), PRD 2.1, PRD 2.2 en CABF.
- Tijdens en/of na de installatie van de tankbeveiligingen worden door de NL-CBIT inspecties uitgevoerd op conformiteit met ontwerpnormen, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
- Wanneer de tankbeveiligingen gereed zijn, geeft de verantwoordelijke fabrikant een verklaring van overeenstemming (VvO) af waarin wordt verklaard dat de tankbeveiligingen voldoen aan het ontwerp en de ontwerpgrondslagen, ontwerpnormen, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen. De VvO kan ook door de gebruiker worden afgegeven wanneer deze zelf als verantwoordelijke fabrikant optreedt.
- Wanneer aan alle vereisten van het goedgekeurde ontwerp en de ontwerpgrondslagen, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen is voldaan en de VvO van de verantwoordelijke fabrikant is overhandigd, geeft de NL-CBIT een NL-CBIT-tussenrapport tankbeveiliging af.
- Wanneer de tank later daadwerkelijk in gebruik gaat worden genomen, kan op basis van dit NL-CBIT-tussenrapport tankbeveiliging de KvI worden uitgevoerd waarbij de systemen live worden onderworpen aan een functietest (zie onder Keuring voor Ingebruikneming).
Tankterp/fundatie nieuwbouw
- Het civiele ontwerp en de ontwerpgrondslagen van de tankterp/fundatie wordt gemaakt door de ontwerper van de tankterp/fundatie in overeenstemming met Eurocode 7, (NEN-EN 9997-1), de ontwerpnorm, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen, op basis van voldoende toereikende gegevens van de ondergrond zoals (veelal) verkregen met sondering en bodemonderzoek.
- De gebruiker is verplicht de ontwerper tijdig op de hoogte te stellen van aanvullende eisen van het bevoegd gezag.
- De bouw van de tankterp/fundatie wordt uitgevoerd door de bouwer van de tankterp/fundatie in overeenstemming met het gemaakte ontwerp op basis van Eurocode 7, (NEN-EN 9997-1), de ontwerpnormen, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
- De gebruiker is verplicht de bouwer tijdig op de hoogte te stellen van aanvullende eisen van het bevoegd gezag.
- Wanneer de tankterp/fundering gereed is, geeft de verantwoordelijke bouwer van de tankterp/fundering een VvO af waarin wordt verklaard dat de tankterp/fundering voldoet aan het civiele ontwerp en de ontwerpgrondslagen, Eurocode 7, (NEN-EN 9997-1), de ontwerpnorm, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
- Indien de ontwerper van de tankterp/fundering niet de bouwer ervan is, geeft de verantwoordelijke ontwerper van de tankterp/fundatie een eigen VvO af over het ontwerp aan de bouwer van de tankterp/fundering waarin wordt verklaard dat de deze voldoet aan het civiele ontwerp en de ontwerpgrondslagen, Eurocode 7, (NEN-EN 9997-1), de ontwerpnorm, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
- De gebruiker geeft een eigen VvO af over het ontwerp en constructie van de tankterp/fundering waarin wordt verklaard dat de deze voldoet aan het civiele ontwerp en de ontwerpgrondslagen, Eurocode 7, (NEN-EN 9997-1), de ontwerpnorm, PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen.
Intredekeuring
Bij de toepassing van dit schema is het uitgangspunt dat de desbetreffende opslagtank uiteindelijk beschikt over een nieuwbouwcertificaat.
Van reeds bestaande, veelal oudere opslagtanks die hierover niet beschikken, behoort door de gebruiker aan de NL-CBIT te worden aangetoond dat de desbetreffende opslagtank ten tijde van de nieuwbouw voldeed aan de uitgangspunten en aan de ontwerpeisen uit de nieuwbouwnorm die ten tijde van de nieuwbouw gebruikelijk respectievelijk van toepassing waren. Tevens behoort te worden aangetoond dat eventuele tijdens de gebruiksfase uitgevoerde reparaties en wijzigingen zijn uitgevoerd volgens en voldoen aan de ontwerpnorm van de opslagtank ten tijde dat deze werden uitgevoerd.
Indien het ontwerp- en constructiejaartal van een opslagtank niet kan worden achterhaald, behoren de vereisten in het kader van intredekeuring door de gebruiker aan de NL-CBIT te worden aangetoond door gebruik te maken van de meest recente editie van NEN-EN 14015 dan wel (indien API 12C of API 650 de nieuwbouwnorm is geweest) API 650.
De gebruiker behoort aan de NL-CBIT tevens aan te tonen dat de conditie van de tank zodanig is dat niet reeds de afkeurcriteria volgens EEMUA 159 zijn overschreden.
Ten behoeve van de intredekeur behoort de NL-CBIT een in- en uitwendige inspectie van de opslagtank uit te voeren en te kunnen beschikken over recente, volgens EEMUA 159 uitgevoerde meetresultaten volgens het ISI- en OSI-meetprogramma.
Indien de materiaaleigenschappen van de ten tijde van de nieuwbouw toegepaste materialen niet bekend zijn of onvoldoende kunnen worden aangetoond, behoren de conservatieve waardes te worden gebruikt in de sterkteberekeningen van materialen. De laagste waardes van deze materiaaleigenschappen van constructiematerialen die ten tijde van de nieuwbouw werden toegepast voor de constructie van opslagtanks, behoren dan te worden gehanteerd.
In de sterkteberekeningen behoren de (las)reductiefactoren E volgens 1.3 van EEMUA 159, 4th edition (2014) te worden toegepast.
Bij opslagtanks ouder dan twintig jaar mag in overleg met en ter beoordeling van de NL-CBIT geheel of gedeeltelijk worden afgezien van volumetrisch lasonderzoek indien kan worden onderbouwd dat er zich op dit vlak tijdens de levensduur geen problemen hebben geopenbaard.
Indien hiervoor na beschouwing van de van belang zijnde degradatiemechanismen tijdens de gebruiksfase van de opslagtank aanleiding bestaat, kan de NL-CBIT voorschrijven dat NDO wordt uitgevoerd waarmee deze degradatiemechanismen kunnen worden opgespoord en qua omvang en ernst beoordeeld.
Opslagtanks zijn in de loop van de tijd in vele varianten en uitvoeringsvormen ontworpen en gebouwd. Voor opslagtanks die niet of slechts ten dele zijn ontworpen en gebouwd volgens een nieuwbouwnorm die gold ten tijde van de nieuwbouw, bijvoorbeeld volgens een toentertijd vastgestelde bedrijfseigen ontwerp- en bouwspecificatie, mogen in overleg met en ter beoordeling van de NL-CBIT alternatieve criteria worden vastgesteld en gehanteerd.
Wanneer de NL-CBIT van oordeel is dat door de gebruiker voldoende is aangetoond dat aan de vereisten is voldaan, geeft zij een Intredekeurcertificaat af dat dezelfde status heeft als het nieuwbouwcertificaat.
Over het algemeen zal een gebruiker een opslagtank ten behoeve van intredekeuring aan een NL-CBIT aanbieden ten tijde van en gelijktijdig met de eerstvolgende regulier geplande OSI van de desbetreffende opslagtank, zodat een volledige in- en uitwendige visuele inspectie van de tank kan worden uitgevoerd en er een volledig ISI- en OSI-meetprogramma kan worden uitgevoerd volgens EEMUA 159 en het herbeoordelingsplan.
Keuring voor Ingebruikneming (KvI)
- De aanvraag voor de KvI bij de NL-CBIT behoort te worden gedaan door de gebruiker die in de gebruiksfase verantwoordelijk is voor de installatie.
- De gebruiker is verplicht de NL-CBIT tijdig op de hoogte te stellen van aanvullende eisen van het bevoegd gezag.
- Over het tanksysteem, zijnde het functionele geheel van tank, tankfundatie, beluchting en beveiligingen, behoort de gebruiker een VvO (Verklaring van Overeenstemming) met PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen af te geven.
- Nadat het tanksysteem, bestaande uit de tank, tankterp/fundatie, beluchting en beveiligingen, is voltooid en functioneel opgeleverd, wordt door de NL-CBIT een KvI uitgevoerd waarbij deze de tankinstallatie als functioneel systeem (tank, naamplaat, tankterp/fundatie, beluchting, beveiligingen, aansluitingen, aarding enz.) inspecteert en functioneel test (instrumentele beveiligingen, niveaumeting en onafhankelijke overvulbeveiliging).
- Voorafgaand hieraan (zie eerder onder Tankbeveiliging nieuwbouw) is door de NL-CBIT geverifieerd of het systeemontwerp en de vereiste documentatie van onder andere de installatiecomponenten (het tanknieuwbouwcertificaat en NL CBIT-tussenrapport tankbeveiliging alsmede de VvO van de ontwerper respectievelijk fabrikant van de tankterp/fundatie) beschikbaar en correct zijn.
- Wanneer aan PGS 29 en eventuele door het bevoegd gezag gestelde aanvullende eisen is voldaan en de VvO van de gebruiker aan haar is overhandigd, geeft de NL-CBIT een VvI af over het tanksysteem.
- Wanneer de nieuwbouwfase is afgerond, verstrekt de NL-CBIT het nieuwbouwcertificaat of intredekeurcertificaat, de VvI en een aantekenblad. Op het aantekenblad worden door de NL-CBIT verrichte inspecties tijdens de gebruiksfase genoteerd.
Grote reconstructie
- Grote reconstructies (wijzigingen en/of reparaties) in de gebruiksfase behoren te worden beschouwd als nieuwbouwactiviteit en behoren door de NL-CBIT te worden beoordeeld en geïnspecteerd. De omvang van de reconstructie bepaalt of het behoort te worden beschouwd als een nieuwbouwactiviteit zoals beschreven in de desbetreffende schema's van PGS 29.
- Bij grote reconstructies in de gebruiksfase behoort aan de vereisten van de oorspronkelijke ontwerpcode te worden voldaan en behoren de van toepassing zijnde stappen uit schema nieuwbouw en deze bijbehorende omschrijving te worden gevolgd. In het geval van vervanging van bestaande componenten mag het oorspronkelijk ontwerp worden gevolgd. In het geval van nieuw ontworpen componenten behoort de laatste revisie van de oorspronkelijke ontwerpnorm te worden gebruikt. NEN-EN 14015 heeft BS 2654 vervangen en mag bij opslagtanks oorspronkelijk ontworpen en gebouwd volgens BS 2654 in dat geval worden gehanteerd. In het geval dat de oorspronkelijke ontwerpnorm niet bekend is, behoort met de NL-CBIT overeenstemming te worden bereikt over de in dat geval te hanteren ontwerpnorm. Deze eenmaal gekozen ontwerpnorm behoort voor de desbetreffende tank ook bij latere grote reconstructies, wijzigingen en/of reparaties consequent te worden gehanteerd.
- Bij grote reconstructies in de gebruiksfase behoort, daar waar van toepassing, tevens worden voldaan aan de vereisten van EEMUA 159.
- Voorafgaand aan grote reconstructies behoren de NL-CBIT en de gebruiker akkoord te gaan met het test- en inspectieplan.
- Onder grote reconstructie wordt verstaan wijzigingen en/of reparaties die voldoen aan een of meerdere van de volgende criteria:
- het aanbrengen van een tankwanddoorvoering groter dan DN 300 en beneden het maximale ontwerpvloeistofniveau indien de ontwerpnorm niet voorziet in passende regels hiervoor;
- het aanbrengen van bodemdoorvoeringen in de annulering of het aanbrengen van bodemdoorvoeren in de tankbodem binnen een afstand van 300 mm vanaf de ‘annular’- respectievelijk tentwand indien de ontwerpnorm niet voorziet in passende regels hiervoor;
- renovatie en/of modificatie van de terp of tankfundatie;
- het verplaatsen van een opslagtank met het doel deze op een andere plaats of op een andere wijze in gebruik te nemen;
- het modificeren van de draagconstructie van vaste tankdaken;
- het modificeren van de constructie van het IFR/EFR-drijvend dak;
- het aanbrengen of vergroten van tankverwarming, zoals insteek-‘heaters’ of tankspiralen;
- het aanbrengen van mechanische tankmixers.
Bijlage GProces van Performance-Based Fire Protection in het kort
Deze bijlage is informatief.
(Behorend bij Paragraaf 7.7 Incidentbeheersing- en bestrijding) Het Performance Based-proces bestaat uit twaalf stappen die volledig doorlopen behoren te worden om te komen tot het vereiste niveau van brandveiligheid. Voor het doorlopen van het proces behoort een team te worden samengesteld met personen die op basis van hun deskundigheid en ervaring kennis kunnen inbrengen in de verschillende stappen van het proces. Het proces is weergegeven in Afbeelding 17. In de praktijk is het mogelijk om voor stap 6 gebruik te maken van informatie van testen die door fabrikanten en leveranciers zijn uitgevoerd, mits deze onder gecontroleerde omstandigheden zijn uitgevoerd.
Het is aan te bevelen dat de teamleider hetzij ervaring heeft met hetzij een training heeft gevolgd voor het opzetten en uitvoeren van een PFB-proces en het schrijven van het in stap 11 genoemde ‘PFB design report’.
Afbeelding 17 – Stroomschema om te komen tot maatwerk brandbeveiliging
Bijlage HOvervulbeveiliging
Deze bijlage is normatief.
H.1Onderbouwing voor de PGS 29-maatregelen M48 en M49 vanuit de overheidspartijen
Versie maatregelen overvulbeveiliging M49 en M50, zoals ondersteund door de overheidspartijen:
Maatregel 48, Overvulbeveiliging
Tanks moeten zijn uitgevoerd met:
- een hoogniveau-alarmering die ter plaatse en/of in de controlekamer alarm geeft voordat het hoogst toelaatbare vloeistofniveau in de tank wordt bereikt, zodat maatregelen kunnen worden genomen om de pompcapaciteit te verminderen of het verpompen te stoppen. Hiermee kan worden voorkomen dat de tank kan overvullen. De alarmering is zodanig ingesteld dat er voldoende tijd is bij onmiddellijk en adequaat reageren om de pompcapaciteit te verminderen of het vullen van de tank te stoppen zodat het hoogst toelaatbare vloeistofniveau niet wordt bereikt;
- een fysiek onafhankelijke instrumentele overvulbeveiliging die bij het bereiken van het hoogst toelaatbare vloeistofniveau in de tank de toevoer naar de tank laat stoppen. Hiermee wordt voorkomen dat de tank kan overvullen.
[vs 3.3.12, PGS 29:2016, 1.1]
Maatregel 49, Overvulbeveiliging, afwijking van maatregel M48 (Overvulbeveiliging)
Afwijking van maatregel M49 in bestaande situaties is toegelaten in de volgende uitzonderingsituaties:
- Uitzondering 1: Wanneer alleen opslag van klasse 3-onverwarmd of klasse 4-verwarmd plaatsvindt, kan in afwijking van M49 een fysiek onafhankelijke instrumentele hoog-hoog-alarmering worden toepast in combinatie met operatoringrijpen om het vulproces tijdig te stoppen.
- Uitzondering 2: Wanneer voor klasse 2 en klasse 3-verwarmd met een fysiek onafhankelijke instrumentele temperatuurbeheersing is geborgd dat de stoffen te allen tijde minimaal 5 °C (voor enkelvoudige stoffen) of 15 °C (voor mengsels) onder hun vlampunt worden opgeslagen, kan in afwijking van M49 een fysiek onafhankelijke instrumentele hoog-hoog-alarmering worden toepast in combinatie met operatoringrijpen om het vulproces tijdig te stoppen
[vs 3.3.13, PGS 29:2016, 1.1]
Toelichting 1:
Klasse 3-verwarmde stoffen zijn:
- enkelvoudige stoffen van klasse 3 die minimaal 5 °C onder het vlampunt (bepaald met ASTM D3941-14) worden opgeslagen;
- mengsels van stoffen van klasse 3 die minimaal 15 °C onder het vlampunt (bepaald met ASTM D3941-14) worden opgeslagen.
Toelichting 2:
Er behoort een methodiek te worden gehanteerd die de samenhang tussen de risico’s, vastgesteld met behulp van veiligheidsstudies, en (de betrouwbaarheid van de) instrumentatie en bijbehorende maatregelen aantoont en documenteert. De betrouwbaarheid van de instrumentatie en bijbehorende maatregelen behoort in relatie te staan tot het gezondheids- en veiligheidsrisico. Tussenkomst van een operator is niet toegelaten als onderdeel van de fysiek onafhankelijke instrumentele overvulbeveiliging. De methodiek behoort alleen te worden toegepast met het doel om de benodigde betrouwbaarheid van de maatregelen (waaronder de fysiek onafhankelijke instrumentele overvulbeveiliging) af te stemmen op het risico.
Voorbeelden van methodieken:
- SIL-systematiek waarin, afhankelijk van de gewenste risicoreductie, eisen worden gesteld aan de keuze en onderhoudsfrequentie/type van de benodigde regelingen en beveiligingen;
- methodieken genoemd in NEN-EN-IEC 61511-reeks en de NEN EN IEC 61508-reeks;
- ‘safety layers’-systematiek, bijvoorbeeld LOPA;
- bedrijfsbeleid waarmee het risico wordt gekoppeld aan de maatregel. Bijvoorbeeld bij een scenario met risicowaardering X worden minimaal twee onafhankelijke LOD’s ingezet om het risico te beheersen.
Toelichting 3:
Onder ‘fysiek onafhankelijk’ wordt verstaan: los van niveaumeting en met een apart stuursignaal. Onder ‘overvulbeveiliging’ wordt verstaan: elk systeem dat de toevoer tot de tank automatisch doet stoppen zonder tussenkomst van een operator.
Toepassingsgebied: externe veiligheid, milieu, gezondheid en veiligheid werknemers.
Beschouwde effecten: Dampwolkexplosies (ook kleiner dan Buncefield), plasbranden, blootstelling aan acuut toxische stoffen met onomkeerbare gezondheidsschade (inclusief overlijden) en andere gezondheidseffecten.
De maatregel bestaat uit preventieve maatregelen (linkerkant vlinderdas) en is gericht op het voorkomen van ‘loss of containment’ (LOC) als gevolg van overvullen en de potentiële effecten tot aan de inzet van repressieve beheersmaatregelen (bestrijding, opruimen en dergelijke). Voor de gezondheid en veiligheid van personen tijdens bestrijding, opruimen en dergelijke gelden andere (wettelijke) bepalingen en maatregelen.
Beschouwing van de kansen
Overvullen is een realistisch scenario van het ongewenst vrijkomen van de stof, dat bij tankopslag (wereldwijd gezien) meer dan eens is opgetreden. Dit met in een aantal gevallen ernstige tot zeer ernstige consequenties voor werknemers en omgeving.
Conclusie: De kans op overvullen is reëel en betrokkenen binnen de sector kennen één of meerdere voorbeelden. Er moeten maatregelen worden getroffen bovenop de normale procesbeheersing.
De betrouwbaarheid van een instrumentele maatregel is in de regel hoger dan van menselijk ingrijpen als ‘line of defense’ (arbeidshygiënische strategie, algemene consensus deskundigen, literatuur, wetenschap).
Conclusie: Het toepassen van een OOB leidt dan ook tot een inschatting van de kans op overvullen van een ordegrootte lager dan bij het toepassen van een alarmering in combinatie met operatoringrijpen.
Beschouwing van de effecten
Overvulling van een opslagtank volgens PGS 29 kan leiden tot een aantal effecten:
- er ontstaat een explosieve dampwolk die kan leiden tot een dampwolkexplosie;
- er ontstaat een plasbrand (ontsteking via damp);
- er ontstaat blootstelling aan een toxische damp of een damp of vloeistof met andere voor de gezondheid gevaarlijke eigenschappen die kan leiden tot overlijden of onomkeerbare gezondheidsschade.
Deze effecten zijn zeer beperkt te verwachten voor klasse 4 en klasse 3 onverwarmd. Aangenomen mag worden dat er nauwelijks dampvorming en/of vorming van een explosieve atmosfeer optreedt en in samenhang hiermee zeer beperkt blootstellingseffecten, plasbranden of dampwolkexplosies kunnen optreden. Dit rechtvaardigt de inzet van maatregelen met een (relatief) lagere betrouwbaarheid dan de OOB uit M49.
Conclusie: Als het effect optreedt, is de omvang ervan kleiner en de kans dat het optreedt na overvullen is eveneens kleiner dan bij de andere stofklassen, dus wordt een (relatief) grotere kans geaccepteerd dat er toch een LOC is als gevolg van overvullen.
Voor klasse 2 en klasse 3 verwarmd is gezocht naar een eenvoudige parameter om situaties af te bakenen waarbij met eenzelfde zekerheid mag worden aangenomen dat er nauwelijks dampvorming en/of vorming van een explosieve atmosfeer optreedt en daarmee zeer beperkt blootstellingeffecten, plasbranden of dampwolkexplosies kunnen optreden.
Daarbij is uitgekomen op het vlampunt van de desbetreffende stof. Met een zekere veiligheidsmarge moet worden geborgd dat mengsels meer dan 15 °C onder hun vlampunt worden opgeslagen, en enkelvoudige stoffen 5 °C onder hun vlampunt. Hierdoor is de vorming van een explosieve damp, ontsteking van een plas (plasbrand) of blootstelling aan toxische damp bij een LOC dermate klein dat een (relatief) grotere kans wordt geaccepteerd dat er een LOC optreedt als gevolg van overvullen.
Opmerking:
De kansen zijn in deze gevallen niet nihil en maatregelen bovenop de normale procesbeheersing blijven noodzakelijk. Er kan nog steeds dampvorming optreden als gevolg van ‘splashing’ bij overvullen, er kunnen fouten worden gemaakt met de samenstelling of het vlampunt, de temperatuurbeheersing kan falen, enz.
Concreet accepteren we vanuit risicobenadering en ‘good engineering practice’ dat in genoemde uitzonderingsituaties operatoringrijpen onderdeel uitmaakt van de LOD in afwijking van maatregelen M49 en M50.
De achtergrond van 5 °C en 15 °C en vlampunt in relatie tot dampvorming en ontsteking (plasbrand en/of explosie) is als volgt:
Volgens NPR 7910-1:2010/C1:2012
Worden vloeistoffen in druppeltjes verdeeld of kunnen vloeistoffen in druppeltjes worden verdeeld, dan moet ook bij temperaturen onder het vlampunt rekening worden gehouden met het ontstaan van een explosieve atmosfeer. Voorbeeld: ‘splashing’ bij overvullen.
Arbo informatieblad 34: Veilig werken in een explosieve atmosfeer
Wanneer de omgevingstemperatuur en de verwerkingstemperatuur ver genoeg onder het vlampunt van de vloeistof blijven, zal er geen explosief mengsel worden gevormd. In de regel is bij pure oplosmiddelen een temperatuurverschil van 5 °C en bij mengsels van oplosmiddelen een temperatuurverschil van 15 °C voldoende. Deze vuistregel geldt echter niet als de vloeistof heftig in beweging wordt gebracht en er nevel- of aerosolvorming optreedt. Voorbeeld: ‘splashing’.
De erkende maatregelen zijn uitgewerkt in deze werkwijze. Deze onderbouwing benoemt globaal de relevante effecten waarmee ook de doelvoorschrift(en) nader kunnen worden ingevuld. Het doelvoorschrift kan daarmee langs de volgende lijn nader worden ingevuld: preventieve maatregelen treffen om overvullen en daarmee optreden van genoemde effecten te voorkomen. De betrouwbaarheid en effectiviteit van de maatregelen behoren te zijn afgestemd op de gezondheid en veiligheidsrisico’s (aan te tonen door middel van een veiligheidsstudie).
Bij het verkennen van eenvoudige parameters om uitzonderingen op M48 en M49 mee te onderbouwen en af te bakenen vanuit de risicobenadering is ook gekeken naar andere omstandigheden en stofeigenschappen, waaronder dampdruk, vuldebiet en omtrek van de tank. Vooralsnog was daarbij onvoldoende onderbouwing beschikbaar om daarmee verdere uitzonderingsituaties of alternatieve maatregelen te kunnen accepteren. Daarbij speelt naast het ontbreken van technisch/inhoudelijke onderbouwing ook de hiervoor genoemde praktische toepasbaarheid in de toezichtpraktijk.
H.2Onderbouwing voor de PGS 29-maatregelen M48 en M49 vanuit de industrie
Dit betreft de onderbouwing van M49 en M50 vanuit de industrie. Het overvullen van opslagtanks is een erkend risico verbonden aan tankopslag. Naar aanleiding van incidenten die hebben plaatsgevonden binnen de industrie, waaronder een grote brand eind 2005 op de Buncefield-olieterminal in Engeland, is veel discussie ontstaan over het juiste en noodzakelijke maatregelenniveau ter voorkoming van het overvullen van opslagtanks.
In haar brief van 15 februari 2016 betreffende de implementatie van PGS 29 in de periode 2016-2022 schrijft de staatssecretaris van het ministerie van Infrastructuur en Milieu dat het van belang is dat voor de PGS Nieuwe Stijl een risicobenadering als uitgangspunt zal worden gehanteerd. In deze notitie heeft de Nederlandse industrie de risico’s met betrekking tot het overvullen van tanks geëvalueerd. De Nederlandse industrie concludeert dat aanvullende maatregelen tegen het overvullen in PGS 29 gerechtvaardigd zijn wanneer:
- een toxische en/of brandbare dampwolk mogelijk is buiten de tankput, en/of
- de tank staat opgesteld nabij een waterwin- en/of natuurgebied.
Met betrekking tot deze scenario’s bestaat er consensus tussen overheidsdiensten en de industrie over de te nemen maatregelen: In alle gevallen een Hoogniveau-alarmering met operatorinterventie (HA) én een fysiek Onafhankelijke Overvulbeveiliging (OOB) die bestaat uit een fysiek Onafhankelijke Hoogniveau-alarmering (OOA) in combinatie met een ‘trip’-functie. Dit maatregelenpakket is vanwege het brede toepassingsgebied strenger dan de vereiste maatregelen in elk ander Europees land en identiek aan het hoogste beschermingsniveau in de UK, waar deze eisen alleen gelden voor een geringer aantal producten.
Op basis van de Handreiking generieke risicobenadering en de beschikbare casuïstiek (frequentie van optreden, effect bij optreden) vallen alle overige scenario’s in kanscategorie 1 en daarmee buiten het toepassingsbereik van PGS 29. Onafhankelijk van het toepassingsbereik van PGS 29 (alleen maatregelen ter voorkoming van midden- en hoogrisicoscenario’s) acht de industrie de volgende maatregelen BBT op basis van haar risicoanalyse, de BREF Emissions from Storage en een vergelijking van de wet- en regelgeving in omringende landen, zie Tabel 9.
Tabel 9 – Maatregelen BBT
Type tank | Maatregelen |
Voor alle tanks | Een Hoogniveau-alarmering met operatorinterventie (HA) |
| Voor tanks waarbij in de tankputten een toxische dampwolk kan optreden | Een Hoogniveau-alarmering met operatorinterventie (HA) en: Een fysiek Onafhankelijke Overvulbeveiliging (OOB) die bestaat uit een fysiek Onafhankelijke Hoogniveau-alarmering (OOA) in combinatie met een ‘trip’-functie |
Voor tanks waarbij uitsluitend in de tankputten een brandbare dampwolk kan optreden | een Hoogniveau-alarmering met operatorinterventie (HA) en: ATEX-zonering én beperking van toegang tot tankputten voor niet-operationeel personeel via een werkvergunningstelsel |
Noot: Alarmeringen naar analogie van bijlage 5 van API 2350:2012 | |
Over het benodigde maatregelenpakket voor deze niet-PGS 29-scenario’s bestaat tussen overheid en industrie geen consensus.
Met dit maatregelenpakket heeft de industrie de generieke risicobenadering uitgewerkt in relatie tot vs 87 uit PGS 29:2008, een uitwerking waarover in de Bijlage (Deel II, onder C) van de brief van de staatssecretaris wordt gesproken. Met dit maatregelenpakket benadrukt de industrie nogmaals het belang van het voorkomen van een Buncefield-scenario, waarbij een dampwolkexplosie is opgetreden buiten een tankput als gevolg van het overvullen van een tank. Daarnaast is specifiek gekeken naar risico’s van scenario’s kleiner dan Buncefield. De kans op overvullen wordt met dit maatregelenpakket zoveel als redelijkerwijs mogelijk voorkomen en de veiligheids- en milieurisico’s van overvullen worden ermee beheerst.
H.3Voorbeeldconfiguraties voorkomen van overvullen
Afbeelding 18 t/m Afbeelding 31 geven een, niet limitatief, overzicht van voorbeelden van in de praktijk voorkomende configuraties voor het voorkomen van overvullen en of deze acceptabel zijn als (minimale) configuratie in het kader van PGS 29.
Afbeelding 18 – Minimale (minst betrouwbare) configuratie van HA+OOB, voldoet aan eisen van fysiek onafhankelijke niveaumeting en apart stuursignaal
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Afbeelding 19 – Fout voor alle producten
De configuratie in Afbeelding 19 is fout omdat er geen onafhankelijke niveaumeting aanwezig is en volledig afhankelijk is van menselijk handelen.
Afbeelding 20 – Fout voor alle producten
De configuratie in Afbeelding 20 is fout omdat er geen onafhankelijke niveaumeting aanwezig is.
Afbeelding 21 – Fout voor alle producten. Field Operator sluit handmatig op locatie de tankafsluiter of bediening vanuit controlekamer
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
De configuratie in Afbeelding 21 is fout omdat er geen onafhankelijke niveaumeting aanwezig is.
Afbeelding 22 – Fout voor alle producten. Bediening vanuit controlekamer
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
De configuratie in Afbeelding 22 is fout omdat er geen onafhankelijke niveaumeting aanwezig is.
Afbeelding 23 – Regeling (LT) van het tankvolume met operatoringrijpen vanuit controlekamer. Alarmering (LS) van overvullen met operatoringreep. Aparte besturing, maar niet onafhankelijk van de mens, dus geen OOB maar OOA
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Afbeelding 24 – Regeling (LT) van het tankvolume met operatoringrijpen vanuit controlekamer. Alarmering (LS) van overvullen met operatoringreep. Aparte besturing, maar niet onafhankelijk van de mens, dus geen OOB maar OOA
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Afbeelding 25 – Regeling (LT) van het tankvolume met operatoringrijpen vanuit controlekamer. Alarmering (LS) van overvullen met operatoringreep. Aparte besturing, maar niet onafhankelijk van de mens, dus geen OOB maar OOA
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Afbeelding 26 – Als een bedrijf wil gebruikmaken van de HA/OOA-maatregelen tegen overvullen in plaats van de HA/OOB, moet de vloeistof ten minste 5 ˚C (enkelvoudige stof) of ten minste 15 ˚C (mengsel) onder het vlampunt worden opgeslagen
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Een bedrijf moet aantonen dat met een fysiek onafhankelijke instrumentele temperatuurbeheersing is geborgd dat de stoffen te allen tijde minimaal 5 ˚C respectievelijk 15 ˚C onder hun vlampunt worden opgeslagen.
Afbeelding 27 – ATG (Automatic Tank Gauging)-aflezing van niveau in CCR
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Met ATG wordt het tankniveau geregeld en wordt productaanvoer naar de tank tijdig gestopt. De Field Operator sluit handmatig de tankafsluiter bij HA-niveau-alarmering. Beveiliging tegen overvullen, ‘final element’ is een tweede afsluiter (MOV) of een pomp. (Let op: Niet alle pompen hebben een afsluitfunctie.) Overvullen wordt voorkomen ook als de mens niet ingrijpt. In deze minimumconfiguratie is het essentieel dat de betrouwbaarheid van de OOB wordt aangetoond (bijvoorbeeld door middel van SIL-classificatie, verificatie en testfrequentie).
Afbeelding 28 – Regeling van het tankvolume met operatoringreep vanuit controlekamer
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Beveiliging tegen overvullen: ‘final element’ is een afsluiter of een pomp, eventueel dezelfde afsluiter waarmee niveau wordt geregeld (LT). Ondanks gedeelde besturing is de afsluiter toch ‘onafhankelijk’!
Let op!
- Aandacht voor uitrusting van ‘equipment’. Zijn noodfuncties beschikbaar indien MOV op handmatig staat? Sluitfunctie moet zijn geborgd. (Kent het bedrijf zijn ‘equipment’?) Sommige MOV’s die op handmatig staan (handwiel), kunnen niet meer automatisch worden bediend door PLC/DCS.
- Enkelvoudig uitgevoerd besturingssysteem (PLC/DCS) is onder voorwaarden toegelaten, bijvoorbeeld bij de minst gevaarlijke producten.
In deze minimumconfiguratie van de besturing (bijvoorbeeld PLC) is het essentieel dat de betrouwbaarheid van de OOB wordt aangetoond (bijvoorbeeld door middel van SIL-classificatie, verificatie en testfrequentie).
Afbeelding 29 – Hoge en lage zuig onderdeel van de OOB-functie
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Beide afsluiters moeten sluiten om het overvullen te stoppen, dit halveert de betrouwbaarheid van de beveiliging!
Afbeelding 30 – Hoge en lage zuig zijn geen onderdeel van de OOB-functie. De lage zuig wordt incidenteel bediend door een operator
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
Abusievelijk achterlaten van de lage zuig in de open stand is een faalscenario. Dit verlaagt de betrouwbaarheid van het voorkomen van overvullen via de regeling van het niveau.
Afbeelding 31 – Hoe onafhankelijk is onafhankelijk? Moet ook de voeding van instrumentatie, besturing(en) en ingrijpende element(en) zijn gescheiden?
Legenda
ZWART = Regeling tankvolume
ROOD = Overvulbeveiliging
De vragen die een inspecteur beantwoord wil zien zijn: Wat zijn de consequenties bij stroomuitval? Kan de tank alsnog overvullen of zijn andere scenario’s te voorzien die niet zijn afgedekt Wat kan er gebeuren bij stroomuitval en vullen opslagtanks?
- Pompen vallen uit.
- Afsluiters naar ‘fail safe’ (dicht).
- Er wordt geheveld naar lage tanks of aangesloten tankauto’s.
Van belang is de relatie met VBS-element ii. De inspecteur zal toetsen of in de uitgevoerde veiligheidsstudie het risico van uitval van één enkele voeding is beschouwd waardoor beide LOD’s (HA én OOA of HA én OOB) op hetzelfde moment niet functioneel zijn (‘common cause failure’).
‘Double jeopardy’ (dat wil zeggen, twee verschillende oorzaken op hetzelfde moment: én uitval van één enkele voeding én overvulling van een tank) wordt doorgaans niet beschouwd in een HAZOP. Het is niet per se fout.
Wel moet uit de veiligheidsstudie blijken wat de gevolgen zijn van uitval van één enkele voeding. Alleen bij het voorziene scenario overvullen bij stroomuitval kan onafhankelijkheid worden geëist van voeding van de automatische niveaumeting én de OOA of OOB.
Bijlage IBeleidskader bestrijding plasbrand in tankputten PGS 29: Uitwerking voorzieningen- en maatregelenniveau
Deze bijlage is normatief
I.1Samenvatting
Een werkgroep samengesteld uit alle belanghebbenden heeft een beleidskader opgesteld waarmee op geharmoniseerde wijze invulling kan worden gegeven aan het vaststellen van het benodigde voorzieningenniveau in relatie tot de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht en de Wet veiligheidsregio’s.
Het voorliggende beleidskader is richtinggevend voor maatwerkpakketten per bedrijf en vormt een integraal onderdeel van PGS 29. Het is bedoeld voor tankopslaginstallaties die activiteiten benoemd in PGS 29 uitvoeren en gaat uitsluitend uit van plasbrandscenario’s in tankputten met tanks met een vast dak voor stoffen van klasse 1 en/of klasse 2, in overeenstemming met M103 (Hoeveelheid water – Maximaal brandend oppervlak) van PGS 29.
Een grote plasbrand kan leiden tot maatschappelijke verstoring. De duur en omvang van deze verstoring zijn van invloed op de maatschappelijke acceptatie en moeten derhalve bepalend zijn voor de eisen ten aanzien van het voorzieningenniveau.
Het beleidskader hanteert als pragmatisch criterium een tijd (ΔtT) waarbinnen de brandbeheers- en -bestrijdingsmaatregelen zullen leiden tot een duidelijk merkbare afname van de effecten van de plasbrand.
Wanneer een plasbrand in een tankput kan leiden tot een ernstige maatschappelijke verstoring, moet het voorzieningenniveau van brandbestrijding binnen 1 h leiden tot een duidelijk merkbare effectvermindering van de plasbrand. Het beleidskader geeft de criteria aan wanneer de gevolgen als ernstig kunnen worden beschouwd.
Wanneer de te verwachten gevolgen ten aanzien van maatschappelijke verstoring significant of beperkt zijn, dan zijn voorzieningen voor brandbestrijding vereist die binnen respectievelijk 4 h of 24 h leiden tot een duidelijk merkbare effectvermindering van de plasbrand.
Met behulp van dit beleidskader wordt het bedrijven mogelijk gemaakt om per tankput te bepalen welk voorzieningenpakket moet worden getroffen (maatwerk). Waar de voorzieningen nog niet beschikbaar zijn en/of waar mobiele voorzieningen de voorkeur krijgen, zal in het vergunningentraject een plan van aanpak (implementatieplan) moeten worden opgesteld ter beoordeling door het bevoegd gezag omgevingswet in samenwerking met de veiligheidsregio’s.
I.2Inleiding
In haar brief van 15 februari 2016 schetst staatssecretaris Dijksma van het ministerie van Infrastructuur en Milieu het noodzakelijk geachte maatregelenniveau voor bovengrondse opslag van brandbare vloeistoffen in cilindrische tanks, inclusief de actualisatie van de PGS 29 richtlijn zelf.
In deel 1 van de bijlage Werkwijze implementatie PGS 29 periode 2016-2022 van deze brief worden beleidsuitgangspunten voor de aanpak van tankputbrandscenario’s weergegeven. Het uitgangspunt is dat de overheidspartijen plasbranden in een tankput voor opslagtanks met brandgevaarlijke vloeistoffen als reële en geloofwaardige scenario’s beschouwen, en dat overheden en bedrijven hiermee rekening moeten houden in vergunningstrajecten en bij de planvorming voor incidentbestrijding.
In PGS 29:2008 zijn maatregelen opgenomen om de kans op een tankputbrandscenario te verkleinen en de gevolgen ervan te beperken. Ten opzichte van deze maatregelen, stelt de staatssecretaris in de brief dat met een beperkter voorzieningenpakket kan worden volstaan op grond van de navolgende omstandigheden (zie ook I.9: bijlage I-D):
- Effecten als gevolg van een tankputbrand op de omgeving blijven beperkt gezien de te verwachten brandscenario’s, de aard van de vloeistoffen en interventiewaarden van deze vloeistoffen en de verbrandingsproducten.
- De effecten als gevolg van een tankputbrand op de omgeving blijven naar verwachting beperkt gezien de beperkte kwetsbaarheid van de omgeving.
- De gevolgen van een tankputbrand ten aanzien van maatschappelijke ontwrichting (bijvoorbeeld sluiten vliegverkeer, openbare vaarwegen en rijkswegen) blijven beperkt.
- Er zijn door het bedrijf bestrijdingsmaatregelen getroffen met vergelijkbaar effect als de maatregelen uit PGS 29:2008 (samen met buurbedrijven of de overheidsbrandweer).
Hiermee wordt een risicobenadering op individueel installatie- dan wel bedrijfsniveau mogelijk. Van het bedrijfsleven wordt verwacht dat de noodzakelijke maatregelen uiterlijk 31 december 2021 door alle bedrijven gerealiseerd zullen zijn. Deze maatregelen zullen dan ook zijn geborgd in de omgevingsvergunningen, dan wel in de beschikkingen in artikel 31 van de Wet veiligheidsregio’s (Wvr) voor aanwijzing bedrijfsbrandweer.
Op grond hiervan en naar aanleiding van het actualisatieproces van PGS 29 hebben vertegenwoordigers van overheidsorganisaties en het bedrijfsleven gezamenlijk een beleidskader opgesteld waarmee duiding wordt gegeven aan de parameters van de brief. Dit kader geeft de potentiële maatschappelijke impact weer van diverse plasbrandscenario’s in tankputten op basis van het meest relevante en maatgevende scenario. Daarbij zijn de eigenschappen van de producten in de tanks, het potentiële effect bij het onvoorzien vrijkomen dan wel ontbranden van deze producten in tankputten, de mogelijke maatschappelijke verstoring en de tijdsfactor meegenomen. Met dit beleidskader wordt voorzien in de nadere uitwerking die door de staatssecretaris is aangekondigd. Dit beleidskader vormt een onderdeel van PGS 29:2016.
Met behulp van dit beleidskader wordt het bedrijven mogelijk gemaakt om per tankput te bepalen welk voorzieningenpakket moet worden getroffen (maatwerk). Waar de voorzieningen nog niet beschikbaar zijn en/of waar mobiele voorzieningen de voorkeur krijgen, zal een plan van aanpak (implementatieplan) moeten worden opgesteld ter beoordeling door het bevoegd gezag in samenwerking met de veiligheidsregio’s.
Veiligheidsregio’s zijn voornemens ditzelfde beleidskader te hanteren als een instrument om voor de Burgemeester & Wethouders respectievelijk Gedeputeerde Staten een juiste maatschappelijke afweging te kunnen maken in het domein van de openbare veiligheid. Op basis van dit beleidskader kunnen de veiligheidsregio’s voor individuele bedrijven mogelijk een alternatief voorzieningenpakket ten aanzien van het scenario tankputbrand adviseren aan het bevoegd gezagDoel en toepassingsbereik van beleidskader.
I.2.1Doel
Het doel van het voorliggende beleidskader is om te komen tot een nadere invulling van omstandigheden op grond waarvan het voorzieningenpakket voor de effectieve bestrijding van plasbranden in een tankput kan worden vastgesteld. Daarmee geeft het een leidraad om dit voorzieningenpakket op een transparante en eenduidige wijze vast te stellen dan wel te toetsen. Het voorliggende beleidskader is richtinggevend voor maatwerkpakketten per bedrijf en zal een integraal onderdeel vormen van PGS 29.
I.2.2Toepassingsbereik
Het beleidskader is uitsluitend bedoeld voor tankopslaginstallaties die activiteiten benoemd in PGS 29 uitvoeren, en gaat uitsluitend uit van plasbrandscenario’s in tankputten met tanks met een vast dak voor stoffen van klasse 1 en/of klasse 2, in overeenstemming met M104 (Hoeveelheid water – Maximaal brandend oppervlak) van PGS 29.
Het tankputbrandscenario voor verwarmde en/of warm opgeslagen stoffen van klasse 3 die worden gecategoriseerd naar klasse 2, is uitgesloten. Het verwarmde of warm opgeslagen product zal bij uitstromen in een tankput zeer snel afkoelen en er zal geen sprake meer zijn van een besloten ruimte waarin dampen kunnen cumuleren tot een ontbrandbaar mengsel. Dit is in overeenstemming met de toelichting bij M122 (Uitzondering koelvoorzieningen klasse 3-tanks) van PGS 29.
I.2.3Uitgangspunten
Verspreiding van stoffen: risico’s voor mens en milieu
Bij het vaststellen van het beleidskader is op basis van RIVM-rapport 609022031/2009: Verspreiding van stoffen bij branden: een verkennende studie aangenomen dat er buiten de directe omgeving van de brand doorgaans geen sprake is van risico’s voor mens en milieu. (In dit onderzoek wordt aangenomen dat de meest gangbare weerstypen (F1,5 respectievelijk D5) leiden tot een pluimstijging. De zogeheten ’fall-out’ is voor dit beleidskader niet verder beschouwd.) Een uitzondering hierop vormen branden waarbij mens en milieu worden blootgesteld aan acuut toxische stoffen.
De effecten van plasbranden in een tankput op natuurgebieden zijn niet nader beschouwd, omdat de (potentiële) effecten van een tankopslaginstallatie op deze gebieden reeds een onderdeel zijn van de Omgevingsvergunning. Op basis van RIVM-rapport 609022031/2009 is geen blijvend effect te verwachten.
De milieuaspecten van eventueel verontreinigd bluswater worden meegenomen in de Omgevingsvergunning. Het uitgangspunt is dat er geen verspreiding van vervuild bluswater mag optreden naar de omgeving volgens PGS 29.
Compliance met PGS 29
Voor het toepassen van het beleidskader wordt vereist dat het bedrijf voldoet aan de actuele versie van PGS 29 of met desbetreffend bevoegd gezag overeenstemming is bereikt over gelijkwaardigheid.
Ontwikkeling brandscenario
Als maximaal denkbaar scenario is uitgegaan van: Een brand in een tankput door een uitstroom van 10 min waarbij, zonder aanvullende beschermende maatregelen, alle tanks in de tankput branden. Ook de aan de tankput grenzende eerste (rij) tanks in de naastliggende tankputten. Escalatie naar de eerste rij tanks in aangrenzende tankputten kan worden voorkomen door:
- voldoende afstand;
- het koelen van tanks en andere installaties;
- bronbestrijding.
Het scenario verloopt stabiel als het wordt beheerst. Bij een beheerst scenario wordt de kans op ongevallen geminimaliseerd voor het personeel dat wordt ingezet bij het bestrijden van de brand.
Maatregelenpakket
In het beleidskader wordt het maatregelenpakket niet op detailniveau beschreven. Er worden eisen gesteld aan de inzet van repressieve maatregelen en de effecten (timing en inzetbaarheid) daarvan bij verschillende omstandigheden. Welke repressieve middelen moeten worden ingezet, stationair dan wel mobiel, wordt niet nader beschreven. Beide middelen worden in beginsel als gelijkwaardig beschouwd. Voorwaarde is dat de middelen voor de bron- en effectbestrijding bedrijfszeker en doelmatig zijn en veilig kunnen worden ingezet. Het beleidskader is dus richtinggevend voor maatwerkpakketten per bedrijf en locatie.
Arbeidsomstandigheden
In het beleidskader wordt niets vermeld over de arbeidsomstandigheden van het eigen personeel van de tankopslaginstallatie en brandweerlieden. Voor hen moeten uiteraard de reguliere arbeidsvoorwaarden in acht worden genomen. Hierbij kan worden gedacht aan het gebruik van de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen en het volgen van de juiste opleidingen om te handelen bij brand, het vrijkomen van gevaarlijke stoffen en blootstelling aan warmtebelasting in bron- en effectgebieden. Bij de uitgangspunten is al aangegeven dat een bedrijf moet voldoen aan PGS 29.
I.3Werkwijze vaststelling beleidskader
I.3.1Stap 1: Beschouwen scenario's
De werkgroep is gestart met het beschouwen van vijf scenario’s uit de Handleiding Risicoberekeningen Bevi die alle kunnen leiden tot plasbranden in een tankput. Daarna is het meest relevante en maatgevende scenario bepaald.
De vijf scenario’s zijn:
- scenario A: Instantaan vrijkomen van de gehele inhoud;
- scenario B: Vrijkomen van de gehele inhoud in 10 min in een continue en constante stroom;
- scenario C: Continue vrijkomen product uit een opslagtank vanuit een gat met een effectieve diameter van 10 mm;
- scenario D: Breuk van de leiding;
- scenario E: Lek met een effectieve diameter van 10 % van de nominale diameter met een maximum van 50 mm.
Scenario A is een hypothetisch scenario dat relevant is voor externe veiligheidsmodellen (QRA’s). Voor de inzet van repressieve maatregelen kan dit scenario in dit beleidskader echter buiten beschouwing worden gelaten, aangezien noch het bedrijfsleven noch de overheid zich op de gevolgen hiervan kan voorbereiden. Scenario B, waarbij de gehele inhoud in 10 min vrijkomt, is het relevante en maatgevende scenario. Scenario’s C t/m E bieden de mogelijkheid tot de inzet van beheersmaatregelen, zijn daarom gunstiger scenario’s en zijn voor dit beleidskader niet maatgevend. De beheers- en bestrijdingsmaatregelen voor de scenario’s C t/m E moeten wel worden opgenomen in de omgevingsvergunning.
Dit beleidskader is daarmee van toepassing op het maatgevende scenario B, waarbij de gehele inhoud in 10 min vrijkomt en brandt.
I.3.2Effecten op omgeving
De werkgroep heeft vervolgens de mogelijke effecten op de omgeving en de facetten die daarbij een rol kunnen spelen, in kaart gebracht.
Bij het vaststellen van het beleidskader is op basis van RIVM-rapport 609022031/2009 Verspreiding van stoffen bij branden: een verkennende studie aangenomen dat er buiten een straal van 1,0 kilometer van een brand doorgaans geen sprake is van acute risico’s voor mens en milieu. Deze aanname geldt voor standaard aardolieproducten. Een uitzondering hierop vormen branden waarbij mens en milieu worden blootgesteld aan acuut toxische stoffen of verbrandingsproducten (H300, H301, H310, H311, H330, H331). Bij opslag van acuut toxische stoffen of stoffen die bij verbranding acuut toxische verbrandingsproducten vormen, wordt de inzet van repressieve middelen voor bron- en effectbestrijding én een duidelijk merkbaar eerste effect daarvan binnen 1 h vereist.
Tabel 10 – Lijst van gevarenaanduidingen
Code | Van toepassing op | Tekst |
H300 | Acute orale toxiciteit, gevarencategorie 1 en 2 | Dodelijk bij inslikken |
H301 | Acute orale toxiciteit, gevarencategorie 3 | Giftig bij inslikken |
H310 | Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 1 en 2 | Dodelijk bij contact met de huid |
H311 | Acute dermale toxiciteit, gevarencategorie 3 | Giftig bij contact met de huid |
H330 | Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 1 en 2 | Dodelijk bij inademing |
H331 | Acute toxiciteit bij inademing, gevarencategorie 3 | Giftig bij inademing |
I.3.3Stap 3: Labelen ernst en maatschappelijke acceptatie
In deze stap zijn verschillende criteria met betrekking tot ernst en impact op mens en maatschappij benoemd en is beoordeeld in welke mate de effecten van de tankputbrand (on)acceptabel zijn. Dit is in tabelvorm weergegeven in bijlage I-A van de brief van de staatssecretaris. In de analyse is vooral het effect van de brand op de omgeving beoordeeld. De omgeving rondom het bedrijf is daarbij de meest bepalende factor, zoals de daarin aanwezige infrastructuur, de aanwezigheid van natuurgebieden, kwetsbare groepen van personen en/of kwetsbare objecten, of kwetsbare objecten die er op basis van de vigerende bestemmingsplannen mogen worden gevestigd. De effecten van plasbranden in een tankput op natuurgebieden zijn niet nader beschouwd, omdat de (potentiële) effecten van een tankopslaginstallatie op deze gebieden reeds een onderdeel zijn van de Omgevingsvergunning.
I.3.4Stap 4: Vaststellen tijdsbestek voor inzet repressieve middelen en merkbare effecten
In deze laatste stap is vastgelegd binnen welk tijdsbestek, naar gelang de omstandigheden, repressieve middelen moeten worden ingezet en moeten leiden tot duidelijk merkbare effecten (timing en effectiviteit). Bij de beoordeling van de effecten is de volgende classificatie gemaakt:
- Ernstig: Vanuit een maatschappelijk perspectief onacceptabel. Dit vereist de inzet van repressieve middelen voor bron- en effectbestrijding én een duidelijk merkbaar eerste effect daarvan binnen 1 h;
- Significant: Vanuit een maatschappelijk perspectief moeten de gevolgen van de brand worden geminimaliseerd. Dit vereist de inzet van repressieve middelen voor bron- en effectbestrijding én een duidelijk merkbaar eerste effect daarvan binnen 4 h;
- Beperkt: Vanuit een maatschappelijk perspectief is de brand voor een beperkte periode acceptabel. In dat geval wordt een inzet van repressieve middelen voor bron- en effectbestrijding en een duidelijk merkbaar eerste effect daarvan binnen 24 h vereist.
De systematiek van het beleidskader is weergegeven in Afbeelding 32.
Afbeelding 32 – Systematiek van het beleidskader
Ontwikkeling van een plasbrand in een tankput
De vijf uitstroomscenario’s uit de Handleiding Risicoberekeningen Bevi kunnen leiden tot een plasbrand in een tankput.
Beleidskader
Een tankputbrand kan leiden tot maatschappelijke verstoring. De duur en omvang van deze verstoring zijn van invloed op de maatschappelijke acceptatie en moeten daarom bepalend zijn voor de eisen ten aanzien van het voorzieningenniveau. Het beleidskader geeft de criteria aan wanneer de gevolgen als ernstig, significant of beperkt kunnen worden beschouwd.
Het beleidskader hanteert als pragmatisch criterium een tijdseis (Δt) waarbinnen bronbestrijding- en effectmaatregelen moeten leiden tot een duidelijk merkbare afname (effectiviteitseis) van de effecten van de plasbrand.
Tabel 11 – Effect plasbrand versus tijdsduur waarin duidelijk merkbare afname van de effecten van de plasbrand moet zijn gerealiseerd
| Effect plasbrand | Merkbare afname moet gerealiseerd zijn |
| Ernstig | Binnen 1 h |
| Significant | Binnen 4 h |
| Beperkt | Binnen 24 h |
Voorzieningenpakket
Op basis van de (aan de effectiviteit van de inzet gekoppelde) tijdseis is naar gelang de omstandigheden vast te stellen welke voorzieningen nodig zijn en voorgeschreven moeten worden voor het beheersen en tijdig bestrijden van de bron en de effecten van een plasbrand. Bedrijven dragen de verantwoordelijkheid om de benodigde en beschikbare middelen onverwijld in te zetten en de gevolgen van een plasbrand zoveel mogelijk te beperken.
I.4Het gebruik van het beleidskader in vergunningentrajecten en handhaving
Bij het bestrijden en beheersen van plasbranden in tankputten is het op basis van dit beleidskader toegelaten stationaire en/of mobiele repressieve middelen te gebruiken. Stationaire middelen zijn permanent aanwezig op het bedrijf, mobiele middelen kunnen bij meerdere bedrijven worden ingezet. Beide middelen worden in het beleidskader in beginsel als gelijkwaardig beschouwd.
Het is bedrijven toegelaten om te kiezen voor stationaire middelen voor het bestrijden van plasbranden in tankputten met tanks voorzien van vaste daken en bedoeld voor de opslag van stoffen van klasse 1 en/of klasse 2 en voor het koelen van installaties binnen de directe omgeving. Daarmee is het veelal mogelijk om binnen 1 h een duidelijk merkbaar effect op de hevigheid van de plasbrand te bewerkstelligen en de grootste dreiging weg te nemen.
Bij andere keuzes moeten bedrijven op basis van de (aard van de) omgeving en het aantal tanks in gebruik, de aard en eigenschappen van de producten in de tanks en de indeling daarvan, per tankput bepalen welke effecten redelijkerwijs kunnen optreden als gevolg van een plasbrand in die tankput. Daarbij moet worden uitgegaan van de meteorologische omstandigheden D5 (neutraal weer bij windsnelheid 5 m/s) en F1,5 (nagenoeg windstil weer). (Indien te verwachten is dat het lokaal weer gemiddeld afwijkt van D5, kan eventueel ook het geldende weerbeeld worden beschouwd.) Bedrijven moeten aangeven welke ernst deze effecten tot gevolg kunnen hebben (zie ook bijlage I-A en bijlage I-B van de brief van de staatssecretaris). Daarbij moeten bedrijven rekening houden met de ernstclassificatie en maatschappelijke acceptatie van de te verwachten maximumescalatie.
Wanneer een plasbrand in een tankput kan leiden tot ernstige gevolgen ten aanzien van maatschappelijke verstoring, moet het voorzieningenniveau van brandbestrijding binnen 1 h kunnen leiden tot effectvermindering van de plasbrand.
Wanneer de te verwachten gevolgen ten aanzien van maatschappelijke verstoring significant of beperkt zijn, dan zijn voorzieningen voor brandbestrijding vereist die binnen respectievelijk 4 h of 24 h zullen leiden tot een effectvermindering van de plasbrand.
Een eerste effect van de inzet van repressieve middelen moet duidelijk merkbaar zijn binnen 1 h als:
- escalatie naar een hogere ernstklasse is te verwachten (zie ook Tabel 12);
- acuut toxische stoffen worden opgeslagen of stoffen die bij verbranding acuut toxische verbrandingsproducten vormen.
Met behulp van dit beleidskader wordt het bedrijven mogelijk gemaakt om per tankput te bepalen welk voorzieningenpakket moet worden getroffen (maatwerk). Waar de voorzieningen nog niet beschikbaar zijn en/of waar mobiele voorzieningen de voorkeur krijgen, zal een implementatieplan moeten worden opgesteld ter beoordeling door het bevoegd gezag in samenwerking met de veiligheidsregio’s.
De veiligheidsregio’s zullen ditzelfde beleidskader hanteren als instrument om voor de Burgemeester & Wethouders respectievelijk Gedeputeerde Staten de juiste maatschappelijke afweging te kunnen maken in het domein van de openbare veiligheid. Op basis van dit beleidskader kunnen de veiligheidsregio’s voor individuele bedrijven aan het bevoegd gezag mogelijk een alternatief, door het bedrijf voorgesteld voorzieningenpakket adviseren.
I.5Bijlage I-A: Maatschappelijke verstoring in relatie tot tankputbrandscenario’s
Tabel 12 – Maatschappelijke verstoring in relatie tot tankputbrandscenario’s
Bekijk deze tabel in een popup venster
Ernst | Maatschappelijke verstoring | Classificatie | Onacceptabel Minimaliseren Acceptabel/ n.v.t. | Duidelijk merkbaar effect inzet repressieve middelen |
A | Grootschalige of langdurige evacuatie en/of opvang van bevolking | Ernstig | Onacceptabel | Binnen 1 h |
| Omvangrijke én langdurige belemmering of ontregeling van normaal maatschappelijk verkeer | Ernstig | Onacceptabel | ||
Internationale bezorgdheid en/of omvangrijke of langdurige internationale media-aandacht | Ernstig | Onacceptabel | ||
B | Tijdelijke evacuatie en/of opvang van bevolking Grootschalige of langdurige overlast voor bevolking Langdurige impact bedrijfsactiviteiten buurbedrijven Escalatie brand-/explosiescenario mogelijk naar hogere ernstcategorie | Ernstig | Onacceptabel | Binnen 1 h |
Omvangrijke, langdurige of aanzienlijke én tijdelijke belemmering of ontregeling van normaal maatschappelijk verkeer | Ernstig | Onacceptabel | ||
Nationale bezorgdheid en/of nationale media-aandacht, beperkte internationale media-aandacht | Significant | Minimaliseren | Binnen 4 h | |
C | Kortstondige belemmeringen of opvang binnen een kwetsbaar object en/of voor een kwetsbare groep Aanzienlijke of tijdelijke overlast voor bevolking Tijdelijke impact bedrijfsactiviteiten buurbedrijven Escalatie brand- en/of explosiescenario mogelijk binnen ernstcategorie | Significant | Minimaliseren | Binnen 4 h |
Kortstondige of geringe belemmering of ontregeling van normaal maatschappelijk verkeer | Significant | Minimaliseren | ||
Regionale bezorgdheid en/of media-aandacht, beperkte nationale media-aandacht | Significant | Minimaliseren | ||
D | Kortstondige en geringe overlast voor bevolking Meer dan honderd (individuele) externe klachten door geur-/geluid-/rookoverlast Kortstondige impact bedrijfsactiviteiten buurbedrijven Geen escalatie brand-/explosiescenario | Significant | Minimaliseren | Binnen 4 h |
Geen maatschappelijke ontwrichting | n.v.t. | |||
Lokale bezorgdheid en/of lokale aandacht, beperkte regionale media-aandacht | Significant | Minimaliseren | ||
E | Tot honderd (individuele) klachten door geur-/geluid-/rookoverlast | Beperkt | Acceptabel | Binnen 24 h |
Beperkte lokale onrust, lokale media-aandacht | Beperkt | Acceptabel | ||
F | Interne klachten door geur-/geluidoverlast Geen externe effecten, geen externe gevolgen | n.v.t. | Binnen 24 h | |
Geen onrust, geen media-aandacht | n.v.t. |
Opmerking:
Bij opslag van acuut toxische stoffen of stoffen die bij verbranding acuut toxische verbrandingsproducten vormen (zie Tabel 10), wordt de inzet van repressieve middelen voor bron- en effectbestrijding én een duidelijk merkbaar eerste effect daarvan vereist binnen 1 h.
I.6Bijlage I-B: Definities en omschrijvingen
Duidelijk merkbaar effect
Binnen dit kader wordt met een duidelijk merkbaar effect bedoeld dat er veilig en repressief wordt ingegrepen om een bron- en effectbestrijding te bewerkstelligen waardoor het effect van de plasbrand vermindert (bijvoorbeeld rookwolk gereduceerd, brandende plas deels voorzien van schuim).
Omvangrijk
De maatschappelijke verstoring als gevolg van een plasbrand is omvangrijk te noemen als er effect is op:
- meer dan duizend personen;
- minstens drie kwetsbare groepen, kwetsbare objecten of buurbedrijven;
- minstens twee hoofd(vaar-/snel)wegen
- nationaal treinverkeer;
- mainport Schiphol of mainport Rotterdam;
- meerdere internationale luchthavens en/of zeehavens.
Aanzienlijk
De maatschappelijke verstoring als gevolg van een plasbrand is aanzienlijk te noemen als er effect is op:
- minstens honderd en maximaal duizend personen;
- hooguit twee kwetsbare groepen, kwetsbare objecten of buurbedrijven;
- één hoofd(vaar-/snel)weg, regionaal treinverkeer;
- één internationale luchthaven en/of zeehaven.
Gering
De maatschappelijke verstoring als gevolg van een plasbrand is gering te noemen als er effect is op:
- hooguit honderd personen;
- niet aanwezig zijn van kwetsbare groepen, kwetsbare objecten of buurbedrijven;
- lokale (vaar-/snel)wegen, lokaal treinverkeer.
Langdurig
Effecten van een plasbrand zijn langdurig als ze meer dan 24 h aanhouden.
Tijdelijk
Effecten van een plasbrand zijn tijdelijk als ze tussen 4 h – 24 h aanhouden.
Kortstondig
Effecten van een plasbrand zijn kortstondig als ze minder dan 4 h aanhouden.
Evacuatie
Het op gezag van de overheid verplaatsen van groepen personen naar een veiligere plaats vanwege dreiging, het plaatsvinden van een gevaarlijke gebeurtenis of andere dringende omstandigheden.
Opvang
Het door de overheid onderbrengen van groepen personen op een veilige plaats vanwege dreiging, het plaatsvinden van een gevaarlijke gebeurtenis of andere dringende omstandigheden.
Belemmering
Hinder die leidt tot beperkingen in de normale maatschappelijke activiteiten, zonder blijvende impact op de gezondheid.
Ontregeling
In de war brengen van tijdsschema’s, zonder blijvende impact.
Hinder
Subjectieve ervaring dat men ergens last van heeft, zonder dat dit leidt tot beperkingen in de normale maatschappelijke activiteiten, maar door een doorsnee persoon ervaren (ook wel: overlast).
Maatschappelijke ontwrichting
Van maatschappelijke ontwrichting ten gevolge van een ongeval met een industriële installatie wordt gesproken wanneer de ongevalsernst zodanig is dat het normaal maatschappelijk verkeer in een gebied van aanzienlijke omvang gedurende een langere tijd geen doorgang kan vinden of ernstige hinder ondervindt. De maatschappelijke ontwrichting die door een ongeval ontstaat, is veelal een afgeleide van directe effecten van een ongeval, zoals schade aan gezondheid of goederen.
Normaal maatschappelijk verkeer
Normaal maatschappelijk verkeer betreft het functioneren van de vitale infrastructuur. Er is sprake van vitale infrastructuur, opgedeeld in vitale sectoren, als het gaat om producten, diensten en de onderliggende processen die, als zij uitvallen, maatschappelijke ontwrichting kunnen veroorzaken. Dat kan zijn omdat er sprake is van veel slachtoffers en/of grote economische schade, of omdat het herstel heel lang gaat duren en er geen reële alternatieven zijn, terwijl deze producten en diensten niet kunnen worden gemist. De vitale infrastructuur, sectoren, diensten en/of producten worden vermeld in het informatieblad Vitale Sectoren, uitgegeven door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. In I.9 wordt aangegeven welke van deze sectoren, diensten en/of producten kunnen worden beïnvloed door een plasbrand in een tankput.
Onder normaal maatschappelijk verkeer, wordt derhalve verstaan het functioneren van:
- vitale infrastructuur, sectoren, diensten en/of producten;
- internationale luchthavens: Schiphol Airport, Rotterdam The Hague Airport, Eindhoven Airport, Maastricht-Aachen Airport, Groningen-Eelde Airport;
- Nederlandse zeehavens: Delfzijl, Eemshaven, Harlingen, Den Helder, Amsterdam, Zaanstad, Beverwijk, Velsen, IJmuiden, Scheveningen, Rotterdam, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Dordrecht, Moerdijk, Vlissingen, Terneuzen;
- hoofd(vaar)wegennet;
- (inter)nationaal/regionaal treinverkeer.
Kwetsbare objecten
Voor kwetsbare objecten wordt, gebaseerd op de Handleiding Risicoberekeningen Bevi, de volgende definitie aangehouden:
- woningen, woonschepen en woonwagens, niet zijnde woningen, woonschepen of woonwagens die worden aangemerkt als beperkt kwetsbare objecten. Dit zijn: verspreid liggende woningen, woonschepen en woonwagens van derden met een dichtheid van maximaal twee woningen, woonschepen of woonwagens per hectare, en dienst- en bedrijfswoningen van derden;
- gebouwen bestemd voor het verblijf, al dan niet gedurende een gedeelte van de dag, van minderjarigen, ouderen, zieken of gehandicapten, zoals:
- ziekenhuizen, bejaardenhuizen en verpleeghuizen;
- scholen;
- gebouwen of gedeelten daarvan, bestemd voor dagopvang van minderjarigen.
- gebouwen waarin doorgaans meer dan vijftig personen gedurende een groot gedeelte van de dag aanwezig zijn, waartoe in elk geval behoren:
- kantoorgebouwen en hotels met een bruto vloeroppervlak van meer dan 1 500 m2 per object; of
- complexen waarin meer dan vijf winkels zijn gevestigd en waarvan het gezamenlijk bruto vloeroppervlak meer dan 1 000 m2 bedraagt en winkels met een totaal bruto vloeroppervlak van meer dan 2 000 m2 per winkel, voor zover in die complexen of in die winkels een supermarkt, hypermarkt of warenhuis is gevestigd.
- kampeer- en andere recreatieterreinen bestemd voor het verblijf van meer dan vijftig personen gedurende meerdere aaneengesloten dagen.
Beperkt kwetsbare objecten
Voor beperkt kwetsbare objecten wordt, gebaseerd op de Handleiding Risicoberekeningen Bevi, de volgende definitie aangehouden:
- een gebied ter grootte van een hectare met een dichtheid van maximaal twee woningen, woonschepen of woonwagens per hectare;
- bedrijfsgebouwen, kantoorgebouwen, hotels en restaurants en winkels voor zover deze niet onder Kwetsbare objecten c) vallen;
- sporthallen, sportterreinen, zwembaden en speeltuinen;
- kampeerterreinen en andere terreinen bestemd voor recreatieve doeleinden, voor zover zij niet onder Kwetsbare objecten d) vallen;
- objecten die met de onder 1) t/m 4) genoemde gelijkgesteld kunnen worden uit hoofde van de gemiddelde tijd per dag gedurende welke personen daar verblijven, het aantal personen dat daarin doorgaans aanwezig is en de mogelijkheden voor zelfredzaamheid bij een ongeval, voor zover die objecten geen kwetsbare objecten zijn; en
- objecten met een hoge infrastructurele waarde, zoals een telefoon- of elektriciteitscentrale of een gebouw met vluchtleidingapparatuur, voor zover die objecten wegens de aard van de gevaarlijke stoffen die bij een ongeval kunnen vrijkomen, bescherming verdienen.
Kwetsbare groepen
Onder kwetsbare groepen worden verstaan: groepen van meer dan tien kinderen, ouderen, zieken en mindervaliden, die veelal beperkter zijn in hun vluchtmogelijkheden, waardoor zij een verhoogd risico lopen.
Verder gelden de begrippen die in PGS 29 beschreven staan, ook voor dit beleidskader.
I.7Bijlage I-C: Indeling ernst op basis van consequenties
De letters A, B, C en D in tabellen Tabel 13 t/m Tabel 17 komen overeen met de ernst zoals omschreven in Tabel 12.
Tabel 13 – Indeling ernst op basis van evacuatie e/o opvang
Omvangrijk/grootschalig | Aanzienlijk | Gering | |
Langdurig | A | A | A |
Tijdelijk | A | B | B |
Kortstondig | Bestaat niet | Bestaat niet | Bestaat niet |
Tabel 14 – Indeling ernst op basis van maatschappelijk verkeer
Omvangrijk/grootschalig | Aanzienlijk | Gering | |
Langdurig | A | B | B |
Tijdelijk | B | B | C |
Kortstondig | B | C | C |
Tabel 15 – Indeling ernst op basis van overlast
Omvangrijk/grootschalig | Aanzienlijk | Gering | |
Langdurig | B | B | B |
Tijdelijk | B | C | C |
Kortstondig | B | C | D |
Tabel 16 – Indeling ernst op basis van naburige bedrijfsactiviteiten
Langdurig | B |
Tijdelijk | C |
Kortstondig | D |
Tabel 17 – Indeling ernst op basis van escalatie brand-/explosierisico
Naar hogere ernst | B |
Escalatie mogelijk binnen ernstcategorie | C |
Escalatie niet mogelijk | D |
I.8Bijlage I-D: Vitale sectoren en vitale producten/diensten
Tabel 18 – Vitale sectoren en vitale producten/diensten (informatieblad Vitale Sectoren – ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
Bekijk deze tabel in een popup venster
Sector | Product of dienst | Relatie van product of dienst met tankputbrandscenario |
Energie | 1) Elektriciteit | N.v.t. |
| 2) Aardgas | N.v.t. | |
| 3) Olie | N.v.t. | |
| Telecommunicatie, ICT | 4) Vaste telecommunicatievoorziening | N.v.t. |
| 5) Mobiele telecommunicatievoorziening | N.v.t. | |
| 6) Radiocommunicatie en navigatie | N.v.t. | |
| 7) Omroep | N.v.t. | |
8) Internettoegang | N.v.t. | |
Drinkwater | 9) Drinkwatervoorziening | Mogelijk |
Voedsel | 10) Voedselvoorziening/-veiligheid | Een mogelijk langetermijn(milieu)impact |
Gezondheid | 11) Spoedeisende zorg/overige ziekenhuiszorg | Geen impact op beschikbaarheid dienst, wel gebruik maken van |
| 12) Geneesmiddelen | N.v.t. | |
| 13) Sera en vaccins | N.v.t. | |
| 14) Nucleaire geneeskunde | N.v.t. | |
Financieel | 15) Betalingsdiensten/ betalingsstructuur | N.v.t. |
| 16) Financiële overdracht overheid | N.v.t. | |
Keren en beheren oppervlaktewater | 17) Beheren waterkwaliteit | Een mogelijke impact |
| 18) Keren en beheren waterkwantiteit | N.v.t . | |
Openbare orde en veiligheid | 19) Handhaving openbare orde | N.v.t |
| 20) Handhaving openbare veiligheid | N.v.t | |
Rechtsorde | 21) Rechtspleging en detentie | N.v.t |
| 22) Rechtshandhaving | N.v.t | |
Openbaar bestuur | 23) Diplomatieke communicatie | Geen impact op beschikbaarheid dienst, wel gebruikmaken van |
24) Informatieverstrekking overheid | Geen impact op beschikbaarheid dienst, wel gebruikmaken van | |
25) Krijgsmacht | N.v.t. | |
| 26) Besluitvorming openbaar bestuur | Geen impact op beschikbaarheid dienst, wel gebruikmaken van | |
Transport | 27) Mainport Schiphol | Mogelijk |
28) Mainport Rotterdam | Mogelijk | |
29) Hoofdwegennet en hoofdvaarwegennet (Rijksinfrastructuur) | Mogelijk | |
| 30) Spoor | Mogelijk | |
Chemische en Nucleaire Industrie | 31) Vervoer, opslag en productie/verwerking van chemische en nucleaire stoffen | Mogelijk |
I.9Bijlage I-E: Aanbiedingsbrief en Vragenlijst Implementatieplannen tankputbrandmaatregelen PGS 29:2016, Fase 2
I.9.1Aanbiedingsbrief
Geachte directie,
U hebt ons informatie toegezonden over uw implementatieplan voor plasbranden in tankputten, fase 1 voor het [bedrijf]. Dit naar aanleiding van de beleidsbrief van de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu van 15 februari 2016. Bedrijfsleven en overheden zijn overeengekomen het indienen van informatie te verdelen over twee fases. Op basis van de informatie in bijlage H van de PGS29 versie december waarin de brief van de staatssecretaris is uitgewerkt, is de ernstcategorie voor plasbranden in tankputten voor uw inrichting vastgesteld.
Implementatieplan TPB
De toepassing van repressieve middelen dient op basis van deze vastgestelde ernstcategorie verder uitgewerkt te worden in een implementatieplan. Ik verzoek u dit implementatieplan op te stellen voor de uitvoering van fase 2. De landelijke werkgroep tankputbrand (TPB) waarin de overheden en de branches zijn vertegenwoordigd heeft voor de uitvoering van fase 2 een vragenlijst (zie bijlage) ontwikkeld die helpt bij het opstellen van dit implementatieplan.
In het implementatieplan moet aangegeven zijn hoe het maximale scenario plasbranden in tankputten (een tankputbrand van het volledige oppervlak) wordt beheerst. Hiertoe moet het plan ten minste aangeven in hoeverre aan de in paragraaf 4.1.1 van PGS29:2016 versie 1.1 vermelde voorschriften wordt voldaan. Indien hier niet aan wordt voldaan dient gelijkwaardigheid te zijn onderbouwd (zowel betrouwbaarheid als effect) en/of een termijn te zijn opgenomen waarbinnen wordt voldaan. Het implementatieplan dient uiterlijk 31 december 2021 ten uitvoer te zijn gebracht, de benodigde maatregelen moeten dan operationeel zijn.
Het implementatieplan dient in ieder geval de volgende informatie te bevatten:
- gap-analyse op de in paragraaf 4.1.1 van PGS29:2016 v1.1 vermelde voorschriften;
- ingevulde vragenlijst;
- onderbouwing behoud van die onderdelen van een tank en tankput die ervoor moeten zorgen dat de vloeistof uit de overige tanks niet vrijkomt en de tankput de vloeistof volledig blijft keren in relatie tot de duur van de brand;
- planning nog uit te voeren maatregelen.
Indien wordt gekozen voor repressieve mobiele inzet door een samenwerkingsverband dient bij het implementatieplan een intentieverklaring, tussen uw organisatie en derden waarmee u een coproductie aangaat, te worden ingediend. Tevens moet de geschiktheid, bedrijfszekerheid en betrouwbaarheid van deze samenwerking zijn aangetoond.
Uitgebreide informatie vindt u via de onderstaande link: http://www.ifv.nl/kennisplein/brandweerbrzo/publicaties/factsheet-tpb-implementatieplannen-bestrijding-plasbrand-in-tankputten-pgs-29
Ik verzoek u uiterlijk 1 december 2018 uw definitieve implementatieplan (fase 2) te sturen naar de DCMR. Dit kan door toezending via de email aan [email protected]. Indien deze termijn niet haalbaar is verzoek ik u binnen vier weken na dagtekening van deze brief gemotiveerd aan te geven op welke termijn een implementatieplan is te verwachten. De maatregelen ter beheersing van plasbranden in tankputten (het implementatieplan) worden vastgelegd in de omgevingsvergunning en/of de bedrijfsbrandweeraanwijzing. Indien u geen plan indient, dan zullen wij ambtshalve beste beschikbare technieken op dit onderdeel vastleggen.
I.9.2Vragenlijst implementatieplannen
Inleiding
Eind 2016 is het Beleidskader Bestrijding plasbrand in tankputten PGS 29 onderdeel geworden van de PGS 29:2016, versie 1.1. Gedurende het traject is door overheid en bedrijfsleven afgesproken een verdeling in twee fases te maken. In fase 1 moesten bedrijven aangeven onder welke ernstcategorie zij vallen. In fase 2 moet een implementatieplan ingediend gaan worden. In een werkgroep met vertegenwoordigers van LEC, VNO-NCW, RUD’s en iSZW is vastgesteld waar het implementatieplan fase 2 aan moet voldoen.
Toelichting
In deze fase van de invoering van PGS 29 wordt aan bedrijven gevraagd om aan te geven voor welke modaliteit zij definitief kiezen (stationair, semi-stationair en mobiel) en welke maatregelen zij nemen ten behoeve van de beheersing en bestrijding van tankputbranden, met vast daktanks met stoffen van klasse 1- en/of klasse 2-producten, volgens bijlage H van PGS 29. In de beoordeling van het implementatieplan zal vooral worden gekeken naar de volgende factoren voor de maatgevende (definitie opnemen) tankputten:
- beheersbaarheid/bestrijdbaarheid van het incident;
- de maatregelen die worden genomen om effecten buiten de poort te beperken;
- de maatregelen die worden genomen om de veiligheid van hulpverleners te borgen.
1. Informatie over het bedrijf
In deze paragraaf beschrijft u de algemene informatie over de toepassing van PGS 29 op de eigen inrichting en de ‘maatgevende’ tankputten. Dit zijn de tankputten waarop de bestrijdingscapaciteit moet worden gedimensioneerd:
- de tankputten met de grootste vereiste slanglengte (toevoerleiding vanaf (open) water naar de opstelplaats);
- de tankputten met de grootste vereiste hoeveelheid water;
- de tankputten met de grootste vereiste hoeveelheid schuim, rekening houdend met de ‘application rate’ voor het specifieke product.
1. Naam bedrijf
2. Aantal tankputten binnen de inrichting waarop PGS 29 van toepassing is
3. Welke tankputten zijn maatgevend voor respectievelijk de hoeveelheid water, de hoeveelheid schuim en/of eventueel de lengte van de slangen bij mobiele blussing?
2. Informatie over de beheersing van tankputbranden
Wij verzoeken u in deze paragraaf per tankput (dus niet alleen de maatgevende) de volgende informatie aan te leveren, waarbij als uitgangspunt geldt de vergunde situatie (deze kan afwijken van de feitelijke situatie):
4. Voor elke tank in de tankput:
- product; (Volgens vergunning, dus bijvoorbeeld:
- Ethanol als alleen Ethanol mag worden opgeslagen; en
- Klasse 1 en klasse 2 indien alleen klasse 1 en/of klasse 2 worden opgeslagen.)
- dimensies;
- koel- en blusvoorzieningen:
- schuim- en bluswatercapaciteit;
- bedrijfszekerheid, beschikbaarheid en werking hydranten en andere waterleveringspunten
- inertisering;
- scheurnaad/zwakke las
5. Oppervlakte tankput bruto/netto (inclusief locatie en/of plotplan)
6. Bereikbaarheid tankput (van twee zijden bereikbaar, breedte en ondergrond toegangswegen adequaat, bochtstralen, enz.)
7. Positie aansluitingen koel- en blusvoorzieningen, drainvoorzieningen
8. Warmtestralingscontouren (in elk geval 3 kW/m2, 10 kW/m2 en 32 kW/m2) ( Een bedrijf kan ook andere warmtestralingscontouren hanteren voor de bediening van aansluit- en bedieningspunten van stationaire koel- en/of blussystemen en/of afsluiters, te weten 4.6 kW/m2 respectievelijk 6.3 kW/m2 volgens voorschrift M151 van PGS 29, als kan worden aangetoond dat ingezet personeel voor de brandbestrijding beschikt over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, opleiding en training om deze toe te passen en het scenario een voorspellend karakter kent). in het geval van een tankputbrand (falen tank met grootste volume, in 10 min volledig leeggestroomd in tankput, ondertussen ontsteking brandbaar product over het volledig oppervlak in de tankput)
9. Constructie tankputdijk (vloeistofkerendheid, materiaal, uitvoering, doorvoeringen, enz.)
3. Benodigde informatie per bestrijdingsmodaliteit (stationair, semi-stationair, mobiel)
In deze paragraaf wordt nadere informatie gevraagd aan de hand van de gekozen bestrijdingsmodaliteit (stationair, semi-stationair of mobiel). U hoeft uitsluitend alleen de antwoorden op de vragen aan te leveren die horen bij de door u gekozen modaliteit per tankput. Een combinatie van deze modaliteiten is natuurlijk ook mogelijk.
Algemeen geldende eisen, onafhankelijk van de gekozen modaliteit:
- water en schuim zijn in voldoende mate beschikbaar volgens M119 van PGS 29;
- activering (Onder activering wordt de inwerkingstelling van het systeem verstaan, zoals het drukken op een knop en het aankoppelen van blusmiddelen) en aansluitingen moeten op een veilige afstand worden uitgevoerd.
In het implementatieplan moet hier dan ook expliciet (visueel en beschouwend) aandacht aan worden besteed.
3.1. Volledig stationair
Volledig stationaire voorzieningen worden gekenmerkt door:
- vast opgestelde blusvoorzieningen
- automatische activatie of manueel te activeren;
- aangesloten op water en schuim.
Voor volledig stationaire voorzieningen moet u de volgende informatie aanleveren:
10. Hoe werkt de detectie? (Het detectiesysteem moet voldoen aan het gestelde in NEN 2535 of gelijkwaardige normen.) (Type (Bijvoorbeeld infrarood, temperatuur, polyflow, gas/rook detectie, enz ), automatisch, specificaties, warmte, rook, toezicht)? (Inzicht verkrijgen in het tijdsverloop na vrijkomen brandbare vloeistof en het ingrijpen/melden van het betrokken systeem)
11. Hoe werkt de alarmering? (Inzicht verkrijgen in het verloop na ontdekking lekkage/brand en het alarmeren van hulpverleners)
12. Responstijd tussen alarmering en activering
13. Hoe werkt de activering? (Locatie SVM en waterleidingen? Wat is er nodig om een goede mix van SVM en water te krijgen? Hoe wordt deze mix in het systeem gebracht, enz.?)
14. Welk type schuimvormend middel wordt gebruikt?
15. Hoe wordt schuim opgebracht?
16. ‘Application rate’ volgens fabrikant voor betrokken producten
17. Is de installatie ‘compliant’ met NFPA 11? (Aantonen ‘compliance’ met criteria NFPA 11, geldend op het moment van installatie.)
18. Hiermee wordt bedoeld de ‘application rates’ volgens NFPA 11 voor stationaire installaties, afhankelijk van product en type schuim. Hierin staat dat het ontwerp zo moet zijn dat een tankputbrand binnen 30 min na activatie met minimaal 4,1 l/min.m2 (koolwaterstoffen) kan worden geblust, met reserve volgens voorschrift 4.3.2.5.2 (Reserve Supply of Foam Concentrate): 4.3.2.5.2.1: “There shall be a reserve supply of foam concentrate to meet design requirements in order to put the system back into service after operation” en 4.3.2.5.2.2: “The reserve supply shall be in separate tanks or compartments, in drums or cans on the premises, or shall be able to be obtained from an approved outside source within 24 hours”. Ook de uitvoering van schuimtoevoer moet volgens NFPA 11 worden uitgevoerd. Na blussing moet reservecapaciteit voor schuim/water beschikbaar zijn. Hierbij moeten capaciteitsberekeningen worden gegeven voor de benodigde hoeveelheid schuim en water
19. Overweging wel/niet koelen: motivatie uiteindelijke keuze
20. Indien het systeem van het bedrijf niet ‘compliant’ blijkt te zijn met de NFPA11, moet gelijkwaardigheid (Gelijkwaardigheid wordt aangetoond indien de maatregelen die een bedrijf beschrijft, de volgende aspecten bewerkstelligen:
- effecten als gevolg van een tankputbrand op de omgeving blijven beperkt, gezien de te verwachten brandscenario’s, de aard van de vloeistoffen en interventiewaarden van deze vloeistoffen en de verbrandingsproducten;
- effecten als gevolg van een tankputbrand op de omgeving blijven naar verwachting beperkt gezien de beperkte kwetsbaarheid van de omgeving;
- gevolgen van een tankputbrand ten aanzien van maatschappelijke ontwrichting (bijvoorbeeld sluiten vliegverkeer, openbare vaarwegen en rijkswegen) blijven beperkt) worden aangetoond. Dit mag door middel van een UPD of Programma van eisen
21. Aanvalsplan tijd-tempo, (Met het begrip tijd-tempo wordt bedoeld de handelingen (opvolgend en/of parallel) in tijd waarbij het tempo bepalend is voor het succes. Naarmate de tijd vordert en de handeling stagneert, is een uitbreiding mogelijk) per tankput (zie voorbeeld bijlage 1)
3.2 Semi stationair
Semi-stationaire voorzieningen worden gekenmerkt door:
- vast opgestelde blusvoorzieningen;
- automatische activering of manueel te activeren;
- water en schuim moeten nog worden aangeleverd/aangesloten.
Voor semi-stationaire voorzieningen moet u de volgende informatie aanleveren:
22. Hoe werkt de detectie? (Zie ook vraag 10.)
23. Hoe werkt de alarmering? (Zie ook vraag 11.)
24. Responstijd tussen alarmering en activering
25. Hoe werkt de activering? (Waar komt het water en schuimvormend middel vandaan? Welke leidingen worden gebruikt? Hoeveel personen zijn nodig om het betreffende systeem in werking te stellen, enz.?)
26. Welk type schuimvormend middel wordt gebruikt?
27. Hoe wordt schuim opgebracht?
28. ‘Application rate’ volgens fabrikant voor betrokken producten
29. Is de installatie ‘compliant’ met NFPA 11? (Aantonen ‘compliance’ met criteria NFPA 11, geldend op het moment van installatie).
30. Hiermee wordt bedoeld de ‘application rates’ volgens NFPA 11 voor stationaire installaties, afhankelijk van product en type schuim. Hierin staat dat het ontwerp zo moet zijn dat een tankputbrand binnen 30 min na activatie met minimaal 4,1 l/min.m2 (koolwaterstoffen) kan worden geblust, met reserve volgens voorschrift 4.3.2.5.2 (Reserve Supply of Foam Concentrate): 4.3.2.5.2.1: “There shall be a reserve supply of foam concentrate to meet design requirements in order to put the system back into service after operation” en 4.3.2.5.2.2: “The reserve supply shall be in separate tanks or compartments, in drums or cans on the premises, or shall be able to be obtained from an approved outside source within 24 hours”. Ook de uitvoering van schuimtoevoer moet volgens NFPA 11 worden uitgevoerd. Na blussing moet reservecapaciteit voor schuim/water beschikbaar zijn. Hierbij dienen capaciteitsberekeningen te worden gegeven voor de benodigde hoeveelheid schuim en water
31. Indien het systeem van het bedrijf niet ‘compliant’ blijkt te zijn met NFPA 11, moet gelijkwaardigheid worden aangetoond. Dit mag door middel van een UPD of Programma van eisen
32. Overweging wel/niet koelen: motivatie uiteindelijke keuze
33. Aansluitpunten: locatie ten opzichte van de warmtecontouren, rekening houdend met de warmtestralingsbestendigheid van de beschikbare PBM’s. Zie hiervoor vs 4.3.6 van PGS 29:2016, versie 1.1
34. Een overzicht van het benodigd materieel en ‘equipment’ Indien keuze om schuim via een tankwand op te brengen (zachte applicatie), graag de effectieve worplengte van blusmonitoren opgeven.
35. Hoeveelheid water en schuim die worden aangeleverd (vergelijking met benodigde capaciteit volgens NFPA 11)
36. Benodigde tijd om operationeel aan te koppelen
37. Aanvalsplan tijd-tempo, per tankput (zie voorbeeld bijlage 1)
3.3 Mobiel
Voor mobiele voorzieningen moet u de volgende informatie aanleveren:
38. Hoe werkt de detectie? (Zie vraag 10.)
39. Hoe werkt de alarmering? (Zie vraag 11.)
40. Responstijd tussen alarmering en activatering
41. Hoe werkt de activatering?
42. Welk type schuimvormend middel wordt gebruikt?
43. ‘Application rate’ volgens fabrikant voor betrokken producten
44. Is de ‘application’ en uitvoering ‘compliant’ met NFPA 11, van 6,5 l/min.m2 ? (Aantonen ‘compliance’ met criteria NFPA 11, geldend op het moment van installatie.)
45. Afhankelijk van product en type schuim moet na blussing een reservecapaciteit voor schuim/water beschikbaar zijn. Hierbij moeten capaciteitsberekeningen worden beschreven voor de benodigde hoeveelheid schuim en water
46. Indien het toegepaste mobiele systeem van het bedrijf niet ‘compliant’ blijkt te zijn met NFPA 11, moet gelijkwaardigheid worden aangetoond. Dit mag door middel van een UPD of Programma van eisen. (Zie ook vraag 19.)
47. De effectieve worplengte van blus- en koelmonitoren benoemen
48. Tekeningen per tankput, met daarop aangegeven:
- opstelplaatsen:
- locaties van opstelplaatsen ten opzichte van het hart van de tanks die in de tankput kunnen worden aangestraald (minimaal 55 m in verband met het risico op een loskomend dak);
- locatie opstelplaatsen ten opzichte van de warmtecontouren (3 kW/m2);
- inzetbaarheid monitoren ten opzichte van de warmtecontouren en worplengte (3 kW/m2; 4,6 kW/m2; 6,3 kW/m2) (Een bedrijf kan ook andere warmtestralingscontouren hanteren voor de bediening van aansluit- en bedieningspunten van stationaire koel- en/of blussystemen en/of afsluiters, te weten de 4.6 kW/m2 respectievelijk 6.3 kW/m2 volgens M151 van PGS 29, als kan worden aangetoond dat ingezet personeel voor de brandbestrijding beschikt over de juiste persoonlijke beschermingsmiddelen, opleiding en training om deze toe te passen en het scenario een voorspellend karakter kent.)
- de relevante warmtestralingscontouren, doch ten minste 10 kW/m2 en 32 kW/m2 en benoemen welke installaties in de invloedsfeer van deze contouren vallen en maak inzichtelijk welke installaties optioneel moeten worden beschermd om een niet-gewenste escalatie te voorkomen;
- de locatie van hydranten;
- de drainafsluiters van de tankput;
- de koelwaterafsluiters
49. Benodigd en beschikbaar materieel en ‘equipment’ (aantal en capaciteit):
- schuim- en koelmonitoren;
- schuimaansluitingen;
- wateraansluitingen;
- aanvoer van schuim/water (hydranten, enz.);
- overig equipment om tot een effectieve tactiek te komen
50. Benodigde inzet personeel brandweer (aantal)
51. Aanvalsplan realtime tijd-tempo, per tankput. (Zie voorbeeld bijlage 1, hierbij moet wel per tankput inzichtelijk worden gemaakt op welke wijze bestrijding en beperking schade worden bewerkstelligd, waar bevinden zich de hulpverleners/equipment?)
52. Overweging wel/niet koelen: motivatie uiteindelijke keuze
53. Met welke partijen wordt samengewerkt om de mobiele bestrijding te realiseren? Aantonen geschiktheid, bedrijfszekerheid en betrouwbaarheid van deze samenwerking.
4. Escalatiescenario’s
Om een beeld te krijgen van de slagkracht van de beoogde modaliteit om een tankputbrand te beheersen zijn mogelijke escalatiescenario’s geïnventariseerd. Deze zijn opgenomen in Afbeelding 33.
In de implementatieplannen wordt gevraagd naar een overzicht van de escalatiescenario’s die voorzienbaar zijn in het geval van een tankputbrand per tankput. Per voorzienbaar escalatiescenario wordt gevraagd om aan te geven welke mensen en middelen benodigd zijn om het betreffende escalatiescenario zoveel mogelijk te voorkomen, te bestrijden en onder controle te houden na bestrijding. Ten slotte wordt per scenario gevraagd om aan te geven welke maatregelen worden getroffen om veilig optreden van hulpverleners te faciliteren en, waar mogelijk, te garanderen. In tabel 1 wordt dit op hoofdlijnen beschreven.
Indien er door het bedrijf wordt rekening gehouden met een afbrandscenario, moet het berekeningen geven van de afbrandsnelheid van het product in de tankput.
Afbeelding 33 – Informatie aan te leveren met betekking tot voorzienbare escalatiescenario's
Escalatie binnen de tankput
Bij escalatie binnen de tankput worden elementen (leidingen, pompen, enz.) in de tankput aangestraald.
Bekijk deze tabel in een popup venster
Scenarionummer | Aangestraalde element | Risico | Effect |
Leidingen (incl. appendages en koppelingen) | |||
2.1 | Productleidingen met vloeistof, boven de brandende vloeistof De leiding is ingeblokt. | Drukverhoging door aanstralen → openscheuren leiding, vrijkomen product met hoge druk → steekvlam | Steekvlam gaat op in de reeds bestaande plasbrand. Warmtecontouren worden tijdelijk opgerekt. Geen drukeffecten, geen scherfwerking. Mogelijk wel flenslekkage. |
2.2 | Dampleidingen boven de brandende vloeistof, niet onder druk, niet ingeblokt | Geen drukverhoging door aanstralen, gas kan vrij expanderen . Door de warmtestralingsbelasting gaat de leiding hangen als spaghetti. Mogelijk ontstaat er een ontvlambaar mengsel in de leiding dat kan ontbranden. | ‘Split tube’ Geen scherfwerking |
2.3 | Dampleidingen boven de brandende vloeistof, niet onder druk, wel ingeblokt | Wel drukverhoging, damp kan ontbranden | De leiding faalt waar deze is aangestraald → kortstondige fakkelbrand. Geen scherfwerking |
Utiliteitsleidingen | |||
2.4 | Stoomleidingen (leidingen voor ‘heaters’) | Falen stoomleiding: geen reëel escalatiescenario | |
2.5 | Luchtleidingen (t.b.v. aansturing kleppen) | Falen luchtleiding | Verlies van sturing |
2.6 | Stikstofleidingen | Falen stikstofleiding, stagnatie stikstoftoevoer bovenin de tank | Dit betekent dat de damp boven het product inert is als de tankputbrand start. Door opwarming zal de situatie niet wijzigen. Explosie is niet mogelijk. Op het moment dat ERV opent en/of scheurnaad opent, is een brand wel mogelijk. |
2.7 | Leidingen op leidingbruggen | Aanstralen en falen van zogeheten ‘support structure’ waardoor alle leidingen tegelijk falen. Bij de inschatting van het risico ligt de focus op het energiegebied tussen 10 kW/m2 en 32 kW/m2. Onder 10 kW/m2 is het risico uit te sluiten. | Bepalend is de inhoud en functie van de leidingen |
Pompen | |||
2.8 | Productpompen | Pomp kan mee gaan branden, leidingen van de pomp zijn ook beschadigd. | (Kleine) uitbreiding |
Drukopslag | |||
2.9 | Tanks (bijvoorbeeld LPG-bollen) | BLEVE | Effect door warmtestraling tussen 10 kW-contour (koelen) en 32 kW-contour |
2.10 | Effect door (direct) vlamcontact buiten de tankput | ||
2.11 | Scherfwerkingseffecten | ||
| Tankputdijken | |||
2.12 | Tankdijken van zand/aarde | Falen tankdijk | |
2.13 | Tankdijken van steen/beton | Afhankelijk van de bouw en de gebruikte kit: doorvoer van product | Effect alleen relevant na aanstralen voor meer dan 2 h indien kit is gebruikt om doorvoeringen te dichten |
2.14 | Tankdijken van staal | Falen hoekpunten door stress als gevolg van warmtestraling en stalen wand bij direct vlamcontact | |
Tankputdijken | |||
2.15 | Atmosferische tanks | Brand door aanstralen | ‘Vent fire’ |
2.16 | ‘Full surface’-tankbrand (tank volledig in vlammen en warmtestralings-contouren 10 kW/m2) | ||
2.17 | ‘Rim seal’-brand bij IFR | ||
2.18 | Explosie (uitsluitend indien damp boven de vloeistof in het explosieve gebied zit) | ||
Bijlage JVerschillen met de vorige versie
Deze bijlage is informatief.
J.1Inleiding
Deze PGS komt voor het grootste deel inhoudelijk overeen met de vorige versie van deze publicatie.
Een aantal maatregelen is niet meer opgenomen. Reden daarvoor is dat ze niet voortvloeien uit de risicoanalyse of al in andere wetgeving zijn opgenomen.
De volgende paragraaf beschrijft op hoofdlijnen de belangrijkste verschillen. Voor bestaande situaties die nog niet aan deze maatregelen voldoen, gelden implementatietermijnen. Deze termijnen staan in Bijlage K.
Maatregelen die inhoudelijk niet zijn gewijzigd, zijn vaak wel redactioneel aangepast. Dit is gebeurd vanwege PGS Nieuwe Stijl.
J.2Belangrijkste inhoudelijke wijzigingen
J.2.1Gewijzigde maatregelen
Tabel 19 – Gewijzigde maatregelen PGS 29:2021 versus PGS 29:2016 versie 1.1
Bekijk deze tabel in een popup venster
PGS 29:2021 | PGS 29:2016-1.1 | Wijziging |
| vs. 2.1.1 | “in ieder geval aan de landzijden zijn omgeven door een doelmatige omheining” gewijzigd in “doelmatig zijn afgeschermd”. | |
vs 2.1.2 |
| |
vs 2.1.4 |
| |
vs 2.2.2 |
| |
vs 2.3.2 | Toegevoegd: “Opslagtanks moeten worden opgesteld in een tankput waarvoor geldt:” Wijziging toelichting. | |
vs 2.3.3 | Gelijkgetrokken met M22. | |
vs 2.3.7 | “vloeistofdruk als gevolg van catastrofaal falen van de grootste tank” gewijzigd in “vloeistofdruk bij maximale vulling (zie M11: Opvangcapaciteit tankput – Volume)”. | |
vs 2.3.8 |
| |
| vs 2.3.13 | Verwijzing naar Eurocode 3 toegevoegd. | |
vs 3.2.1 |
| |
| vs 3.2.6 |
| |
| vs 3.2.9 | Normen uit toelichting opgenomen in maatregel. | |
vs 3.3.1 |
| |
| M33 | vs 3.3.2 | Toegevoegd: “Er moet rekening worden gehouden met operationele activiteiten, zoals vullen, legen, afkoelen en opwarmen, blazen en/of piggen met stikstof”. |
vs 3.3.3 | Toegevoegd: “Er moet rekening worden gehouden met operationele activiteiten, zoals vullen, legen, afkoelen en opwarmen, blazen en/of piggen met stikstof”. | |
| vs 3.3.4 |
| |
vs 3.3.6 | Toegevoegd tekst m.b.t opslag bij een TVP tussen 765 mbar en 862 mbar. Toevoeging SI-eenheden. | |
| vs 3.3.7 | Eerste deel toelichting opgenomen in maatregel zelf. | |
vs 3.3.9 |
| |
| vs 3.4.1 |
| |
| vs 3.4.6 | Dubbelingen uit maatregel gehaald. | |
| vs 3.4.10 | Toegevoegd: “bij nieuwbouw en/of vervanging”. | |
| vs 3.5.5 | Toegevoegd: “van stoffen van klasse 1 en/of klasse 2”. | |
vs 3.5.6 | Formulering aangepast ter verduidelijking van welk gebruik van slangen wordt bedoeld | |
vs 3.5.7 |
| |
vs 3.5.8 |
| |
vs 3.5.9 |
| |
vs 3.5.11 |
| |
vs 3.5.13 |
| |
vs 3.5.14 | Weggehaald: “waardoor bodemverontreinigende stoffen worden vervoerd”. | |
vs 3.7.1 | “tankbeveiliging” gewijzigd in “over- en onderdrukbeveiliging”. | |
vs 3.7.3 |
| |
vs 3.7.6 |
| |
vs 3.7.8 | Gewijzigd in “Bij toepassing van het RBI-schema is de maximale keuringstermijn volgens EEMUA 159”. | |
vs 3.7.13 |
| |
vs 3.7.19 | Toegevoegd: “Om lekkages te voorkomen (bijvoorbeeld het beperken van lekverliezen bij aan- en afkoppelen) moet een koppeling worden toegepast die rekening houdt met de gevaarseigenschappen van het product”. | |
| vs 4.2.5 | V erduidelijkt m.b.t. de verschillende systemen/opties die mogelijk zijn voor een stationaire blusvoorziening. | |
| M96 | vs 4.2.4 | Weggehaald: “(i.h.k.v. H17 Wet milieubeheer, voorzienbaar voorval)”. |
vs 4.2.9 |
| |
vs 4.2.10 |
| |
vs 4.2.13 | Toegevoegd: “uitwendig”. | |
vs 4.2.17 | Maatregel verduidelijkt en relatie gelegd naar operationeel plan M147. | |
| vs 4.2.29 | Verwijzing naar vs 4.2.1 verwijderd (voorschrift is vervallen). | |
| vs 4.2.31 | Toegevoegd: “dat voldoet aan M147”. | |
| vs. 4.2.34 | Maatregel verduidelijkt. | |
vs 4.2.35 |
| |
| vs 4.2.39 | Toegevoegd: “zoals beschreven in het operationeel plan uit M147”. | |
vs 4.2.40 |
| |
vs 4.2.41 | Toegevoegd: “Gasdetectie moet bij nieuwbouw voldoen aan NEN-EN-IEC 60079-29-1 en NEN-EN-IEC 60079-29-4. Bestaande installaties moeten voldoen aan NEN-EN-IEC 60079-29-1 en NEN-EN-IEC-IEC 60079-29-4 of de bij aanleg geldende norm”. | |
vs.4.2.43 |
| |
vs 4.2.50 |
| |
vs 4.2.51 |
| |
| vs 4.3.1 |
| |
vs 4.3.2 |
| |
vs 4.3.3 | Toegevoegd: “zoals beschreven in M147”. | |
vs 4.3.6/7 |
| |
vs 4.3.10 |
| |
vs 4.4.1 | Toegevoegd: “zoals beschreven in M147”. | |
vs 5.5.1 | Toegevoegd: “…en herkenbare…” | |
vs 5.5.2 |
| |
vs 5.5.5 | Aanpassing met betrekking tot het scenario overvullen. | |
vs. 5.5.7 |
| |
| vs 5.5.10/12 | vs 5.5.10 en 5.5.12 samengevoegd. | |
| Vs 5.5.11 |
| |
| vs 5.5.14/15 | vs 5.5.14 en 5.5.15 samengevoegd. | |
| vs 5.5.17 | Toegevoegd: “Deze isolatie tussen zeeschepen en de laad-/losinstallatie betreft zowel de productleidingen als de dampleidingen”. | |
vs 5.9.1 | Toegevoegd: “De daaruit voortvloeiende acties moeten worden uitgevoerd”. | |
| vs 5.9.2 |
| |
vs 5.9.3 |
|
Tabel 20 – Gewijzigde maatregelen PGS 29:2022 versus PGS 29:2021
PGS 29:2022 | PGS 29:2021 | Wijziging |
M93 | Toelichting toegevoegd: "Het tankputbranscenario is niet van toepassing voor verwarmde en/of verwarmd opgeslagen stoffen van Klasse 3 of Klasse 4." | |
M169 | Toegevoegd: "..mits in het ADR en RID gesloten transporttanks worden voorgeschreven. Voor die acuut toxische stoffen waarbij in het ADR en RID geen gesloten transporttanks worden voorgeschreven is een ‘Cone’-belading verplicht. Uit de beoordeling van de blootstelling moet blijken dat de blootstelling aan personen onder grenswaarden blijft." | |
| M120 | M119 | Toegevoegd: "... capaciteit van de ..." |
| M144 | M143 | Toegevoegd toelichting 2 m.b.t. "operationeel plan light". |
J.2.2Nieuwe maatregelen
Tabel 21 – Nieuwe maatregelen PGS 29:2021
Bekijk deze tabel in een popup venster
PGS 29:2021 | Onderwerp |
| Eisen voor vloeistoffen met hoge dampdruk – Acceptatie stof | |
Eisen voor vloeistoffen met hoge dampdruk – Voeding vanuit procesinstallatie | |
Eisen voor afloop processlops | |
Butaniseren – Beheersing TVP | |
| Butaniseren – Operationele beheersing | |
Butaniseren – Veiligheidsstudie | |
‘Fit for purpose’-analyse | |
Inspectie drains – Uitwendig drijvend dak | |
Voorzieningen plasbrand in de tankput (verplaatst van algemene tekst naar voorschrift) | |
| Betreden van en werkzaamheden in een tankput | |
| Laad- en losplaatsen – ‘Containment’ | |
Voorzieningen vallen van hoogte | |
Gebruik beveiligingen | |
Gesloten belading – Acuut toxische stoffen | |
| Scheefstandscontrole drijvend dak | |
Operationele beheersing – Beperking snelheid laden/lossen |
Tabel 22 – Nieuwe maatregelen PGS 29:2022
J.2.3Vervallen maatregelen
Tabel 23 – Vervallen maatregelen PGS 29:2021 versus PGS 29:2016 versie 1.1
Reden voor vervallen | |
vs 2.3.9 | Bodem gerelateerde maatregelen vallen niet binnen het toepassingsbereik van de PGS-richtlijnen |
| vs 3.4.9 | Overbodig, omdat er geen maatregel is met betrekking tot het hebben van een noodstroomvoorziening |
vs 3.6.1 t/m 3.6.3 | Reeds geregeld in overige wet- en regelgeving |
| vs 3.7.11 | Reeds geregeld in M90 |
| vs 3.7.14 | Reeds geregeld in algemene maatregel met betrekking tot onderhoud |
vs 3.7.15 | Reeds geregeld in algemene maatregel met betrekking tot onderhoud |
| vs 3.7.16 | Door PGS-team als overbodig beoordeeld |
vs 3.7.18 | Gekoppeld aan voorschrift 3.6.1 t/m 3.6.3, dus overbodig |
vs 4.2.1 | Tekst voorschrift opgenomen als algemene inleidende tekst |
| vs 5.5.3 | Reeds geregeld in M167 |
Bijlage KImplementatietermijnen in bestaande situaties
Deze bijlage is normatief
Inleiding
Deze bijlage bevat implementatietermijnen voor bestaande situaties. Het Bestuurlijk Omgevingsberaad VTH (BOb) heeft deze termijnen vastgesteld.
Deze PGS-richtlijn beschrijft de stand van de techniek. Het kan dus voorkomen dat een nieuwe versie van een PGS-richtlijn nieuwe of aangescherpte maatregelen bevat. Deze maatregelen moeten worden getroffen door degene die de activiteit verricht. Het kan voor bestaande situaties onredelijk zijn om te eisen dat deze nieuwe maatregelen onmiddellijk worden getroffen. Daarom bevat deze PGS-richtlijn voor bestaande situaties een implementatietermijn.
Is er voor de activiteit uit deze PGS-richtlijn een omgevingsvergunning? Dan bepaalt het bevoegd gezag vanaf welk moment de maatregelen worden overgenomen in de vergunning. Het bevoegd gezag kan de implementatietermijn in deze PGS gebruiken als richtsnoer.
Voor maatregelen voor de gezondheid en veiligheid van werknemers is het aan de werkgever om te bepalen welke maatregelen hij moet treffen om de werknemers te beschermen volgens de stand van de wetenschap en techniek. Het toezicht op de naleving en juiste invulling van de doelvoorschriften in de Arbeidsomstandighedenwetgeving voor de gezondheid en veiligheid van werknemers is een taak en verantwoordelijkheid van de Nederlandse Arbeidsinspectie. De Nederlandse Arbeidsinspectie gebruikt daarbij de implementatietermijnen uit deze PGS-richtlijn. Deze termijnen kunnen ook in een beleidsregel worden opgenomen.
In Tabel 24 is aangegeven op welke wijze de in Tabel 25 opgenomen termijnen tot stand zijn gekomen. Tabel 24 kan worden gebruikt bij het vaststellen van implementatietermijnen in individuele gevallen.
Tabel 24 – Standaardimplementatietermijnen
Aard van de maatregel | Veiligheidsurgentieniveau | Standaard termijn |
Operationeel/organisatorisch Dit zijn bijvoorbeeld administratieve veranderingen of aanpassingen in procedures en werkwijzen. Denk bijvoorbeeld aan het bijhouden van voorraadlijsten, veiligheidsstudies en noodplannen. | Normaal | 0 – 1 jaar |
Hoog | 0 – 3 maanden | |
Onderhoud Hieronder vallen procedures en termijnen van onderhoud. | 0 – 1 jaar | |
Randapparatuur Het gaat hier om wijzigingen aan of toevoegingen van apparatuur/installatieonderdelen die niet nodig is/zijn voor het primaire proces, maar bijvoorbeeld meetapparatuur of een blussysteem. | Normaal | 0 – 2 jaar A |
Hoog | 0 – 3 maanden A | |
(Proces)installatie Het gaat hier om wijzigingen aan de installatie zelf of een onderdeel daarvan. Hierbij moet bijvoorbeeld rekening worden gehouden met de reguliere onderhoudstops. | Normaal | 0 – 5 jaar A |
Hoog | 0 – 2 jaar A | |
Bouwkundig Bouwkundige aanpassingen kunnen heel ingrijpend zijn, maar zijn soms ook heel eenvoudig. Voorbeelden zijn het plaatsen van een brandmuur of compartimentering. Per geval moet goed worden beoordeeld wat de consequentie daarvan is. | Normaal | 0 – 10 jaar B |
Hoog | 0 – 2 jaar C | |
| ||
Implementatietermijnen door het BOb vastgesteld
In Tabel 25 zijn implementatietermijnen opgenomen voor voorschriften die nieuw of gewijzigd zijn in PGS 29:2021 en een verzwaring betreffen ten opzichte van de PGS 29:2016 versie 1.1.
De implementatietermijnen zijn richtinggevend en moeten per individueel geval worden afgestemd op de tijd die nodig is om een maatregel te treffen, (bouw)vergund te krijgen en te financieren. Zo zal een hoge urgentie voor het verbeteren van de veiligheid en/of een hoge veiligheidswinst vragen om een kortere implementatietermijn.
Omdat sommige voorschriften meerdere maatregelen bevatten is een implementatietermijn opgenomen die een langere periode beslaat en gesplitst kan worden in een korte termijn om bijvoorbeeld operationeel/organisatorisch maatregelen te treffen en een langere termijn om bijvoorbeeld de bouwkundige maatregelen te treffen.
Tabel 25 – Implementatietermijnen gewijzigde en nieuwe maatregelen, deze termijnen zijn van toepassing op PGS 29:2021
Bekijk deze tabel in een popup venster
Wijzigingen PGS 29:2021 ten opzichte van PGS 29:2016, versie 1.1 | ||||||
Maatregelnummer | Onderwerp | Wijziging | Maatregelnummer in vorige PGS | Kernpunt uit maatregel vorige PGS dat wordt aangepast | Aard aanpassing | Termijn (jaar) |
Overgang putdijk | Verwijzing naar Eurocode 3 toegevoegd | 2.3.13 | Verwijzing naar erkende norm waaraan overgang putdijk moet voldoen | Bouwkundig | 0 – 10 jaar | |
Eisen voor vloeistoffen met hoge dampdruk – Acceptatie stof | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Eisen voor vloeistoffen met hoge dampdruk – Voeding vanuit proces-installatie | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Eisen voor afloop proces slops | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Procesinstallatie | 0 – 2 jaar | |
Butaniseren – Beheersing TVP | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Procesinstallatie | 0 – 3 maan-den | |
Butaniseren – Operationele beheersing | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch Procesinstallatie Randapparatuur | 0 – 4 jaar | |
Butaniseren – Veiligheids-studie | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Procesinstallatie | 0 – 6 maan-den | |
Leidingsleuf – Beheersing plasbrand en beperken uitdamping |
| 3.5.8 | Werkwijze bij grotere sectie en/of afwijken van minimum-hoogte | Operationeel Organisatorisch Procesinstallatie Bouwkundig | 1 – 4 jaar | |
Ondergrondse product-leidingen – Bescherming tegen corrosie |
| 3.5.13 | Nu van toepassing op alle product-leidingen Signalering leiding en leidingbruggen boven een weg | Procesinstallatie | 0 – 4 jaar | |
Ondergrondse product-leidingen – Kathodische bescherming | Weggehaald: “waardoor bodemverontreinigende stoffen worden vervoerd”. | 3.5.14 | Nu van toepassing op alle product-leidingen | Procesinstallatie | 0 – 4 jaar | |
‘Fit for purpose’-analyse | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Inspectie drains – Uitwendig drijvend dak | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Onderhoud: – procedureel; | 0 – 1 jaar | |
| – uitvoering | bij tank- inspectie | |||||
Laad- en losslangen – Staat en gebruik | Toegevoegd: “Om lekkages te voorkomen (bijvoorbeeld het beperken van lekverliezen bij aan- en afkoppelen) moet een koppeling worden toegepast die rekening houdt met de gevaarseigenschappen van het product”. | 3.7.19 | Eisen aan gebruikte koppelingen | Procesinstallatie | 0 – 2 jaar | |
Voorzieningen plasbrand in de tankput | Nieuw voorschrift | N.v.t | N.v.t | Procesinstallatie | Volgens goed-gekeurd imple-men-tatie-plan, zie bijlage I | |
Vast dak – Stationaire blusvoorziening klasse 1 en/of klasse 2 | Verschillende alternatieven m.b.t. stationaire blusvoorziening vastdaktanks duidelijker beschreven | 4.2.5 | Inert gasdeken | Procesinstallatie | 2 – 4 jaar | |
Vast dak – Stationaire blusvoorziening verwarmd klasse 3 | Eisen aan acceptatiebeleid en aan betrouwbaarheid temperatuurbeheersing. | 4.2.4 | Temperatuur- beheersing | Randapparatuur | 1 – 4 jaar | |
Ontwerp bluswaternet | Aanpassing formulering m.b.t. van toepassing zijnde normen. | 4.2.9 | Ontwerp-document voor bluswaternet | Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
| Toegevoegd dat keuze van ontwerpnormen vastgelegd moet zijn in een ontwerpdocument. | Bouwkundig | 0 – 10 jaar | ||||
Tekening bluswaternet |
| 4.2.10 | Wijziging eisen aan tekening bluswaternet | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Branddetectie – Brandmeld-systeem- en gasdetectie-normering | Toegevoegd: “Gasdetectie moet bij nieuwbouw voldoen aan NEN-EN-IEC 60079-29-1 en NEN-EN-IEC 60079-29-4. Bestaande installaties moeten voldoen aan NEN-EN-IEC 60079-29-1 en NEN-EN-IEC-IEC 60079-29-4 of de bij aanleg geldende norm”. | 4.2.41 | Wijziging normering voor gasdetectie | Procesinstallatie | 0 – 4 jaar | |
Meld- en alarmsystemen | Wijze van melding aan continu bemande post en vervolgacties moeten zijn opgenomen in het noodplan | 4.2.43 | Opname in noodplan | Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Stationaire voor-zieningen – Brandoverslag | Toegevoegd: “acuut toxische stoffen”. | 4.2.51 | Alternatieven voor stationaire voorzieningen | Procesinstallaties | 0-4 jaar | |
Toegevoegd eisen voor mobiele repressieve inzet i.p.v. stationaire voorzieningen | Bouwkundig | 0-10 jaar | ||||
| Toegevoegd eisen voor pompplaatsen waar geen brandescalatie mogelijk is | ||||||
Operationeel plan | Toegevoegd: “Indien mobiele en/of semi stationaire koel-/blusvoorzieningen worden toegepast (M94, M98, M108, M128, M132 en/of M144) en/of wanneer een rol van de bedrijfsbrandweer of veiligheidsregio noodzakelijk is voor de bestrijding van de scenario’s. moet een operationeel plan worden opgesteld”. | 4.3.2 | Eisen wanneer operationeel plan moet worden opgesteld | |||
Spoelen bluswater-netwerk |
| 4.3.10 | Aangepaste werkwijze spoelen bluswater-netwerk | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Betreden van en werkzaam-heden in een tankput | Nieuw voorschrift | N.v.t | N.v.t | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Operationele beheersing – Algemeen | Toegevoegd: “…en herkenbare…” | 5.5.1 | Aanduiding van laad- en losplaatsen | Onderhoud | 0 – 1 jaar | |
Laad- en losplaatsen – ‘Containment’ | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Bouwkundig Procesinstallatie | 0 – 10 jaar | |
Operationele beheersing – Beschikbaar- heid procedures en instructies |
| 5.5.2 | Aantoonbare aarding voor belading | Randapparatuur | 0 – 2 jaar | |
Voorzieningen vallen van hoogte | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Bouwkundig | 0 – 4 jaar | |
Gebruik beveiligingen | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Gesloten belading – Acuut toxische stoffen | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Operationele beheersing – noodstopvoor-ziening laden/lossen | Toegevoegd: “De bediening van deze voorziening dient op veilige wijze plaats te kunnen vinden”. | 5.5.7 | Locatie noodstop-voorziening | Procesinstallatie | 0 – 5 jaar | |
Scheefstands-controle drijvend dak | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Operationeel Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Operationele beheersing – Beperking snelheid laden/lossen | Nieuw voorschrift | N.v.t. | N.v.t. | Procesinstallatie | 0 – 10 jaar | |
Laden en lossen van zeetank-schepen –Aarding | Toegevoegd: “Deze isolatie tussen zeeschepen en de laad-/losinstallatie betreft zowel de productleidingen als de dampleidingen”. | 5.5.17 | Isolatie van dampleidingen | Procesinstallatie | 0 – 4 jaar | |
Management-review |
| 5.9.3 | Scope van management review | Organisatorisch | 0 – 1 jaar | |
Tabel 26 – Implementatietermijnen nieuwe maatregelen (PGS 29:2022 versus PGS 29:2021)
Wijzigingen PGS 29:2022 ten opzichte van PGS 29:2021 | ||||||
Maatregelnummer | Onderwerp | Wijziging | Maatregelnummer in vorige PGS | Kernpunt uit maatregel vorige PGS dat wordt aangepast | Aard Aanpassing | Termijn (jaar) |
| M9 | Warmtestralingsmodellen | Nieuwe maatregel | n.v.t. | n.v.t. | Organisatorisch | 0-2 jaar |
| M176 | Operationele beheersing – Voorkomen overvullen tankwagen/spoorketelwagens | Nieuwe maatregel | n.v.t. | n.v.t. | Operationeel Organisatorisch Procesinstallatie Randapparatuur | 0-5 jaar |
| M177 | Gelijkwaardigheid overvulbeveiliging – Voorkomen overvullen tankwagen/spoorketelwagens met stoffen van klasse 0 en klasse 1 | Nieuwe maatregel | n.v.t. | n.v.t. | Operationeel Organisatorisch Procesinstallatie Randapparatuur | 0-5 jaar |
Bijlage LSamenstelling PGS 29-team
Deze bijlage is informatief.
Tabel 27 – Samenstelling PGS 29-team
Bekijk deze tabel in een popup venster
Naam | Organisatie | Rol |
Hans van der Vlist | a.t.p. | Voorzitter PGS-team |
Alwie Halman | Shell | Lid namens bedrijfsleven (VNO-NCW/MKB-Nederland) |
Betty Zaaijer | Vopak | Lid namens bedrijfsleven (VNO-NCW/MKB-Nederland) |
Jan van Dixhoorn | Dow | Lid namens bedrijfsleven (VNO-NCW/MKB-Nederland) |
Roger Slegt | Exxon Mobil | Lid namens bedrijfsleven (VNO-NCW/MKB-Nederland) |
Walter Reurink | Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond | Lid namens bevoegd gezag (Brandweer Nederland / Veiligheidsregio's) |
Marcel Nijssen | Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond | Lid namens bevoegd gezag (Brandweer Nederland / Veiligheidsregio's) |
Luc Vijgen | DCMR | Lid namens bevoegd gezag (toezicht/handhaving) |
Robert Ruijgrok | DCMR | Lid namens bevoegd gezag (toezicht/handhaving) |
Lex Fresen | Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied | Lid namens bevoegd gezag (vergunningverlening) |
Wim Derksen | Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied | Lid namens bevoegd gezag (vergunningverlening) |
René van Dort | Nederlandse Arbeidsinspectie | Lid namens Nederlandse Arbeidsinspectie |
Chris Thijssen | Nederlandse Arbeidsinspectie | Lid namens Nederlandse Arbeidsinspectie |
Dina Rezvanova | Rijkswaterstaat | Waarnemer namens helpdesk InfoMil |
Alwin van Aggelen | A-Risc | Facilitator risicobenadering en tekstschrijver |
Jeannette Leenders | NEN | Projectleider |