Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen
Richtlijn voor opslag en tijdelijke opslag met betrekking tot brandveiligheid, arbeidsveiligheid en milieuveiligheid
In deze publicatie zijn de regels opgenomen voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen en CMR-stoffen waarmee een aanvaardbaar beschermingsniveau voor mens en milieu wordt gerealiseerd. Voor de bepaling van het vereiste beschermingsniveau is uitgegaan van de huidige stand der techniek die geldt voor de bouwkundige uitvoering van opslagvoorzieningen, brandbestrijdingssystemen en arbeidsmiddelen.
De memo van het RIVM waar in de definitielijst van PGS 15 naar wordt verwezen vindt u hier.
PGS 2015:2011 was slechts gedeeltelijk geactualiseerd. Met deze versie is een aantal jaar ervaring opgedaan. Op basis van deze ervaring en de nieuwste stand der techniek is in september 2016 een nieuwe PGS 15 gepubliceerd. Met deze actualisatie is ook beter voldaan aan de wens om voorschriften eenduidig en zonder interpretatieruimte op te schrijven. Ook is generiek voorzien in de mogelijkheid tot het gemotiveerd afwijken waardoor niet meer per voorschrift is aangegeven of dit wel of niet is toegelaten.
Bij deze actualisatie zijn tevens twee nieuwe beschermingsniveaus geïntroduceerd: 2a en 4.
Op deze pagina vindt u ook de Handreiking voor het opstellen van een Uitgangspunten Document (UPD) voor Vastopgestelde Brandbeheersings- en Brandblussystemen (VBB-systemen). Dit document heeft als doel om de gebruiker te helpen bij het opstellen van een UPD. De handreiking is gebaseerd op PGS 15, 2016 versie 1.0 (september 2016) en sluit ook aan bij de UPD-voorschriften van deze richtlijn. Een UPD kan ook bij andere PGS-richtlijnen worden gebruikt. Vooral hoofdstuk 7 biedt aanknopingspunten om het UPD breder toe te passen.
Vanaf 1 april 2020 is er een concept beschikbaar dat is goedgekeurd door de PGS-Programmaraad. Deze zal samen met de Omgevingswet worden genotificeerd bij de Europese Commissie. Een definitieve versie wordt najaar 2020 verwacht.
Publicaties
Voorgaande publicaties
Gerelateerde handreikingen
Actualisatie planning
2020
2120
2220
- Planning
- Huidige herziening
- Bekijk alle actualisaties
Achtergrondinformatie
- Lijst met wijzigingen concept PGS 15 versie 0.1
Deze lijst geeft in hoofdlijnen de veranderingen in concept PGS 15 versie 0.1 ten opzichte van de versie uit 2011. - Standpunt Arbeidsinspectie explosieveiligheid betreffende UN-gekeurde verpakkingen
- Memo RIVM brandbare stoffen PGS 15
Hier vindt u de memo van het RIVM: Brandbare vaste stoffen, onbrandbare stoffen en nietbrandonderhoudende stoffen in het kader van de richtlijn PGS 15 - Lijst met wijzigingen PGS 15:2011
Deze lijst geeft in hoofdlijnen de veranderingen in PGS 15:2011 ten opzichte van de versie uit 2005.
Relevante publicaties en websites
- Arboportaal: Kankerverwekkende en mutagene stoffen (CMR-stoffen)https://www.arboportaal.nl/onderwerpen/kankerverwekkende-en-mutagene-stoffen
- Normen in PGS publicatieswww.nen.nl/NEN-Shop/Vakgebieden/Chemie-Materialen/PGS-Publicatiereeks-Gevaarlijke-Stoffen/PGS-15-Opslag-van-verpakte-gevaarlijke-stoffen.htm
- Labelling van chemicalien volgens GHSwww.unece.org/trans/danger/publi/ghs/pictograms.html
- Regeling vervoer over land van gevaarlijke stoffen (incl. vertaling ADR)www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/publicaties/2013/02/19/overzicht-specifieke-technische-voorschriften-per-soort-vervoer.html
- LAT risicobeheersing bedrijven (BRZO)www.latrb.nl/
- Integrale Brandveiligheid Bouwwerken (IBB)www.brandweerkennisnet.nl/bovenbalk/zoeken/@17929/handboek_model/
- Werkwijzer bedrijfsbrandwerenwww.bedrijfsbrandweren.nl/Werkwijzer-Bedrijfsbrandweren.pdf
Vraag en antwoord
Inleiding
- Bij veel voorschriften in de PGS 15 staat een codering: Wabo, Arbo. Is het de bedoeling dat bij het niet naleven van dit voorschrift zowel het bevoegd gezag van de Wabo als de Inspectie SZW handhaaft?
- Wat betekent berekenen 'naar rato' in tabel 1.2 'te hanteren ondergrenzen en vrijstellingen' van de PGS 15 wanneer er sprake is van verschillende stoffen waarvoor verschillende ondergrenzen gelden? Hetzelfde geldt voor tabel 4.6 van de Activiteitenregeling.
- Wat zijn de ondergrenzen van de PGS 15 als gevaarlijke stoffen in gelimiteerde hoeveelheden (LQ-verpakking) worden opgeslagen?
- Valt de opslag van meer dan 400 kg bestrijdingsmiddelen altijd onder PGS15?
- Valt een opslagtank met gevaarlijke stoffen onder de PGS 15?
- In tabel 3 van de PGS 15 wordt gesproken over ‘bijkomend gevaar’. Kan ik aan de verschillende ADR-etiketten zien wat het overheersende gevaar is en wat het bijkomende gevaar?
- In PGS 15:2016 is gemotiveerd afwijken op alle voorschriften mogelijk gemaakt. In deze FAQ zijn voorbeelden ervan gegeven.
- Valt de opslag van gewasbeschermingsmiddelen of biociden (bestrijdingsmiddelen) altijd onder de PGS 15?
Hoofdstuk 3: Algemeen
- Als er vier opslagvoorzieningen van 10 ton aan elkaar geschakeld zijn, waarbij tussen de geschakelde ruimten een gezamenlijke WBDBO (weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag) van 60 minuten is gerealiseerd, is hier dan sprake van één opslagvoorziening van 40 ton waarbij hoofdstuk 4 van PGS15 van toepassing is of is hier sprake van 4 keer een 10 ton opslagvoorziening waarbij hoofdstuk 3 van PGS15 van toepassing is? Maakt het nog iets uit of er een dak boven de 4 X 10 ton geschakelde opslagvoorzieningen aanwezig is?
- Wat wordt onder ‘aanverwante stoffen’ verstaan in voorschrift 3.1.1 van PGS15?
- Waarom is de zwakke plek (plofluik) niet opgenomen als eis in PGS 15?
- Gelden de ondergrenzen van PGS15 per inrichting of bijvoorbeeld per productieunit?
- Hoe zorg je voor natuurlijke ventilatie op de buitenlucht bij een inpandige bouwkundige opslagvoorziening volgens PGS 15 waarbij één zijde de buitengevel vormt?
- Gevaarlijke afvalstoffen vallen binnen de werkingssfeer van PGS 15 wanneer de stoffen waaruit het afval bestaat binnen de werkingssfeer vallen. Moeten er gevaarsetiketten aanwezig zijn op de verpakkingen van gevaarlijke afvalstoffen?
- Is in PGS 15 een dag-werkvoorraad gelijk aan de voorraad voor het verzenden van producten?
- Wie is verantwoordelijk voor de inhoud van een VIB (veiligheidsinformatieblad), bijvoorbeeld bij de import van gevaarlijke stoffen uit een land van buiten de Europese Unie (EU)?
- Geldt de eis van WBDBO (weerstand tegen branddoorslag en brandoverslag) alleen van binnen naar buiten?
- Wordt er in PGS15 ten opzichte van CPR15 anders omgegaan met lege, ongereinigde verpakkingen en volle verpakkingen?
- Op welk voorschrift kan of mag ik handhaven als kunststof verpakkingen en/of IBC's voor opslag van gevaarlijke stoffen ouder zijn dan 5 jaar en ik aan de kwaliteit van de verpakking twijfel?
- Wat zijn de algemene bepalingen over Veiligheidsinformatiebladen (voorschrift 3.16.2 van PGS15)?
- Waarom is de verplichte veiligheidsadviseur volgens het ADR in het algemeen niet voldoende voor de invulling van de ‘deskundige’ in het kader van de PGS 15?
- Welke hoeveelheid gevaarlijke stoffen mag ik maximaal opslaan op een verdieping volgens PGS 15?
- Moet een opslagvoorziening worden geventileerd volgens PGS15? En hoe moet een brandveiligheidsoplagkast worden geventileerd?
- Mogen ADR-klasse 8 stoffen, verpakkingsgroep II en III en/of klasse 9, zonder bijkomend gevaar tot een gezamenlijke hoeveelheid van ten hoogste 10 ton worden opgeslagen in een ruimte waar ook andere werkzaamheden worden uitgevoerd (bijvoorbeeld in een werkplaats, productieruimte/werkruimte)?
- Wanneer er twee geschakelde PGS 15-opslagvoorzieningen zijn, dient de wand tussen deze twee opslagvoorzieningen dan een WBDBO van 60 of 120 minuten te bezitten?
- Een opslagvoorziening is een ruimte die tegen een fabriek is aangebouwd, dus dat lijkt in eerste instantie een uitpandige opslagvoorziening. Maar via een grote doorgang vanuit de productieruimte van de fabriek kunnen werknemers die niet opgeleid zijn voor het werken met gevaarlijke stoffen eenvoudig de PGS 15-opslagvoorziening binnenlopen. Is hierdoor sprake van een inpandige opslag?
- begrippen leeg gerenigd en leeg ongereinigd zijn in PGS 15:2016 verduidelijkt in vergelijking met de vorige versie van PGS 15.
- Opslag van ADR 8 vg II of III en/of ADR 9 in een grotere ruimte
Hoofdstuk 4: Opslagvoorzieningen groter dan 10.000 kg
- Wat betekenen de horizontale streepjes in tabel 4.1 van PGS 15:2011 en PGS 15: 2016? Is deze combinatie verboden of kan deze combinatie nooit voorkomen?
- Wat is het doel van een uitgangspuntendocument (UPD)?
- Zou het bevoegd gezag nà een positieve beoordeling van het uitgangspuntendocument door een geaccrediteerde inspectie-A-instelling, nog met aanvullende technische eisen kunnen/mogen komen?
- Wanneer mogen er nieuwe eisen gesteld worden aan een bestaand Vastopgesteld Brandbeheersings- en Brandblussyteem (VBB-systeem) in een opslagvoorziening voor verpakte gevaarlijke stoffen?
- Welke teksten prevaleren bij tegenstrijdigheden in de PGS15:2011 en PGS15:2016, de omgevingsvergunning of het uitgangspuntendocument?
- Is een inspectierapport voor een Vastopgesteld Brandbeheersings- en Brandblussysteem (VBB-systeem) voor PGS 15 beschermingsniveau 1 met een ‘NEE-conclusie' op ‘Conformiteit' toegestaan?
- Waar kan bedrijf of overheid terecht met vragen of klachten over een geaccrediteerde inspectie-A-instelling?
- Is het mogelijk dat de ene geaccrediteerde type A inspectie-instelling een ander oordeel geeft dan een andere geaccrediteerde type A inspectie-instelling?
- Is het de bedoeling dat het bevoegd gezag een door een geaccrediteerde type A inspectie-instelling opgesteld inspectieplan goedkeurt?
- Welke PGS-15 opslagen vallen onder het Brzo en is de Brzo systematiek ook toe te passen op niet Brzo-opslagplaatsen?
- Wat te doen als het Vastopgesteld Brandbeheersings- en Brandblussyteem (VBB-systeem) niet direct gereed is voor gebruik, bijvoorbeeld vanwege onderhoud of storingen? Welke maatregelen moeten op zo'n moment genomen worden om de veiligheid binnen de opslagvoorziening te waarborgen?
- In PGS15 worden twee voorwaarden voor vakscheiding aangegeven. Is één van beide voorwaarden voldoende of moet aan beide voorwaarden worden voldaan?
Hoofdstuk 6: Opslag van gasflessen
- In PGS15 wordt een beschermend dak bij een gasflessenopslag niet verplicht gesteld. Waarom niet?
- Mogen zuurstofflessen en acetyleenflessen naast elkaar worden opgeslagen zonder scheiding daartussen (scheidingsconstructie of afstand)?
- Hoe moet worden omgegaan met de eis die in voorschrift 6.2.5 van PGS 15 is opgenomen, dat bij buitenopslag van gasflessen (tegen een gebouw) de gevel tot 4 meter hoogte 60 minuten brandwerend moet zijn uitgevoerd als de gevel maar 3 meter hoog is?
- Wat is het doel van de in voorschrift 6.2.5 van PGS 15 beschreven eis? Gaat het hier om bescherming van de flessen tegen aanstraling als gevolg van een brand in het gebouw of gaat het om bescherming van het pand als gevolg van brandende gasflessen?
- Waarom wordt er in PGS15 geen onderscheid gemaakt tussen gassen met verschillende inhoud? Waarom is brandwerendheid zoals opgenomen in tabel 6.1 ook vereist voor inerte gassen zoals argon en koolzuur?
- In paragraaf 6.1.3 van PGS 15 is onder 'Keurmerken' aangegeven dat (periodiek) gekeurde gasflessen moeten zijn voorzien van een 'ingeslagen keurmerk'. Even verder wordt gesproken van een 'etiket of inslag'. Hoe herken ik een goedgekeurd etiket of inslag?
- Mogen gasflessen die zijn aangesloten op een verzamelleiding in een PGS 15-opslagvoorziening?
- Binnen een inrichting die onder het Activiteitenbesluit valt, zijn twee gasflessen van 60 liter aanwezig. De keuringstermijn van de gasflessen is verlopen. Op welk voorschrift uit de Activiteitenregeling kan ik dan handhaven?
- Een bedrijf valt onder het Activiteitenbesluit en slaat gasflessen op. Kan daar een maatwerkvoorschrift voor opgesteld worden? Is een alternatieve gelijkwaardige voorziening mogelijk?
Hoofdstuk 7: Opslag van spuitbussen en gaspatronen
Overige vragen
- Waar zijn PGS richtlijnen als Best Beschikbare Techniek (BBT) aangewezen?
- Waar kan ik het ADR (2019) downloaden?
- In de PGS 15 wordt het begrip 'verpakkingsgroep' gehanteerd. Waar kan ik de verpakkingsgroep van een stof in een VIB (veiligheidsinformatieblad) vinden?
- Moeten gevaarlijke stoffen in de afvalfase ook gescheiden worden opgeslagen?